Yanlış olmasın ama herhalde yaklaşık 1 yıldır dikkatimi çeken bir iş modeli var. Dönemin popüler Web 2.0 servislerinin basit yazılımlarının yapılması ve düşük ücretlerle internet üzerinden satılması.
Bunun birçok örneğini del.icio.us, Digg, MySpace, YouTube ve daha onlarca farklı girişimin basit ve hazır kodlarında gördük.
Şimdi diyebilirsiniz ki "hepsinin ücretsiz olanı var". Doğru, ama ücretli olan kalitelileri de son derece fazla rağbet görüyor ve önemli bir iş modeli yaratıyorlar.
Bu alanda çalışan birkaç şirket hemen dikkatimi çekiyor.
Alstrasoft.com - PayPal'den, Twitter'a, YouTube'dan çeşitli sosyal ağlara kadar birçok Web 2.0 modelinin clone yazılımları şirketin ürünleri arasında satışta. Hatta geçtiğimiz günlerde yeni piyasaya sürdükleri Twitter script'i TechCrunch'a konu bile oldu. Sizce fiyatı $399 olan Twitter paketinden kaç tane satılmıştır? $300 olan YouTube paketinden sadece Türkiye'den satın alınmış kaç tane vardır diye de düşünebiliriz.
Kubelabs.com - Ücretsiz olan Digg modelindeki PhpDug'ın yanında $25'a oyun siteleri için hazır kodlar, blog uygulaması, istatistik yazılımı, iş ilanı uygulaması, müşteri destek uygulaması gibi geniş bir yelpazede hiç de fena gözükmeyen birçok paket yazılımları mevcut. Şirketin sürümden kazanma politikasının son derece başarılı işlediğini görebiliyorum. Burada da flash oyun script'inin sadece Türkiye'den kaç müşterisi olduğunu merak ediyorum.
Kısacası, internet üzerinde bu tür hazır yazılımları küçük çaplı bir ücret ödeyerek satın alan inanıyorum ki birçok kişi bulunuyordur.
Şimdi tekrar başa dönelim. Peki, neden ücretsizi varken ücretlisini satın alsınlar?
Bu konu tamamen psikolojik. Yeni bir girişim için hazırlık yapan kişi, işe başlarken kendisini bu tür profesyonel aksiyonlarla motive ediyor diyebiliriz. Örnek olarak BaseCamp'i düşünelim. Artık ücretli olsa da bir zamanlar BaseCamp kadar başarılı olduğunu düşündüğüm ve ücretsiz olan ActiveCollab vardı. Elbette onu tercih edenler vardı ama BaseCamp kullanımı da aynı segment kullanıcılar arasında aynı oranda hatta fazlasıyla yüksekti. Neden? Çünkü girişimci ayda yaklaşık $10 ödeyerek motive oluyor. Yan sebepleri de mutlaka vardır. Yazılım kurmak istememek gibi. Ama bugüne kadar girişimcilerle gerçekleştirdiğim birebir görüşmeler (ki hiç de az değil) bana gösterdi ki, burada ana konu profesyonel yaklaşmak ve bir servisi parasını ödeyerek alarak girişime katkıyı resmileştirmek, kendini iyi hissetmek ve motive olmak. Yani psikolojik...
Konumuza dönecek olursam, global pazarlarda birçok yazılımcının ve yazılım şirketinin piyasaya sürdüğü ücretli clone yazılımlar etrafında dönen önemli bir pazar var. Bunun bir sebebi de elbette kolay entegre edilebilen PayPal gibi ödeme sistemlerinin varlığı.
Ülkemizde bu yönde atılımlar, girişimler olsun diye mi anlatıyorum bunları? Hayır. Sadece global pazarlarda bu bir değer ve önemli bir iş modeli durumunda.
Değerlendirmek isteyenlere önerir miyim? Kesinlikle evet.
Hangi servisin yazılımı ile başlamalılar? Olabilecek en azaltılmış ve sade özelliklere sahip bir FriendFeed clone yaparak... Önümüzdeki birkaç ay içinde Google'da kaç tane "FriendFeed Clone" aramasının olacağını tahmin edebiliyorum.