Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip Corona virüs (Covid-19) salgını, birçok ülkede hayatı durma noktasına getirdi. Corona virüs nedeniyle ölüm sayılarında ciddi rakamlar söz konusu. Son açıklanan verilere göre globalde enfekte vaka sayısı 90 binin üzerindeyken, hastalık nedeniyle ölenlerin sayısı da 3 bin 100'ün üzerine çıktı. Çin'den sonra vakaların yoğun olarak görüldüğü iki ülke İran ve İtalya olmasına rağmen aslında tüm dünya virüsten ve virüsün etkilerinden nasibini alıyor. Teknoloji sektöründe de durum farklı değil. Birçok teknoloji şirketi, dünyanın farklı bölgelerinde benzer politikalar izliyor ve corona virüs salgınından en az hasarı almanın yollarını arıyor.
Corona virüsün teknoloji sektöründeki ilk etkisi: Mobil Dünya Kongresi'nin iptali
Corona virüs salgınının teknoloji sektöründeki en büyük etkisini ilk olarak, her yıl düzenlenen Mobil Dünya Kongresi'nin (MWC 2020) resmi olarak iptal olmasıyla hissettik. Öncelikle Nvidia, Intel, Vivo, Sony, Amazon, AT&T, Ericsson, Facebook, Mediatek, TCL, ZTE ve LG gibi birçok şirket konferansa katılamayacağını açıkladı, ardından iptal haberini duyduk. Her yıl Webrazzi olarak yerinden takip ettiğimiz ve dünyanın en büyük teknoloji fuarlarından biri olan Mobil Dünya Kongresi (MWC)'nin iptali ile salgının ciddi bir seviyeye ulaştığını bizlere kanıtlıyordu. Bununla birlikte corona virüsün globaldeki etkilerini anlamaya başladık diyebiliriz.
Mobil Dünya Kongresi'nin iptalinin açtığı yolda ise diğer etkinliklerin iptal haberleri de gelmeye başladı. Facebook'un F8 geliştirici konferansı da tıpkı Mobil Dünya Kongresi gibi corona virüs salgını nedeniyle iptal edildi. Bu konferansın Facebook tarafından düzenlenen en büyük konferans olduğunu söyleyebiliriz. İki konferansın iptal edilmesiyle hayatımda yeni bir "iptaller" dönemi başladı.
İptal edilen diğer etkinlikler hangileri?
Global olarak birçok katılımcıya ev sahipliği yapan ve iptal edilen bazı konferansları şu şekilde sıralayabiliriz: Adobe Summit, Aruba Networks Atmosphere 2020, Cisco Live Melbourne, DocuSign Momentum, Domopalooza, F5 Agility 2020, Facebook Global Marketing Summit, Google Cloud Next, Google News Initiative Summit, Microsoft WSLConf, Microsoft MVP Global Summit, Nvidia GTC - GPU Technology Conference, Salesforce World Tour Sydney, Shopify Unite 2020 developers conference. En büyük iptallerden birinin ise geçtiğimiz günlerde iptal haberini aldığımız Google I/O 2020 konferansı olduğunu hatırlatalım.
Ancak bu konferansların hepsinin tamamen iptal edilmediğini de belirtmek gerek. Çünkü konferanslardan bazıları fiziksel olarak olmasa da online olarak gerçekleştiriliyor. Her ne kadar teknoloji şirketleri corona virüs salgınına karşı önlem almak istese de yaptıkları işlerin aksamasını da bir o kadar istemiyorlar. Birçok büyük konferansın hala iptal edilmediğini, ancak ilerleyen dönemde ne olacağının belli olmadığını da belirtelim. Fakat Apple'ın WWDC etkinliği gibi etkinliklerin akıbetinin ne olacağı merak konusu.
Evden çalışma ve seyahat yasakları
İptallerin yanı sıra corona virüs salgınına karşı alınan en büyük önlemlerden biri şirketlerin çalışanlarının evden çalışmasını istemesi. 29 Şubat 2020 itibarıyla ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), corona virüs hastalığı nedeniyle birçok seyahat uyarısı yayınladı. CDC gereksiz seyahatleri önlemek için yolcuların Çin, İran, Güney Kore ve İtalya gibi ülkelere gitmemeleri için uyardı.
Amazon sözcüsüne göre Amazon, 798 bin çalışanının yurt içi ve yurt dışı tüm gereksiz seyahatleri derhal durdurmasını istedi. İsviçre'deki bir Google çalışanında corona virüs tespit edildikten sonra şirket, çalışan seyahati kısıtlamalarını genişletti. Twitter, CEO Jack Dorsey'in SXSW'ya katılımı da dahil olmak üzere, zorunlu olmayan tüm çalışan seyahatlerini bir sonraki duyuruya kadar iptal etti. Twitter pazartesi günü yaptığı açıklamada çalışanların mümkünse evden çalışmalarını istedi.
Geçtiğimiz günlerde Google, Dublin'deki 8 bin çalışanın evden çalışmasını istediğini bildirdi. Ancak bu sadece bir günle sınırlı tutuldu.
San Francisco'da olağanüstü hal!
Salesforce pazartesi günü, Mart ayı için sınır ötesi seyahati yasakladı, en kritik yurt içi seyahatlerini kısıtladı, yüz yüze müşteri etkinliklerini dijitale çevirdi ve bir dizi çalışan sağlığı ve güvenliği önlemi açıkladı. Microsoft, ABD'nin Washington ve California eyaletlerindeki çalışanlarının 25 Mart'a kadar evden çalışmasını istedi. Bu noktada Silikon Vadisi'ndeki tüm girişimlerin ve teknoloji şirketlerinin ciddi önlemler almaya devam etmesi gerektiğini de belirtelim. Çünkü son açıklanan bilgilere göre San Francisco'da olağanüstü hal ilan edildi.
Halka arzlar iptal, beklentiler düşük
Corona virüs salgını önlemleri bu şekilde alınmaya çalışıyor olsa da yine de üretimde ve şirketlerin gelecek hedeflerinde de ciddi sapmalar oluşmaya başladı. Bu yıl halka arzı beklenen Airbnb, halka arzı 2021'e erteleyebileceğini söyledi. Analistler Apple'ın ikinci finansal çeyrek tahminlerinin corona virüs salgını nedeniyle tutmayacağını belirtti.
Teknoloji ürünleri üretimi ve tedariğinde sıkıntılar başladı
Çin'den ABD'ye, İtalya'dan İran'a birçok ülkede görülen corona virüs salgını teknoloji ürünleri üretimi ve tedariğini de etkiledi. LG, Gumi kentinde bulunan ve kamera üretilen fabrikasında bir çalışanında virüsünün tespit edilmesi üzerine dezenfekte işlemlerinin yapılabilmesi için çalışmalarını durdurdu. Samsung da Gumi'deki fabrikasında çalışan bir işçide virüsün tespit edilmesi üzerine fabrikanın faaliyetlerine geçici olarak ara verdi. Apple'ın cihazlarını üreten Tayvanlı Foxconn'un da ana üretim merkezlerinden birinde Covid-19 vakası görülmesi üzerine şubat ayının başında merkez geçici süreyle kapatıldı.
Amazon'da yer alan ürünlerin tedarikçi firmaları salgın sebebiyle üretimlerini azaltmaya başladı. Geçen ay Amazon'un "Prime Day" olarak belirlediği indirim fırsatı gününde Çin menşeli tedarikçi firmalar, ürünlerini Amazon müşterilerine sağlamakta zorluk çekti. Alibaba, geçen ay ürün tedariğinde sorunlar yaşandığını bildirdi. Bunun yanı sıra Alibaba, corona virüse karşı tedarik platformu kurdu.
Çözüm nasıl olacak?
Bu noktada şirketlerin üretim maliyetlerini düşürmek için yalın üretim, offshore lokasyonlarda üretim ya da outsource operasyonlarda bulunması hammadde ve parçaların da birden çok ülkeden sağlanmasına neden olan tedarik zinciri yeniliklerinin de önemli olabileceğini ve virüsün yayılmasına yardımcı olabileceğini belirtmek gerek. Bu konuda Insights ekibimizin yazmış olduğu yazıya göz atabilirsiniz. Bunun yanı sıra yapay zeka ve makine öğrenimi de virüslere karşı erken önlem almanın yollarından biri olarak karşımıza çıkıyor.
Uzaktan çalışmanın ilk denemeleri gerçekleşiyor diyebiliriz. Evden çalışmaya geçen şirketler henüz hızı çok yüksek olmasa da artarak devam ediyordu. Corona virus ile birlikte Microsoft, Google gibi teknoloji devlerinin de dahil olduğu şirket uzaktan çalışma ve video konferans, video toplantı seçeneklerini aktif olarak kullanmaya başladı. Atlassian bu yılki zirvesini video konferansa çevirirken, video toplantı servisi Zoom 45 dakikalık ücretsiz toplantı servisini pazara hızla girebilmek için Çin'de sınırsıza çevirdi. Bu arada belirtelim Zoom'un piyasa değeri son bir ayda yüzde 34 arttı.
Ülkemizde durum nasıl?
Teknoloji sektörü globalde böyle olmasına rağmen ülkemizde herhangi bir iptalin görülmediğini de belirtmek gerek. Türkiye'de şu an için herhangi bir corona virüs vakası görüldüğü açıklanmadı ama herkesin her an için tetikte olması gerekiyor. Ülkemizdeki şu aşamada tek sıkıntının yurt dışına açılan girişimlerin ve yurt dışından yatırım alacak girişimlerin ulaşımındaki engeli. Zira corona virüs salgını tüm hayatı durduruyor ve farklı önlemlerin alınmasına neden oluyor.
İlerleyen dönemde neler olacağını hep birlikte göreceğiz.
