90 Saniye'de anlatıyoruz: DAO nedir ve nasıl çalışır?

Kısa içerik formatımız 90 Saniye'de  anlatıyoruz. Yazıyı okumaya başlamadan önce Web3 hakkında daha fazla bilgi edinmek için "Web3 Nedir?" , "Web3 Sözlüğü", "Web3'e nereden başlamalı?", "Akıllı sözleşmeler nasıl çalışır?" , "AR, VR ve metaverse nedir?", "NFT nedir?" ve Tokenomics'in temel kavramları başlıklı bölümleri inceleyebilirsiniz.

DAO (Decentralized Autonomous Organization), merkeziyetsiz ve otomatik çalışan bir organizasyon türüdür. Merkeziyetsiz otonom organizasyon olarak tercüme edebileceğimiz bu yapı, blok zinciri teknolojisi kullanılarak oluşturulur ve tamamen otonomdur. DAO'lar, üyeleri tarafından yönetilir ve tüm kararlar, üyeler arasında oy kullanarak alınır.

DAO'lar, akıllı sözleşmeler ve blok zinciri teknolojisi kullanarak çalışırlar. DAO katılımcıları, oylamalar aracılığıyla kararlar alır ve işlemleri gerçekleştirir.

DAO'ların üyeleri, blok zinciri üzerinde bir token sahibi olarak konumlanmakta. Tokenler, DAO'nun varlıklarını temsil eder. Böylece üyeler, DAO'nun yapısına bağlı olarak bu varlıkların yönetimine katkıda bulunmak için oy kullanır.

@webrazzi

90 Saniye'de anlatıyoruz: DAO nedir ve nasıl çalışır? DAO (Decentralized Autonomous Organization), merkeziyetsiz ve otomatik çalışan bir organizasyon türüdür. Merkeziyetsiz otonom organizasyon olarak tercüme edebileceğimiz bu yapı, blok zinciri teknolojisi kullanılarak oluşturulur ve tamamen otonomdur. DAO'lar, üyeleri tarafından yönetilir ve tüm kararlar, üyeler arasında oy kullanarak alınır. #webrazzi #90saniye #dao

♬ orijinal ses - Webrazzi

DAO'larda, tüm üyelerin eşit oy hakkına sahip olması, DAO’ların demokratik bir yönetim modeliyle ilerlediğini gösterir.  Her üye, blok zinciri üzerinde tutulan oy haklarını kullanarak, DAO'nun yönetimine katılmış olur. Kısacası DAO’nun geleceğini ve faaliyet sürecini ilgilendiren kararlar, tüm üyelerin oy kullanması ile alınır. Bu kapsamda oylarının çoğunluğu belirleyici olur. 

DAO'ların merkeziyetsiz bir yapıya sahip olması en büyük avantajlarından biri olarak öne çıkıyor.  Bu sayede DAO’ların, herhangi bir merkezi yönetim veya kuruluşa bağlı kalmadan faaliyet gösterebildiğini söyleyebiliriz. Ayrıca, blok zinciri teknolojisi sayesinde, DAO'lar güvenli ve şeffaf bir şekilde yönetilebilir.

Ancak DAO'ların hukuki açıdan tanınmayan bir organizasyon türü olması, dezavantaj yaratıyor. Buna ek olarak, DAO'larda kararların alınması ve işlemlerin gerçekleştirilmesi gibi süreçler kimi zaman yavaş ilerleyebilir. Dezavantajlardan biri de; elinde birden fazla token bulunduran kişilerin, daha fazla oy hakkında sahip olması ile ortaya çıkar. Böyle yapılarda, demokratik yapı yerini birden fazla oy hakkına sahip kişiler arasında bir görüş çekişmesine bırakabilir. 

Günümüzde yoğun bir şekilde ilgi gören Metaverse girişimleri de DAO olabilir. Metaverse girişimleri, blok zinciri teknolojisi ve sanal gerçeklik gibi teknolojilerin bir araya geldiği bir kavram üzerinden merkeziyetsiz bir yapıya sahip olabilir. Bu nedenle, DAO'ların çalışma prensibi, Metaverse gibi sanal dünyaların yönetimi için uygun bir seçenek olabilir.

Metaverse DAO'larda, kullanıcılar sanal dünyada bir araya gelerek, tıpkı gerçek dünyadaki DAO'larda olduğu gibi, kararları oy kullanarak alabilirler. Bu sayede, sanal dünyanın yönetimi, tüm kullanıcıların eşit oy hakkına sahip olduğu demokratik bir yapıda gerçekleştirilebilir.

DAO'ların blok zinciri teknolojisi sayesinde güvenli ve şeffaf bir şekilde yönetildiği varsayımı üzerinden Metaverse DAO'ların yönetimi için de benzer bir avantajın söz konusu olduğunu söylemek mümkün. Ancak, Metaverse DAO'ların tıpkı DAO’lar gibi hukuki açıdan engellerle karşılaşabileceğini belirtmekte fayda var. 

Zira DAO’ların düzenleyici otoriteler tarafından nasıl değerlendirileceği ve hangi hukuki düzenlemelere tabi olacağı gibi konular henüz tam olarak net değil. Öte yandan ABD'deki Wyoming Eyaletinin 2021 yılında çıkarttığı DAO kanunu önümüzdeki yıllarda oluşturulabilecek yasal uygulamalar için güzel bir örnek teşkil ediyor. 

Bu kanuna göre, LLC şirketlerinin DAO yönetimleri yasal olarak tanınıyor. LLC şirketler, bir arsa satın aldığında bu arsayı merkeziyetsiz bir yapı ile sahiplenmeyi mümkün kılıyor. Gerçek hayatta toprak sahibi olmanızı hedefleyen CityDAO da bu kanundan yararlanarak Wyoming’den arsa satın aldı. Bu bağlamda CityDAO, oylama ile arsada neler yapılacağını ve arsanın ne için kullanılacağını DAO üyelerinin kararına bırakıyor.