Yapay zeka devrimi hepimizi yakından etkilemeye devam ediyor. McKinsey Global Institute tarafından yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre, üretimsel yapay zeka uygulamalarının geniş kapsamda benimsenmesi 8 yıl ila 27 yılı bulacak.
Üretimsel yapay zekanın üretkenlik üzerindeki etkisi, küresel ekonomiye trilyonlarca dolar değer katabilir. McKinsey Global Institute'un analiz ettiği 63 kullanım senaryosu kapsamında üretimsel yapay zeka, yıllık 2.6 trilyon ila 4.4 trilyon dolara den gelen bir değer kazandırabilir. Bu noktada Birleşik Krallık Gayrisafi yurt içi hasılasının 2021 yılında 3.1 trilyon dolar olduğunu belirtmekte fayda var.
Teknoloji şirketleri ve öne çıkan üretimsel yapay zeka modelleri
OpenAI
GPT-3, GPT 3.5, GPT4 : Open AI'ın büyük/geniş dil modeli (LLM) GPT temel modelinin farklı versiyonları olarak konumlanıyor. Bu büyük/geniş dil modellerinin son versiyonu GPT4 ise multimodal LLM kullanırken, ChatGPT için bir temel oluşturur.
OpenAI Codex: OpenAI'ın ürettiği bir başka yapay zeka modeli de Codex. Doğal dil komutlarına bağlı olarak kod üretimi ve kod tamamlama görevlerini yerine getiriyor. GitHub Copilot için temel model olarak karşımıza çıkıyor.
DALL-E: OpenAI tarafından geliştirilen DALL-E, yapay zeka desteği sayesinde yazılı komutlar üzerinden görseller yaratabiliyor.
LaMDA: Google'ın dönüştürücü (transformer) tabanlı modeli LaMDA, konuşmaya dayalı kullanım senaryoları için tasarlandı.
PaLM: Google'ın dönüştürücü tabanlı bir diğer modeli de PaLM. Bu model, çok dilli içerik üretimi ve kodlama için oluşturuldu. Modelin son versiyonu PaLM 2 ise Google Bard'ın temelini oluşturmakta.
AlphaCode: DeepMind tarafından geliştirilen AlphaCode, geliştirici ve kodlama destek aracı olarak konumlanmakta. Aynı zamanda geniş dil modeli olan AlphaCode, doğal dil girdileri ve sorulara dayalı olarak kod üretimi gerçekleştiriyor.
Meta
LLaMA: Görece daha küçük kapsamlı bir geniş dil modeli seçeneği olan LLaMA, Meta tarafından üretildi. Alt yapı açısından daha az kaynağa sahip kullanıcılar için üretimsel yapay zekayı daha erişilebilir hale getiriyor. Modelin en güncel sürümü ise LLaMA 2.
AudioCraft: AudioGen, EnCodec ve MusicGen olmak üzere 3 farklı modele ev sahipliği yapan multimodal AudioCraft, müzik, ses, sıkıştırma ve üretim için çalışıyor.
Hugging Face
BLOOM: İfadeleri ve kod dizilerini tamamlamak için kullanılan BLOOM, öz bağlanımlı olarak tercüme edebileceğimiz autoregressive ve çok dilli bir yapıya sahip.
Stability AI
Stable Diffusion: Stability AI'ın metinden görsel üretimi gerçekleştiren en popüler diffusion modellerinden biri.
StableLM: Açık kaynak dil modeli olan StableLM'in Alpha versiyonu 3 milyar ile 7 milyar parametreye sahip.
Midjourney
Midjourney: Stable Diffusion benzeri üretimsel yapay zeka modeli Midjourney, kullanıcıların girdiği doğal dil komutlarından görseller yaratıyor.
Teknoloji şirketlerinin yapay zeka ürünleri
Chatbot devrimi
Şimdiye kadar üretimsel yapay zeka alanında dikkatleri en çok üzerine çeken ürünlerden biri OpenAI'ın ChatGPT'si oldu. Bununla beraber Google, ChatGPT rakibi Bard'ı şubat ayında resmi olarak duyurdu. Bard'ın yeni özellikleri kapsamında Google uygulama ve hizmetleriyle entegrasyon sunulurken, yanıt kontrolü, Google Lens ile resim yükleme gibi seçenekler sunuluyor.
OpenAI'ın eski çalışanları Daniela Amodei ve Dario Amodei tarafından hayata geçirilen Anthropic ise ChatGPT benzeri ürünü Claude'u piyasaya sürdü. Ürün, sohbetin daha kolay olması, aracın zararlı çıktılar üretme olasılığının daha düşük olması gibi konularla ChatGPT’den ayrışıyor. 2022'nin sonlarından beri kapalı beta geliştirme aşamasında olan Claude, Mart ayında herkese açıldı. Claude, bir romanı bir dakikadan kısa sürede okuyabiliyor. Bununla birlikte Zoom, Anthropic'in yapay zeka sohbet robotu Claude'u platformuna entegre etmek üzere harekete geçti. Amazon ise yapay zeka girişimi Anthropic'e 4 milyar dolara kadar yatırım yapacağını açıkladı.
Yakın zamanda Çinli teknoloji devi Baidu da ChatGPT benzeri yapay zeka aracı Ernie Bot ile gündeme geldi. Google Bard ve ChatGPT'nin yanı sıra Google rakibi You.com da ChatGPT benzeri yapay zeka arama asistanı YouChat ile kendini gösteriyor. Bu noktada Microsoft'un yapay zeka sohbet robotu Bing Chat'in mobil tarayıcılarda aktif edidiğini hatırlatalım.
Bir ChatBot olarak son kullanıcılara açılmamış olsa da; Meta'nın insanlarla müzakere edebilen yapay zeka çalışması Cicero ise dikkat çekici bir örnek.
Müzik
Müzik üretimi alanında da pek çok çalışma mevcut. Örneğin Meta tarafından üretilen MusicGen, Meta'nın metinleri ve melodileri yapay zeka ile yeni şarkılara dönüştüren teknoloji olarak karşımıza çıkıyor. Tıpkı bir dil modelinin bir cümledeki sonraki karakterleri tahmin etmesi gibi, MusicGen de bir müzik parçasındaki gelecek bölümü tahmin ediyor.
Aynı şekilde yazının başlarında da bahsettiğimiz Meta'nın metinsel komutlarla müzik ve ses üreten açık kaynaklı yapay zekası AudioCraft da öne çıkan projelerden biri. Bunlara ek olarak Meta'nın ses sentezleyen üretimsel yapay zeka modeli Voicebox'tan da bahsetmekte fayda var.
Hatırlarsanız Google da metinleri müziğe dönüştüren MusicLM isimli yapay zeka aracını tanıtmıştı. Şirket, MusicLM'i Mayıs ayında geliştiricilerin ilgisine sundu. Müziği görselleştirerek besteleyen bir yapay zeka olan Riffusion'ın yanı sıra Google'ın kendi AudioML'i ve OpenAI'ın Dance Diffusion'ı da aynı görevi yapabiliyor.
Bu arada tüm bunlar olurken, Spotify, OpenAI teknolojisini kullanan yapay zeka destekli "DJ" özelliğini yayına aldı. Spotify'ın "DJ" adı verilen OpenAI teknolojisini kullanan yeni özelliği, yapay zeka destekli yorumlarla kişiselleştirilmiş müzik önerileri oluşturuyor.
Kodlama
GitHub ve OpenAI'dan kendi kodunu oluşturabilen yapay zeka aracı Copilot ilk olarak hayatımıza 2021 yılında girdi. Google'ın kod yazımı ve kod düzenleme alanlarına odaklanan üretimsel yapay zekası Codey ise GitHub’ın Copilot'ına rakip olarak geliştirildi. Codey, kod yazma ile ilgili tüm sorularınızı yanıt vermeyi hedefliyor. Bunun ötesinde Google, yapay zeka destekli tarayıcı tabanlı geliştirici platformu Google Project IDX’i tanıttı. Buna ek olarak büyük/geniş dil modeli PaLM 2'nin kod yazmak ve kodlardaki hataları düzeltmek konusunda destek sunduğunu da ekleyelim.
Meta ise kod üretimine odaklanan yapay zeka modeli Code Llama ile gündeme geldi. Llama 2 üzerine inşa edilen Code Llama, yeni kod üretimi gerçekleştirirken, kodlardaki hataların düzeltilmesini de sağlıyor.
Teknoloji devlerini bir kenara bırakıp, gözümüzü girişimlere çevirdiğimizde güzel örneklerle karşılaşıyoruz. GitHub CoPilot'a rakip bir ürün geliştiren Replit, Nisan ayında 97.4 milyon dolar yatırım aldı. Yazılım alanındaki Copilot'ların yanı sıra B2B şirketlerin yapay zeka copilot geliştirmesini sağlayan yerli girişim Searchbase ise dikkatleri üzerine çekmeyi başarıyor.
Microsoft ve Google ürünlerinde yapay zeka entegrasyonları
Microsoft, Paint uygulamasına yapay zeka özellikleri eklemek üzere hareket ederken, LinkedIn, iş başvuruları için yapay zeka destekli asistanı LinkedIn Coach ile karşımıza çıktı
Google da yapay zeka yarışından pay almak için mevcut ürünlerinde kayda değer bazı yenilikler yaptı. Bu yeniliklerden biri de Google Dokümanlar'a gelen güncellemeler oldu. Kullanıcı istemlerine yanıt olarak metin oluşturan ve düzenleyen Google Dokümanlar ile e-posta taslakları oluşturmak, Pazarlama içerikleri ve mesajları oluşturmak ve de içerik listelemek gibi görevleri yerine getirmek mümkün.
Google dokümanların yanı sıra şirket Meet ve Gmail gibi servisleri için yapay zeka desteği sunmaya başladı. Google, Söz konusu yapay zeka özelliklerini Duet AI çatısı altında sunuyor.
Arama devi Google, Microsoft'un arama alanındaki atılımlarının ardından tahtını koruma çabasıyla arama deneyimine yapay zeka teknolojileri ekledi. Google I/O 2023'te tanıtılan "AI snapshots" özelliği ile birlikte Google içindeki arama deneyimi tamamen değişmeye başladı. AI snapshots sahip olduğu yapay zeka desteği ile birlikte aramaların daha kapsamlı sonuçlar vermesine odaklanıyor.
ürünlerine yapay zeka eklemek konusunda Microsoft ve Google'a kıyasla daha durağan bir tavır sergilese de; Meta da yakın zamanda önemli adımlar attı. Instagram'da yapay zeka ile görsel düzenleme dönemini başlatan şirket, yapay zeka ile reklam oluşturmaya yönelik araçlar üzerinde çalışıyor.
Microsoft, Google ve Meta'nın öne çıkan ürünleri
Microsoft, üretimsel yapay zeka destekli tasarım aracı Designer ile adeta Canva'ya rakip oldu. Ayrıca şirket görüntü ve metinlerde uygunsuz içeriği algılayan yapay zeka aracı Azure AI Content Safety ile de öne çıkıyor. Yapay zeka alanında öncülüğü üstlenen şirket, hızını alamayarak giyilebilir teknoloji hamlesinde bulundu. Microsoft, giyilebilir teknoloji alanındaki varlığını sensörlerle donatılmış yapay zeka destekli bir sırt çantasıyla güçlendiriyor.
Google ise yapay zeka ile fotoğraf düzenleme özelliği Magic Editor ve e-ticaret satıcılarına özel yapay zeka destekli görsel oluşturma aracı Product Studio ile öne çıkmakta. Bu anlamda Meta AI'In da birbirinden farklı modellerin yanı sıra ürünlerle de gündeme geldiğini söyleyebiliriz. Meta'nın DALL-E benzeri yapay zeka destekli video aracı Make-A-Video bunlardan biri.
Ayrıca ImageBind ürünü, metinleri, görselleri, videoları, sesleri, derinlik gibi 3 boyutlu ölçümleri, ısı verilerini ve hareket verilerini birbiriyle ilişkilendirerek makine öğrenimini insan öğrenimine yaklaştırıyor.
Yatırımlar ve yapay zeka girişimleri
PitchBook verilerine göre, 2023'ün ilk yarısında üretimsel yapay zeka şirketlerine yapılan yatırım 15.3 milyar dolara ulaştı. Karşılaştırmak adına 16 Mart 2022 itibarıyla üretimsel yapay zeka alanında 612.8 milyon dolar yatırım alınmışken, Mart 2023 verilerine göre alınan yatırım miktarı 2.3 milyar dolara ulaştı.
Yapay zeka alanında yatırım yapılan girişimlere baktığımızda birbirinden farklı alanlarda faaliyet gösteren ürünlerle karşılaşmaktayız. Yapay zeka ve makine öğrenimi modellerini test eden Kolena, 15 milyon dolar yatırım aldı. Kolena, yapay zeka modellerinin performansını test etmek, ölçmek ve doğrulamak için araçlar geliştiren bir şirket olarak ön plana çıkıyor.
Üretimsel yapay zeka girişimi Writer, 100 milyon dolar yatırım aldı. Sunduğu çözüm ile birlikte kurumsal şirketlerin üretimsel yapay zeka teknolojisi kullanmasını sağlayan Writer, müşterileri tarafından destek, operasyonlar, ürün, satış, İK ve pazarlama gibi alanlarda içerikler üretilmesi ve öneriler sunulması için aktif olarak kullanılıyor.
Yapay zeka araştırma laboratuvarı Imbue ise 200 milyon dolar yatırım aldı. Imbue, muhakeme becerilerini geliştirmek için özel olarak oluşturduğu veri kümelerini kullanarak modelleri eğitiyor
Bunların ötesinde kendi modelini de geliştiren Hugging Face şüphesiz yapay zeka alanında dikkate değer bir girişim olarak konumlanmakta.
Yasal düzenlemeler
Avrupa Parlamentosu, "AB Yapay Zeka Yasası" olarak bilinen ve yapay zeka için önemli bir dönüm noktası olan kuralları onayladı. Yasanın 2024 yılından itibaren yürürlüğe girmesi bekleniyor. ChatGPT, Midjourney gibi araçlar bu yasadan etkileniyor
OpenAI temsilcileri, yasada önerilen risk kategorilerini netleştirmek için Haziran 2022'de Avrupa Komisyonu yetkilileriyle bir araya geldi. Şirket tarafından önerilen bazı değişiklikler mevzuata dahil edildi.
Bunun yanı sıra Meta, Microsoft, Google ve OpenAI dahil olmak üzere 7 yapay zeka şirketi, Beyaz Saray'ın talepleri üzerine güvenlik önlemleri almak adına adımlar atmaya başladı. Teknoloji şirketleri, yasa koyucular tarafından önerilen 8 güvenlik önlemini hayata geçireceğini söyledi. Hatta Meta Instagram'da "Meta AI tarafından üretilmiştir" etiketini test ederek ilk adımı attı.
İlk Yorumu yazmak ister misiniz?
Yorum Yazmak için Giriş Yap