Politikod: Kripto Para Piyasaları

Webrazzi olarak Politikod isimli video program serisine başlıyoruz. Bu video serisinde teknoloji dünyasıyla politikanın kesişimi, teknolojinin toplumsal, ekonomik ve hukuksal etkilerini yönetmek ve şekillendirmek amacıyla politikaların oluşturulduğu ve uygulandığı noktalar odaklanacağız.

Webrazzi genel müdür yardımcısı Ahmet Buğra Ferah ile Ussal Danışmanlık Yönetici Ortağı Ussal Şahbaz'ın birlikte hazırladığı programın ilk bölümünün konusu kripto para birimleri ve kripto varlık piyasasındaki son gelişmeler oldu.

Konuşmacılar dünyada en çok regüle edilen sektörün finans sektörü olmasına dikkat çekti. Çünkü özellikle hükümetlerin ve düzenleyici kurumların kripto para birimleri ve kripto varlık piyasalarını düzenlemek, denetlemek ve yönlendirmek için belirledikleri politikaların ve düzenlemelerin üzerine gelişmeleri takip etmenin kritik bir önem taşıdığını söylediler. 

Programda, kripto para gündeminin en önemli gelişmelerinden olan ABD menkul kıymetler ve borsa komisyonunun (SEC) Binance ve Binance'in kurucu ortağı ve CEO'su Changpeng Zhao ile ABD merkezli kripto borsası Coinbase'e açtığı dava ile ilgili son gelişmeler konuşuldu.

Hatırlamak gerekirse SEC, geçtiğimiz günlerde Binance ve Zhao'nun ABD menkul kıymet yasalarını ihlal ettiğini öne sürerek Binance'in varlıklarını dondurmak için adım atmıştı. SEC, bu kararı müşteri varlıklarının güvenliğini sağlamak için aldığını belirtmişti. SEC, Binance'in ardından ABD merkezli kripto borsası Coinbase'in kayıtsız aracı kurum olarak faaliyet gösterdiği belirtildi. Komisyon, şirketin sürekli olarak yasaklanmasını talep etti.

Ussal Şahbaz, ABD dışındaki ülkelerde ya da ülkeler üstü oluşumlarda kripto para varlıklarla ilgili düzenlemelerin yapıldığını söyledi ve bunun nedenini şöyle açıkladı: "ABD'de bu düzenlemelerin yapılamamasının temel nedeni Amerikan Kongresi'nin kilitlenmiş durumda olması. Orada herhangi bir konuyla ilgi herhangi bir kanun geçmiyor. SEC de mevcut kanunlar yoluyla uygulamalarına başladı. Bakalım, bu davalar nasıl sonuçlanacak? Çünkü bunlar bir iki senede karara bağlanacak türde konular değil. Türkiye'de de olduğu gibi kripto para varlıklar gibi konular çok teknik olduğu için hiçbir hakimden bu konuyla ilgili uzman olmasını bekleyemezsiniz."

Şahbaz, SEC'in Biance'e 14, Coinbase'e ise 1 dava açtığını, Coinbase'in bir halka açık bir Amerikan şirketi olduğunu dolayısıyla Binance'in ve Coinbase'in yargı karşısındaki statüsünün farklı olduğunu söyleyerek davalarla ilgili ilginç detaylar aktardı. Yargının doğru bir regülasyon başlangıcı olmadığına inandığını sözlerine ekledi.

Stablecoin'ler bankacılık sektörünü nasıl etkileyecek?

Şahbaz, kanunlar ve kuralların tartışarak çıkarıldığı için biraz daha geriden geldiğini belirterek bu kadar kapsamlı bir konuyla ilgili kuralların parlamento ya da kanun koyucular tarafından belirlenmesi gerektiğini söyledi. Mevcut kanun ve kuralların teknik açıdan zayıf kaldığına inandığını kaydetti. Dolayısıyla bu mevcut kuralların demokratik ülkelerde yargı değil, hükümetler nezdinde belirlenmesi ve uygulanması gerektiğinin altını çizdi.

Programın ikinci yarısında global taraftaki stablecoin'lere ve Türkiye'deki duruma değinildi. Dünyada stablecoin'lerin önem kazandığını belirten Ussal Şahbaz, bu para biriminin merkez bankası dijital parası olduğunu, ilk defa Çin'in çıkardığını ve ABD ile Avrupa ülkelerinin bu konuyla ilgili hazırlık yaptıklarını kaydetti. Bu konuyla ilgili iki soru olduğunu belirterek sözlerine devam etti: "Merkez Bankası dijital parası tam olarak ne işe yarayacak? Merkez Bankaları bu konuda önden gitmek istiyor. Çünkü öncelikle alan kaptırmak istemiyorlar. İkinci sorun ise normalde bankaya mevduat hesabına para yatırılıyor. Bankada bunun bir kısmını kredi olarak veriyor. Merkez bankası dijital parası senin cebininde mevduat gibi olacak. Bankalar hangi paradan kredi verecek? Başka yerden borçlanarak verilecek olan para bilinen bankacılık sistemini bozan bir şey."

Türkiye'deki son durum

Şahbaz, bu durumun bankacılık sektörünü nasıl etkileyeceğini anlatarak sözlerine devam etti. Ahmet Buğra Ferah, açık bankacılık ile bankacılık sektörünün gelişip değiştiğini söyledi ve herhangi bir fintech kuruluşunun herhangi bir bankanın çoğu işlemini yaptığını belirtti. Ferah, blockchain altyapısı altında dijital para biriminin olmasının halihazırda kripto para borsalarının lisanslı bir finansal kuruma dönüşmesi konusuna değinerek sözü Türkiye kripto para borsasındaki son gelişmelere getirdi.

Şahbaz, dünyada hangi açmaz varsa burada da aynı şeylerin söz konusu olduğunu söyleyerek ne demek istediğini şöyle açıkladı: "Kural koyucular bu konulardaki teknolojilerin nasıl regüle edileceğine dair dünyadaki çeşitli fikirleri takip ediyorlar. Ama hangisinin Türkiye'ye uygun olduğuna karar veremiyorlar. Bu durum onların eksikliği değil, zaten dünyada kimse bunun ne olduğunu bilmiyor. Bir tür global kısıt var."

Özellikle dünya özelinde Türkiye'de bu işin çok büyüdüğünü ve regüle edilmeden devam etmesinin çok zor olduğunu söyleyerek konuyla ilgili görüşlerini bildirdi. Müşterinin varlıklarıyla borsanın varlıklarının ayrı olması gerektiğini kaydetti. Ahmet Buğra Ferah, Türkiye'deki kripto para borsalarının kar ettiklerini ve hacimlerinin büyük olduğunu dile getirdi. Bu platformların regüle olduğu noktada yurt dışından önemli yatırım alacaklarının altını çizdi. Ussal Şahbaz ise bununla beraber bu kanun ve kuralların nasıl olacağı konusuna dikkat çekerek bu konuyla ilgili düşüncelerini paylaştı.