Küfür, kıyamet, markalar ve Elon Musk

Elon Musk'tan bahsederken kendisini pek çok ünvan ya da sıfat ile anmak mümkün. SpaceX ve Tesla'nın CEO'su Elon Musk, geçtiğimiz yıl sosyal ağ Twitter'ın da sahibi oldu. Tüm bu ünvanların ağırlığına rağmen Elon Musk, paylaştığı sosyal medya gönderilerinde sergilediği ani ve alışılmışın dışında çıkışlarıyla tanınıyor. Hepimizin şahit olduğu üzere geçtiğimiz hafta sonu Elon Musk, katıldığı bir oturumda reklamverenlere ettiği küfür ile gündeme geldi. 

Bu da beraberinde pek çok soruyu akıllara getirdi. Elon Musk'ı topluluk önünde tekrar tekrar küfretmeye yönelten şey, tam olarak neydi? Reklamverenlerin X ve Elon Musk ile savaşı nereye varacaktı? 

Anti-semitizm suçlamaları 

Geçtiğimiz haftalarda Elon Musk, anti-semitizm içerdiği düşünülen bir gönderiyi yanıtlayarak "Gerçekten doğruyu söyledin." olarak tercüme edebileceğimiz bir ifade kullandı. Bunun karşılığında hem kamuoyu hem de reklamverenler, Elon Musk'a karşı tavır aldı. Elon Musk'ın "Doğruyu söyledin." ifadesini kullandığı gönderi ise esasında başka bir gönderiye yanıt vermekteydi ve şu ifadeleri kullanmaktaydı:

Yahudi toplulukları, insanların kendilerine karşı kullanmayı bırakmalarını istediklerini iddia ettikleri diyalektik nefreti tam da beyazlara karşı kullanıyorlar. 

Batılı Yahudi nüfusun, ülkelerine akın eden azınlık ordularının kendilerinden pek de hoşlanmadıklarını rahatsız edici bir şekilde fark etmeleri artık zerre kadar umurumda değil. 

Pek çok yayın organının kendisini anti-semitik olarak nitelemesi karşısında Elon Musk, bir gönderi paylaşarak bu iddiaların doğru olmadığını savundu. 

This past week, there were hundreds of bogus media stories claiming that I am antisemitic.

Nothing could be further from the truth.

I wish only the best for humanity and a prosperous and exciting future for all.

— Elon Musk (@elonmusk) November 19, 2023

Elon Musk'ı küfretmeye iten gelişmeler 

Yine de reklamverenler tutumlarından geri adım atmadı. Elon Musk'ı reklamverenlere küfretmeye iten olaylar ise The New York Times'ın DealBook Zirvesi'nde gerçekleşti. Disney CEO'su Bob Iger, DealBook Zirvesi'nde konuk olduğu bir oturumda Disney'in X'ten çekilmesine yönelik soruları yanıtladı. Bu kapsamda Bob Iger, "Elon'a ve başardıklarına büyük saygı duyuyorum." dedi ve ekledi: "Kamuoyuna açık bir şekilde aldığı pozisyonla, bu ilişkinin bizim için olumlu bir ilişki olmadığını hissettik."

Aynı etkinlikte Andrew Sorkin'in reklamverenlerin X'ten çekilmesi ve Bob Iger'ın açıklamasına dair sorularını yanıtlayan Elon Musk ise reklamverenlerin, X'e reklam vermesine ihtiyacı olmadığını dile getirerek, reklam ile tehdit edilemeyeceğini vurguladı. Ardından sözlerini ağırlaştıran Musk, reklamverenlere küfür ederek, akabinde "Selam Bob..." ,"...izleyiciler arasında olduğunu biliyorum." dedi. 

Reklamverenlerin X'ten çekilmesinin tek sebebi Elon Musk mı? 

Twitter'ı satın almadan önce ifade özgürlüğünü kısıtladığına yönelik eleştirilerde bulunan Elon Musk, satın alma sonrasında içerik moderasyonuna yönelik kısıtlamaları gevşeterek, platformda ayrımcı içeriklerin paylaşımlarının artmasına yol açtı. 

Öyle ki IBM, kâr amacı gütmeyen medya odaklı kuruluş Media Matters'ın hazırladığı bir raporda şirketin reklamlarının Nazi yanlısı içeriklerle bir araya geldiğini gördü. Bunun üzerine IBM, X'teki harcamalarını durdurma kararı aldı. IBM'in yanı sıra Apple, Disney ve NBC gibi reklamverenler de X'ten çekilme kararı aldı. 

Elon Musk ise Media Matters'ın saf kötülük olduğunu vurgulayan açıklamalar yapmaktan kaçınmadı. 

Media Matters is pure evil https://t.co/gIV1rHO9d7

— Elon Musk (@elonmusk) November 20, 2023

X'in reklam gelirlerinde 75 milyon dolar kayıp bekleniyor 

Elon Musk ne derse desin X, 2023'ün sonu itibariyle reklam gelirlerinde 75 milyon dolar kayıp yaşayabilir. The New York Times'ın paylaştığı dokümanlara göre; satış ekiplerinin şirket içinde paylaştığı belgelerde, reklam verenlerin X'ten elini ayağını çekmeye başladığı görülüyor. 

X'in kurum içinde paylaştığı belgelere göre; 200'den fazla reklamveren X'te, ya harcamalarını askıya aldı ya da harcamaları askıya alma konusunda ılımlı bir yaklaşıma sahip. Listedeki markalar arasında Amazon, Netflix ve Coca Cola gibi devler yer almakta. Bu markaların yaklaşık 100'ünün reklamları durdurma kararı verdiği konuşuluyor. 

Paylaşılan bilgilere göre Netflix'in X'teki reklam harcamaları yaklaşık 3 milyon dolara denk gelmekteydi. Microsoft'un durdurduğu reklamlar ise 4 milyon dolardan fazla bir meblağa ulaşmakta. 

X'in kurum içi belgelerinde paylaşılan ifadeler; 11 milyon dolar tutarındaki gelirin risk altında olduğunu gösteriyor. İlk etapta anti-semitizm spekülasyonu nedeniyle reklamverenlerin X ile bağını kestiği düşünülse de; bu X'te yapılan onlarca değişikliğin ardından bardağı taşıran son damla olmuş olabilir. 

X'in halet-i ruhiyesi: İfade özgürlüğü mü yoksa nefret söylemi serbestliği mi? 

Daha önce de bahsettiğimiz üzere Elon Musk, şirketi satın almadan önce Twitter'da ifade özgürlüğü olmadığını sık sık dile getirirdi. Hatta satın aldığında ifade özgürlüğünü geri getireceğine yönelik paylaşımlarda da bulunurdu. Platformdaki bot hesap problemine sonraları X Premium adını alacak Twitter Verified ile çözüm getirmeye çalışan Elon Musk, içerik moderasyonu konusunda attığı adımlar ile içerik ilkeleri yaklaşımını hiçe saydı. 

Elon Musk'ın Twitter'da yaptığı bir anketi takiben Donald Trump Twitter'a geri döndü. Donald Trump'ın @realDonaldTrump hesabındaki tweetler tekrar görünür hale geldi. 2024'te ABD başkanlığına aday olacağını açıkladıktan yalnızca birkaç gün sonra Trump'ın platforma dönmesi dikkat çekti.

Elon Musk'ın önceki açıklamalarına göre Donald Trump'ın Twitter'a geri dönme kararı Twitter Moderasyon Konseyi'ne ait olmalıydı. Musk, Konsey fikrinin büyük bir siyasi / sosyal aktivist grup koalisyonuna ait olduğunu açıkladı. Kısacası Elon Musk, Donald Trump'ın Twitter'a geri dönme kararıyla ilgili eleştirilere cevaben aktivistleri hedef gösterdi. 

Çok geçmeden Elon Musk, Twitter'da askıya alınan hesapların platforma yeniden dönebileceğini söyledi. Tıpkı Donald Trump için yaptığı gibi Twitter'da askıya alınan hesaplar için bir anket oluşturan Elon Musk, bu hesapların platforma geri dönebileceğini söyledi.

Twitter, nefret söylemi içeriklerini kaldırmaması nedeniyle yasal süreçlerle karşı karşıya kaldı. Bazı kurumlar, yasal süreçlere başvurmadan önce Twitter'dan altı anti-semitist veya ırkçı tweeti ocak ayında kaldırması talep etti. Twitter, yapılan şikayetler karşısında tweetlerin üçünün içerik ilkelerini ihlal etmediğine karar verdi. Bununla beraber diğer şikayetlere yanıt vermedi. 

Reklamlar dursa da hesaplar kapatılmıyor

Böyle bir perspektifte markalar, içeriklerinin nefret söylemi yayan hesaplarla bir arada olmasını istememiş olabilir. Yine de reklam vermeyi durduran hesapların henüz X hesaplarını kapatmaya yönelik bir adım atmadığını ekleyelim. Kurumsal rozete sahip Disney'in hesabına baktığımızda son gönderisini 5 aralık tarihinde paylaştığını görüyoruz. 

You fell in love with them, now experience them on the 👏 BIGGEST 👏 SCREEN 👏 POSSIBLE!!!

Disney and Pixar’s Soul, Turning Red, and Luca are coming to theaters in 2024! pic.twitter.com/QAAxYMwm7i

— Disney (@Disney) December 5, 2023

Aynı şekilde IBM'in hesabına baktığımızda ise son içeriğini 15 Kasım'da paylaştığını görüyoruz. 15 Kasım tarihinden önce ise bazı günler günde 2 ila 3 paylaşım yaptığını, bazı haftalar ise 2-3 günde bir paylaşım yaptığını görüyoruz. Bu anlamda IBM 15 Kasım tarihinden sonra adeta sessizliğe bürünmüş olabileceği gibi birkaç gün sonra yeniden paylaşım yapmaya da başlayabilir. 

Introducing "AI in Action," our newsletter dedicated to sharing AI advancements, strategies and expert perspectives.

Subscribe to keep up with all things AI – read our first newsletter: https://t.co/bwvHrvUKpw pic.twitter.com/22K1ZEKtFc

— IBM (@IBM) November 15, 2023

NBC News ve NBC Entartainment gibi hesaplar ise hız kesmeden paylaşımlarına devam ediyor. Tüm markalar, platformdaki varlığını henüz sonlandırmaya hazır olmayabilir, ancak belli ki bu varlığı para harcamaya değer görmüyorlar. 

Yüksek kurumsal rozet fiyatları, içerik yönlendirmelerinde yavaşlama ve algoritmadaki değişiklikler 

Ayrıca platformda reklamvermek için gerekli olan kurumsal rozetin 1000 dolar karşılığında aktif olması, içerik yönlendirmelerinde bağlantıyı nedensizce yavaşlatması, paylaşılan bağlantılardan linklerin kaldırılması ve algoritmadaki değişiklikler sonucu hesapların görünürlüğünün azalması da markaların, reklamveren olarak X'teki yolculuklarından bunalmasına neden olmuş olabilir. 

Aslında kurumsal rozet konusunda Elon Musk, bir süre sonra işletmeler için daha uygun fiyatlı bir rozet çıkaracağını ifade etti. Ancak X'in problemli içerik moderasyonu süreçleri çözüme bir türlü kavuşamadı. Avrupa Birliği'ne göre en büyük dezenformasyon kaynağı Elon Musk'ın X'i. 

Trafik ve değerleme düşüşü 

Kaldı ki Elon Musk'ın satın almasını takip eden 1 yılda X'in trafiği ve aylık kullanıcı sayısı düştü. Eylül ayında twitter.com'un küresel web trafiği yıldan yıla yüzde 14 düşüş gösterirken, ABD'de Eylül ayı trafiği yüzde 19 azaldı.

X'in yaşadığı sadece bir trafik düşüşü değil. Elon Musk'ın 44 milyar dolara satın aldığı X'in değerlemesi, 19 milyar dolara düştü. 19 milyar dolarlık değerleme, Elon Musk'ın şirketi satın aldığı 44 milyar dolarlık satın alma bedelinin yaklaşık yüzde 55 altında.

Elon Musk denklemden reklamverenleri çıkararak platformu ayakta tutabilecek mi? 

Tüm bunlar karşısında Elon Musk'ın vurdumduymaz tavrı ister istemez insanda merak uyandırıyor. Bana kalırsa, Elon Musk baştan beri platformu reklamverenlerden arındırmanın yolunu arıyordu. X Premium abonelik hizmetinin merkeze alınmasının ana nedenlerinden biri de bu.

Twitter satın almasından önce Elon Musk ve Jack Dorsey'in kripto paralar üzerine konuştuğu The B Word oturumu da benzer bir izlenim bırakıyor. Zira oturumda Jack Dorsey şu açıklamayı yaptı: 

Bitcoin Twitter'dan önce var olsaydı, kesinlikle reklamcılık iş modeline bağımlı olmayacaktık.

Bunun üzerine Elon Musk ise Jack Dorsey'e Twitter'da reklamverenlere bitcoin ve kripto para ile ödeme seçeneği sunma planlarını sordu. Jack Dorsey'nin planları mazide kalsa da; Elon Musk, X'in finansal özelliklerini 2024 sonuna kadar yayına almayı planlıyor. Elon Musk bir kişinin baştan sona tüm finansal hayatının bir banka hesabına ihtiyaç duyulmayacak şekilde platformda yer almasını arzu ediyor.

Trafiklerdeki ve şirketin değerindeki düşüş göz önüne alındığında akıllara tek bir soru geliyor. Elon Musk denklemden reklamverenleri çıkararak platformu ayakta tutabilecek mi? Hep birlikte izleyip göreceğiz.