Jeff Bezos'un uzay günlüğü

Geçen Temmuz ayında Amazon'un kurucusu Jeff Bezos uzay yolculuğu da dahil diğer projelere odaklanmak için Amazon’daki CEO'luk görevinden ayrıldı. İki hafta içinde kendi şirketi Blue Origin'in geliştirdiği New Shepard adlı roketle ABD'nin Teksas eyaletinden uzaya fırlatıldığı haberi ajanslara düştü. Bu uçuşta Bezos' yalnız değildi. Kardeşi Mark Bezos'un yanı sıra Amerikalı kadın havacı 82 yaşındaki Wally Funk ve Somerset Capitals Partner şirketinin Üst Yöneticisinin (CEO) fizik öğrencisi oğlu 18 yaşındaki Olivier Deamon da eşlik etti. (New Shepard adlı 1961'de Project Mercury Freedom 7 kapsülüyle uzaya çıkan ilk ABD'li astronot olan Alan Shepard'dan alıyor.)

Kulağa hala garip gelse de Blue Origin temelde bir uzay turizm şirketi ve şimdiye kadar üç kez uzaya turist götürdü. 2000 yılında kurulan şirket uzay yolculuklarının maliyetlerini düşürmek üzerine çalışmalar yapıyor. Dikey kalkış ve dikey iniş (VTVL) araçlarına odaklanarak çeşitli teknolojiler geliştiriyor. Çocukluk hayallerini yeşerttiği şirketin amacı yeniden kullanılabilir fırlatma araçlarıyla uzaya erişimi daha ucuz ve daha güvenilir hale getirmek. 

Gizlilik ile yürütülen çalışmalar hakkındaki ilk açıklama 24 Kasım 2015'te Bezos'un kendi Twitter hesabından gelmişti. Ünlü isim, ilk mesajında kurucusu olduğu havacılık ve uzay araştırma şirketi Blue Origin'in bir roket fırlatma sahnesini paylaşmıştı.

The rarest of beasts - a used rocket. Controlled landing not easy, but done right, can look easy. Check out video: https://t.co/9OypFoxZk3

— Jeff Bezos (@JeffBezos) November 24, 2015

İddiasının altında kaldı

Jeff Bezos, yaklaşık üç sene sonra Washington'daki merkezinde bir basın toplantısında iddialı bir açıklama yaparak dikkatleri üzerine çekti. Bezos, 2018'de ilk uzay turistlerini taşımaya başlayabileceklerini söylemişti. Ama Bezos, bu iddiasının altında kaldı. Bu iddia yukarıda anlatılığı gibi üç sene sonra gerçekleşebildi. 

Bir sene sonra Blue Origin'in 2019 yılının Mayıs ayında Ay'a uzay aracı göndermeyi planladığını açıkladı. Blue Moon adlı uzay aracını tanıttı. Blue Origin’in amacı 2024 yılına kadar Ay’a gitmek ve orada kalıcı olmaktı. Aynı zamanda aracın astronotların Ay’a ulaştırılmasında, orada kurulacak üs ve ihtiyaçlar için yük taşınmasında, ayrıca Ay yüzeyini keşfe çıkacak dört keşif aracının Ay’a ulaştırılmasında kullanılabileceği söylenmişti. 

Bir taraftan Elon Musk'ın SpaceX ile Blue Origin arasında büyük rekabet yaşanıyor. Aynı yıl NASA'nın Ay'a daha fazla kargo gönderebilmek için SpaceX ve Blue Origin ile anlaşması birbirine rakip iki şirketi birleştirdi. NASA, bir sene sonra 2024 yılında Ay'a insanlı iniş yapmak üzere planlanan Artemis görevi için birlikte çalışacağı firmaları seçti. Elon Musk'ın SpaceX'i, Jeff Bezos'ın Blue Origin'i ve Dynetics birlikte çalışacağını açıkladı.

Bezos, her yıl Amazon hisseleri satışıyla sağladığı finansmanla şirket için yılda yaklaşık 1 milyar dolar harcıyor. Yani şimdiye kadar Blue Origin'e yaklaşık 21 milyar dolar para aktarıldı.Şirketin 4 bin çalışanı var. Bir taraftan bu rekabetin gerisinde kalan  Microsoft’un kurucusu Bill Gates durumun saçmalığını kendince şöyle yorumlamıştı: “Uzay mı? Burada, dünyada yapacak çok işimiz var.” 

Ama yine de rakipleri ne Musk ne de Bezos bu iddiasından bir türlü vazgeçmiyor. Hatta Bezos, geçen aylarda ticari bir uzay istasyonu inşa etmeyi planladığını açıkladı. Şirket yöneticileri, 2030'a kadar bitirmeyi hedefledikleri istasyonun adının Orbital Reef (Yörüngesel Resif) olacağını duyurdu. İstasyonun "birden fazla amaca hizmet edebilecek bir iş merkezi" olarak düşünüldüğü ve içinde aynı anda 10 kişinin yaşayabileceği belirtildi. Rekabetin iki taraf arasında nasıl şekilleneceği büyük bir muamma. Bu yarışın galibinin kim olacağı ise kocaman bir soru işareti.

Geçen aylarda "Elon Musk'ın Mars planı nasıl şekillendi?" başlıklı yayınlanan yazıda Mars ve Ay'da koloni kurmak isteyen Elon Musk'ın yol haritasından bahsedilmişti.