SimilarWeb, geçtiğimiz günlerde Wikipedia'nın organik trafik kaybını masaya yatıran önemli bir başlık attı ve yaklaşan bilgi kaynağı tekelleşmesini yeniden gündemimize taşıdı.
Söz konusu yazıda Google'ın Wikipedia'dan 6 ay içinde '550 milyon tıklama çaldığını' söyleyen İsrail'li trafik analitiği şirketi, Jimmy Wales'in de bu durumu onayladığını dile getiriyor. Daha önce Wikipedia Ölüyor mu? başlığıyla Wikipedia'nın Nisan-Haziran 2015 arasında masaüstünde 250 milyondan fazla organik arama kaybettiğini paylaşan SimilarWeb, yeni araştırmasında 6 aylık bir geçmişe bakarak durumun Wikipedia için daha da vahim olduğunu gösteriyor.
Google'dan gelen trafik düşüşünü onaylayan Jimmy Wales (Wikipedia'nın kurucusu) bu kaybın kısa süreli bir durum değil uzun vadeli bir sorun olduğunu söylerken, SimilarWeb 6 aylık trafik kaybının beklenenden yüksek olduğunu gösteriyor. Geçen 5 ayda Wikipedia'nın masaüstü aramalarda 550 milyon organik trafik kaybettiğini ve yüzde 20'den fazla bir düşüş yaşadığının altını çiziyor.
Resmi büyütmek için tıklayın. Ayrıca bkz: Similarweb Wikipedia sayfası
Şubat-Haziran ayları arasındaki mobil trafikte de benzer (500 milyon ziyaret) kayıp söz konusu. SimilarWeb bu rakamı sadece arama referansları olarak değil toplam mobil ziyaretler veriyor ve nihayetinde Wikipedia'nın trafik kaybına dair 4 sebep ileri sürüyor;
1. Google markaların sayfalarını Wikipedia sayfalarına tercih ediyor. 2. Google aramalara verdiği direkt sonuçlarını giderek genişletiyor. 3. Panda güncellemesi kısmen de olsa Wikipedia'yı vurmuş olabilir. 4. İki ay önce geçilen HTTPS protokolünün trafiği etkilemiş olabilir ama trafikteki ciddi düşüş Mart ayında başlıyor.
2011'de Facebook'un 'internetin içeriğini hortumlamakta' olduğuna dair yazıda Wikipedia'nın da kaybedenler arasında olduğuna, neredeyse tüm içerik kaynaklarının Facebook okyanusuna aktığını ve burada kullanıcılarla buluştuğuna değinmiştim.
Son dönemde çokça dikkatimi çeken benzer bir durumsa Google aramalarında çıkan Wikipedia kaynaklı bilgi pencereleri. Google'ın arama sonuçlarına direkt yanıt vermenin ötesinde sunduğu bu Wikipedia özetleri Wikipedia'ya gidişleri azalttığı gibi, bu pencere içinde listelenen bağlantılar da (Wikipedia'ya verilen tek bağlantıyı saymazsak) Google aramalarına yönlendirilmiş durumda. Hatta geçen gün Wikipedia'ya bağlantı verilmediğini gördüğüm bir içerikle karşılaştım ama sonra bu hatayı(?) tekrar gözlemleyemedim.
Özetleyecek olursak, Google geçtiğimiz yıllarda arama motoru kavramını daha akıllı hale getirmek ve sorulara direkt cevaplar verebilmek için satın alma(lar) dahi yapmıştı ve karşımıza çıkan sonuçların faydalı olduğu bir gerçek. Ancak Wikipedia kaynaklı içerik pencereleri işin farklı bir boyutu olarak karşımıza çıkıyor ve daha önce Facebook üzerinden hissedilen kaygıları hissetmemizi sağlıyor.
Facebook'un bir sosyal ağ olarak kendi içinde içerik üretilmesini sağlaması elbette en doğal hakkı. Facebook Notes güncellemesi de bu anlamda önemli bir ve makul karşılanabilir bir gelişme. Ancak Google'ın bilgiye yönlendirme aracı olmanın ötesinde, bilgiyi kendi eline almaya başlaması işin şeklini biraz değiştiriyor. Hele de söz konusu olan kar amacı gütmeyen Wikipedia gibi bir kaynaksa.
Wikipedia'yı Wikipedia yapanın Google olduğunu düşünebiliriz. Hatta Google'ın (keza Facebook'un da) Wikipedia'yı öldürmeyip güçlendirdiğini de. Ama bu varsayımların ne kadar tatmin edici olduğu oldukça tartışmalı bir konu ve Google ile Wikipedia'nın bu noktada ortak hareket etmesi gerekiyor. Zira bir yanda milyar dolarlık bir reklam şirketi, diğer yanda ayakta kalabilmek için ziyaretçilerini bağışa davet eden özgür bir ansiklopediden bahsediyoruz...
Görsel Kaynak: Shutterstock