Elektronik ticarette güvenilir bilgiyi sağlayacak ETBİS neden önemli?

Bilindiği üzere, e-ticaret hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerine yönelik, bildirim yükümlülüğü 2017 yılında yapılan düzenlemeler ile başlatılmıştı. Bu bildirimler, şirketler tarafından aylık olarak Ticaret Bakanlığının kurduğu, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS) vasıtasıyla yapılıyor. Ancak, ETBİS’e yapılan bildirim konusu faaliyetler ve sonuçları ile ilgili herhangi bir rapor henüz görmedik.

Geçenlerde E-Ticaret Dairesi Başkanı Mehmet Mücahit Arvas ile sohbetimde güzel bir haber aldım... Haziran ayının sonuna doğru ETBİS üzerinden toplanan e-ticaret sektör bilgileri kamu ile paylaşılmaya başlanacak. Muhtemelen, Sn. Bakan Ruhsar Pekcan bu açıklamayı yapacak. Umuyorum veriler, yıllık ve 3’er aylık dönemlerde düzenli olarak yayınlanır.

ETBİS aslında çok önemli bir açığı kapatacak. E-Ticaret sektöründe halka açık şirket yok. Halka açık şirket olmadığı için, işin doğası gereği, düzenli veri paylaşımı sektör tarafından pek yapılmıyor. Sektör büyüklüğü ve trendler sistematik olarak elde edilemiyor. PR amaçlı paylaşılan bilgiler kısıtlı kalıyor. TÜBİSAD uzun bir süredir proje ortaklarıyla birlikte, ‘Türkiye’de E-Ticaret Pazar Büyüklüğü’ raporu açıklıyor. Bu rapor aslında sektör için iyi bir referans oluyor, işin arkasında önemli bir emek var. Ancak bu rapor da bir takım tahminleme modellerine dayanıyor. Sunulan rakamlar kesin olamıyor. Örneğin aldığım ilk hissiyatı aktarayım. TÜBİSAD raporuna göre, E-ticaret sektörünün toplam perakende içindeki payını %6.2 olarak, ‘‘Gelişmekte Olan Ülkeler Ortalamasının’’ 0.5 puan gerisinde biliyoruz. Ancak, ETBİS analizlerinde Türkiye ortalamasının da %6.7 olduğu anlaşılmış. Bu güzel haber. Özellikle, Şans oyunları Pazar büyüklüğü bildiğimiz rakamların bir hayli üzerinde çıkmış.

ETBİS’e kayıt yaptıran, 40 bine yakın hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayacılardan edinilen bilgilerin sistematik olarak paylaşılmasının önemli faydalar sağlayacağını düşünüyorum.

ETBİS Veri Analizinden hangi bilgileri edineceğiz?

Türkiye’deki e-ticaretin genel anlamda seyrini, sektör büyüklüğünü ve toplam perakende içindeki payını, sektör bazında e-ticaretin durumunu, e-ticarete yeterli düzeyde entegre olamayan sektörlerin hangileri olduğunu, ETBİS Veri Analizi raporundan anlayacağız. Şirket bazında bilgiler olmayacak. Anonim bilgi açıklanacak. Elektronik ticaret ortamında sunulan mal ve hizmetlerin kategoriler bazında büyüklükleri ve büyüme oranlarını öğrenebileceğiz. İl bazında e-ticaret verilerini göreceğiz. Hangi iller e-ticaretten daha çok alışveriş yapıyor, e-ticaretin yoğunluğun günlere göre nasıl değişiyor göreceğiz. Kargo ve lojistik hizmetleri ile ödeme yöntemleri ile ilgili veriler açıklanacak.

E-ticaret sektörü açısından verilerin açıklanması neden önemli?

Öncelikle verilerin tam ve bütünsel olarak bilinmesi sektöre ilgi duyan yatırımcıların veya girişimcilerin e-ticaretin doğru alanlarına yönlenmeleri açısından önemli. Bu veriler ile katma değeri yüksek e-ticaret alanları tespit edilerek, sağlanan ekonomik değeri yükseltmek mümkün olacak. Teşvik sistemleri bu bakış açısıyla gözden geçirilecek. KOBİ’ler açısından e-ticarettin cazip yönleri daha net ortaya konacak ve yönlendirme sağlanacak. KOBİ’lerin e-ticarete geçişlerinin hızlanması gerektiğinin altını daha önceki yazılarımda bir kaç kez çizmiştim. Verilerden yola çıkarak, orta ve uzun vadeli e-ticaret politikalarının oluşturulması sağlanacak. E-ticaret stratejik planları içinde yer alan lojistik merkezlerinin kurulumu gibi konular hızlanacak, doğru ve isabetli alanlar tespit edilerek hayata geçecek. E-ticaretin aksayan yönlerinin ortaya konulması mümkün olacak. Eylem planlarının tüm bu veriler ışığında hazırlanması sektör açısından çok daha verimli olacak.

Ticaret Bakanlığımızı ve tüm ilgilileri yürüttükleri bu çalışmalar nedeniyle kutluyor, açıklanacak bilgileri merakla bekliyoruz.