Facebook, bir medya şirketi olma yolunda ilerliyor

Yakın zamanda “Trending Topics” sekmesini kapatan Facebook, platformunun habercilik alanında faaliyet göstermesini devam ettirmek istiyor. Her ne kadar Zuckerberg mecliste verdiği ifadede "biz bir medya şirketi değil, teknoloji şirketiyiz" ifadesini kullanmış olsa da şirketin haber yayıncılarına videolar için ödeme yapması Facebook'u bir medya şirketi tanımına yaklaştırıyor.

Facebook'un bu hamlesinin ardında yatan neden ise kullanıcılarının haber kaynağında ve Watch'ta daha fazla zaman geçirmesini sağlamak olabilir. Facebook yakında hem TV kanallarına hem de yerel haber yayıncılarına üretecekleri haber video içerikleri için ödeme yapacak. Şirketin iş birliği yapacağı TV kanalları arasında CNN, ABC News, Fox News Channel ve Univision yer alırken yayıncılar arasında yerel haber yayıncısı Advance Local ve dijital yayıncılar ATTN: ve Mic bulunuyor.

Üretilecek olan içerik kategorileri arasında ise Canlı yayınlar, flaş haberler, ayrıntılı haber dizileri yer alıyor. Bu kategoriler çerçevesinde üretilen içerikler en az bir yıl boyunca Facebook tarafından maddi olarak desteklenecek. Yine de anlaşmanın detaylarının tam olarak açıklanmadığını belirtelim.

Hatırlarsanız ABD'li medya patronu Rupert Murdoch, Ocak ayında Facebook'un haberler için yayıncı kuruluşlara ödeme yapması gerektiğini belirtmişti. Görünen o ki; uzun bir süredir etkileşimlerini düşürerek yayıncılara zor zamanlar yaşatan Facebook Murdoch'un dediğine geldi. Üstelik daha önce Watch sekmesi için yaptığı içerik ödemelerini sonlandıran şirketin, yeniden daha farklı isimlerle harekete geçmesi oldukça ilgi çekici.

Aslına bakarsanız şirketin bu hamlesi yılbaşında ortaya atılan Facebook'ta geçirilen zamanın iyileştirilmesi fikriyle çelişiyor.  Bu yılın başında Mark Zuckerberg yeni yıl hedeflerini açıklarken bu yılki hedefin Facebook'u düzeltmek olduğunu belirtmişti. Ardından yapılan Haber Kaynağı algoritma değişimi ise Facebook'ta geçirilen zamanı anlamlı kılmak adına aile ve arkadaşların gönderileri, genel içeriklere göre öncelik kazanmasını sağlamıştı. Bu değişimin nihayetinde platformdaki etkileşimlerini kaybeden yayıncılardan bazıları kapanırken, bazıları da reklam bütçelerini Google AMP'ye kaydırmıştı.

Facebook'un yeni yaklaşımı, bu seçilen yayıncıları mutlu etmiş olabilir. Ancak şirket, haber özelinde ödeme yapacağı içeriklerle platformu ilk başta getirmek istediği noktadan uzaklaştırabilir. Oysa Facebook'un platformda geçirilen zamanı anlamlı hale getirmesi, özellikle teknoloji bağımlılığı nedeniyle sosyal ağlardan uzaklaşan kesimi platformda tutması için mühim.

Uzun süredir bir çok farklı platformda teknoloji bağımlılığını beynimizde bıraktığı olumsuz etki, sosyal ve duygusal gelişimi olumsuz etkilemesi ve yaşam kalitesini düşürmesi konuları sık sık gündeme geliyor. Hatta Google ve Apple bu konuda önemli adımlar atarak yeni araçlar tanıtıyor.

Google  I/O 2018’de  uygulamalar da dahil olmak üzere cihazda geçirdiğiniz vakti, telefonunuzun kilidini kaç kez açtığınızı ve ne kadar bildirim aldığınızı da gösteren Android P'nin yeni panelini tanıttı. Android P aynı zamanda uzaklaşmak istediğiniz her bir uygulama için ayrı ayrı zaman kısıtlamaları getirmenizi de mümkün kılıyor.

Aynı şekilde Apple da, WWDC 2018 etkinliğinde iOS 12 ile uygulamalar için zaman limiti özelliğini yayına alacağını duyurdu. Artık kullanıcılar iPhone’da uygulamaları ne kadar kullanmak istediğini belirleyen kullanıcılar, belirlenen sınıra gelindiğinde iPhone bildirimleri aracılığıyla bilgilendiriliyor. Üstelik belirlenen süreyi aşarsanız uygulamalar, otomatik olarak kapanıyor.

Bu kapsamda Facebook'a baktığımızda, şirketin henüz bu tarz bir kullanım aracıyla karşımıza çıkmadığını belirtebiliriz. Ancak şirket, Haber Kaynağı algoritmasını değiştirmesiyle birlikte yayıncı içeriklerini ve viral videoların görünürlüğünü azalttı. Yine de bu hamlenin Facebook'un ABD ve Kanada'daki günlük kullanıcı sayısında düşüşe yol açtığını hatırlatalım.

Görünen o ki; Facebook bu deneyimin ardından sitede geçirilen zamanın anlamlı ve iyi bir hale gelmesi fikrini askıya almış durumda. Hatta  Facebook'un bu kapsamda son olarak yayına alacağını açıkladığı Anılar özelliği, şimdiye kadar yayında olan Tarihte Bugün özelliğinin yenilenmiş bir modeli. Dolayısıyla sitede geçirilen zamanın anlamlı ve iyi bir hale gelmesi platform için şirketin yeni araçlar ürettiğini söylemek şu an için mümkün değil. Ancak bu noktada geçtiğimiz haftalarda keşfedilen ve Instagram'ın kodunda gizlenen "Harcanan Süre" özelliğine değinmekte fayda var.

Öte yandan, Facebook'un ortaya çıkardığı her yeni özelliğin başka uygulama ve ürünleri kopyalamaktan öteye pek geçmediğini düşünebiliriz. Zira Facebook hem kullanım oranlarının artması hem de reklamların daha iyi hedeflenebilmesi adına şimdiye kadar yayıncılıktan video içeriğe, oyun platformundan e-ticarete bir çok farklı alana adım attı. Bu anlamda şu an için bir medya şirketi olma yolunda ilerleyen şirket, aynı zamanda hem bir sosyal ağ hem de teknoloji şirketi.

Böyle bakıldığında şirket, sadece hayatta kalmak üzere hareket ediyor. Oysa; belki de Facebook'un gerçekten var olmak ve anlamlı bir platform olarak konumlanmak için yapması gereken, rakipleri kopyalamak yerine kendi özgün fikirleriyle hareket etmesi olabilir. Hatta o zaman skandallardan sıyrılarak, ürettiği ürünlerle gündem yaratmayı da mümkün kılabilir.