Geçtiğimiz 3 günde yaptığım 4 toplantıda da görüşme arasında ülkemizde web girişimlerine lokal yatırımcıların ilgisi gündeme geldi. Ancak cümlemi sakın şöyle almayın. "Yatırımcılar mevcut web girişimlerine inanılmaz ilgililer"... Hayır malesef böyle değil...!
Yatırımcılar web girişimlerinde bir fırsat olduğunu biliyorlar ancak şu günlerde sadece sektörü inceliyorlar. Çünkü hiç de haksız olmadıkları bir konu var ki henüz Türkiye'de değer sahibi bir web sektörü oluşmuş değil.
Web girişimi sayısı az, oyuncu sayısı az, odaklanılan alanlar hep aynı, girişimciler bilinçli değil, iş planları yeterli değil, bu alandaki yeni girişimlerde şirketleşme yok, girişimler hayata geçirilirken kısa vade hedefleniyor, fark yaratan modeller yok, gelir modelleri yok, reklam sektörü şeffaf değil gibi birçok sebep yatırım gerçekleştirmek isteyen ama beklemeyi tercih eden kişi ve kurumların öne sürdüğü gerçekler.
Yatırımcılar tarafından dile getirilen sorunları ben kendi bakış açımla biraz daha genelleyerek irdelemek istiyorum.
- Belli başlı düzgün web girişimleri var ama sayıları çok yetersiz. Son zamanlarda adından çok söz ettiren yeni hangi girişimi gördünüz. Ya da Webrazzi'de tanıtımını yaptığım ve hepimizin ağzını açık bırakan 10 yeni girişim söyleyebilir misiniz?
- Web girişimlerinin odaklandıkları konular çok kısıtlı hatta sadece popülist alanlara odaklanılıyor. Video, arkadaşlık, oyun gibi konuların dışında bir de yeni trend blog servisi açmak. Wordpress MU sağolsun.
- Web girişimleri iş planlarına göre modellenmiyor ve gelir modelleri olmuyor. Hatta iş planı nedir denildiğini bile görüyorum. Son dönemlerde 1-2 yıla kadar GittiGidiyor.com ya da Yemeksepeti.com başarısını yakalar diyebileceğiniz girişim duydunuz mu?
- Birçok girişim reklam gelirini hedefliyor ancak ülkemizdeki reklam sektörü zaten felaket. Aynı siteler, aynı reklam modelleri, aynı markalar, aynı reklam ajansları olarak işleyen bir sektör. Yaratıcı pazarlama adı altında bir sürü garip uzun alan adlarına yüklenmiş video siteleri, bir sürü ödüllü markaya özel oyun siteleri, reklam ajansları için yüksek sayfa gösterimi eşittir yüksek gelir olduğu için reklamlara tıklama oranları ve hedef kitle gözetilmeden yayınlanan banner reklamlar. (Bu konu tamamen bir yazı olabilir.)
- Web girişimlerinin büyük çoğunluğu bireysel çalışmalar ve şirketleşme yok. Çünkü birincisi genç girişimcilerin birçoğu bu vizyonla yola çıkmış olmuyor, ikincisi zaten maddi imkansızlıkları şirketleşmeye imkan tanımıyor, üçüncüsü ise ülkemizde şirket kurmak zaten başlı başına bir dert. Şirketinizi kurduğunuzu varsayalım. Bugün bir online ödeme sistemine gereksinim duyan servis hayata geçirmek istediğinizde acaba başvuru yaptığınız bankalarda ne cevap alacaksınız? Ben size hemen yardımcı olayım. Şirketinizin en az 6 aylık işlemi olması gerekiyor. Diyelim ki çok yaratıcı bir e-ticaret modelini hayata geçirmeye hazırlanıyorsunuz, tüm yazılımınız ve iç süreçleriniz de hazır ama öyle hemen çalışmaya başlayamazsınız. Çünkü yeni kurulmuş bir şirket bankalardan online ödeme sistemini öyle hemen alamaz. (Bu da başka bir yazımın konusu olabilir.)
Bu liste böyle uzar gider ama çok daha detaya girmek istemiyorum. Ana fikir olarak şunu söyleyebilirim. Sektörün oluşması ve sürekli olması gerektiğini söylediğimiz yatırım desteğinin gelmesi için yeni, farklı, gelişmiş, bilinçli web girişimleri şart. Bunun yanında girişimcilerin de profesyonel bakış açısı ile yönlendirilmesi kesinlikle gerekiyor. Aksi takdirde biz daha çok Alexa Türkiye sıralamasından şikayet eder, yazılımcı bulamıyoruz diye söylenir, internetteki kalitesiz Türkçe içerikten bahseder ve zenginin parası ile çenemizi yorarız.
