Konuk Yazarımız Nurettin Özdoğan NRT Gold Danışmanlık’ta Yönetici Ortak olarak görev yapıyor.
Biz kısa vadedeki karlılığa odaklanmayacağız, biz uzun vadedeki pazar liderliğine ve müşterimize odaklanacağız. Wall Street’teki insanların ne istediği bizim umrumuzda değil, biz doğru olanı düşe kalka öğrenip, onu uygulayacağız.
1998’de Amazon’un kurucusu ve CEO’su Jeff Bezos’un yatırımcılara yazdığı mektuptaki en çarpıcı paragraf buydu. Zaman Jeff Bezos’u haklı çıkardı. Uzun vade stratejisiyle, hem açık ara liderliği ele geçirdi, hem de kara geçmeyi başardı. Nitekim, Bezos Nisan 2017’de yatırımcılara yazdığı mektuba 1998’deki mektubu ekledi. 1998’de o mektubu okuyup, çok değil 5 bin dolarlık Amazon hissesi alsaydınız, bugün 1 milyon dolarınız vardı.
Amazon'un halka açılışının yirminci yılında hisseleri roket hızıyla yükselmeye devam ediyor. Sadece yılbaşından bu yana şirketin hisse değeri yüzde 30 arttı. Bunun en büyük sebebi, başta ABD olmak üzere, Amazon'un bulunduğu ülkelerde online alışverişte aldığı yüzde. Şu an bu büyüme hızıyla Amazon, bütün e-ticareti yutacak mı bu tartışılıyor. Bunun nedenlerini hep beraber irdeleyelim:
1) Fiziki perakendeye göre konumu: Amazon’un bulunduğu ülkelerdeki büyüme hızı değil e-ticareti, fiziki perakendenin bile dengeleri değiştiriyor. Sears, Macy’s, Jc Penney gibi Amerika’nın efsane lider perakendecileri son yıllarda zarar açıklarken, Amazon hem karlılıkta hem de büyüme de onlara fark atıyor.
2) Büyüme Hızı: eMarketer’a göre dünyada geçen yıl 1.9 trilyon dolarlık online alışveriş yapılmış. Amazon’un geçen yılki e-ticaret cirosu 135 milyar dolardı. Bu da yüzde 7’ye tekabül ediyor. 2020’ye kadar online alışverişin 4 trilyon doları aşacağı öngörülüyor. Daha ilginç bir veri vereyim size: Amerika’daki e-ticaret büyümesinin yüzde 53’ünü tek başına Amazon sağlamış.
3) Ürün araması: Amerika’daki insanların yüzde 55’i bir ürün ararken Amazon’un arama motorunu kullanıyor. 2016’da ilk defa ürün arama konusunda amazon.com Google’ı geride bıraktı. Şu an Amerika’da bir ürün aratmada Google’ı kullananların oranı yüzde 34.
4) Amazon Prime: Amazon’un 2005 yılında üyelerine sunduğu Prime üyeliği Amazon’un roket hızında büyümesindeki en büyük etkenlerden biri. Yıllık 99 dolar karşılığında; 2 Günde teslim, bazı şehirlerde aynı gün teslim, ücretsiz film-podcast, müzik yayını gibi servisleri üyelerine sunuyor. İlk başta şirkete çok ciddi bir yük olan Amazon Prime’ın uzun vadede şirkete nasıl büyük bir ivme kattığını rakamlarla ifade edelim. Şu an 80 milyon Amazon Prime üyesi var. Normal bir üyenin yıllık sepet ortalaması 700 dolarken, Amazon Prime üyesinin yıllık sepet ortalaması bin 300 dolar. Neredeyse 2 katı. 5) Fullfilment by Amazon: Amazon esasında bir pazar yeri. Bu pazar yerini büyütmek için tedarikçilerine çok ciddi hizmetler sunuyor. Amazon’da bir satıcıysanız, amazon sizin için ürünün stok takibini yapıyor, depolar arası dağıtıyor, paketleme yapıyor, kargoluyor, iadesini alıyor, müşteri hizmetlerini sunuyor. Bunu da ürün başına 1-2 dolar gibi çok rekabetçi fiyatlarla yapıyor. Hatta sunduğu API ile siz kendi sitenizde satsanız bile bu fiyatlarla ürünün gönderimini sizin için yapıyor.
Gündemdeki rakip Walmart
Amazon’un stratejisi uzun vadede bütün e-ticareti ele geçirmek ve bunun için giriş bariyerleri oluşturmak. Şirketin hızlı büyümesi ve artık kara geçmesi (yaklaşık 2.5 milyar USD) bunun sonucunda da hisse değerlerinin roket hızında büyümesi önemli bir eşiğe gelindiğine işaret ediyor.
Amazon’un ABD'de binlerce irili ufaklı dikey e-ticaret sitesi rakibi olsa da, gündemdeki en büyük rakibi Walmart. Amerika’nın 485 milyar dolar gelirli dev perakende şirketi Walmart, e-ticarete ardı ardına yaptığı yatırımlarla gündemde olsa da Amazon ile arasında büyük bir fark var. Geçen yılki satışları 14 milyar doları geçen walmart.com'un bütün Walmart cirosunun içinde payı sadece yüzde 3-4. Amazon’un geçen yılki cirosu 136 milyar dolar. Aralarında yaklaşık 10 kat fark var.
Walmart'ın bütün cirosunun içinde e-ticaretin payı küçük olsa da, ölçeklenebilir kısmının e-ticaretten geleceğinin farkında. Bu yüzden 3.3 milyar dolara jet.com’u satın aldı. 330 milyon dolara erkek giyim sitesi bonobos.com’u da portföyüne ekledi Wallmart. Bununla da yetinmeyip, Çin’in en büyük e-ticaret sitelerinden JD.com’a yatırım yaparak stratejik ortaklık kurdu.
Amerika vs. Amerika Dışı
Amazon, Amerika’daki üstünlüğünü perçinledikten sonra gözünü büyüyen ekonomilere dikti. Burada karşısına dev bir rakip çıksa da (Alibaba’yı kastediyorum) Amazon; Çin, Hindistan, Orta Doğu gibi ülkelerde liderliği almaya kararlı. Bunun için büyük adımlar atıyor. Mevzuat gereği Hindistan’da sadece pazar yeri olarak açılan amazon.in’e 5 milyar dolar yatırım yapıldı. Şirketin buradaki en büyük rakibi ise, eBay Hindistan’ı satın alarak büyümesini sürdüren flipkart.
Amazon'un, Orta Doğu’nun en büyük e-ticaret şirketi souq.com’u 650 milyon dolara satın aldığını ve şirketin 2018'de Türkiye pazarına giriş yapmak üzere somut adımlar attığını Webrazzi takipçileri bilir.
Cirosunun yüzde 65’i ABD, yüzde 35’i ABD dışı pazarlardan gelen Amazon bulunduğu ülkelerde çok güçlü. Çin hariç! Çin’deki başarısızlığı kabul eden Amazon’un, iResearch China’nın raporuna göre aldığı pay yüzde 1’in bile altında. 378 milyar dolarlık e-ticaret pazarı olan Çin’deki en büyük oyuncular Alibaba şirketi tmall.com ve Walmart şirketi JD.com Amazon’un çok önünde.
Amazon kurucusu, YK Başkanı ve CEO'su Jeff Bezos’un şirketinin ABD'deki yükselişini keyifle izliyor olması kuvvetle muhtemel ancak Bezos da, yeni dünyanın yıldızlarının rotasının Hindistan ve Çin olduğunun farkında. Ve Amazon bu pazarlarda yer edinebilmek için sınırları aşmaya hazır görünüyor. Jeff Bezos gibi mesafeli bir karakterin, Hindistan’da yerel kıyafetler giyerek, renkli bir kamyonetin üstünde Hint halkını selamlaması bunun göstergesi olabilir... Biz Jeff Bezos’u ve Amazon'u yakından takip etmeye devam edelim.
Görsel kaynak: Depositphotos
