Bildiğiniz gibi Webrazzi’de girişimcilerin uzun, zorlu ama bir o kadar da keyifli yolculuklarında faydalanabilecekleri farklı kaynaklar sunmaya, bilgiler vermeye çalışıyoruz. Yakın zaman önce yayınlanan ve Fırat Demirel’in derlediği “Yatırım arayan girişimcilerin bilmesi gereken 26 terim” buna çok güzel bir örnekti.
Son zamanlarda çok sık karşılaştığım bir kavram kargaşasına bir nebze açıklık getirebilmek adına bu yazıda da işletmeler için Hedef, Strateji ve Taktik kavramlarına değinmenin faydalı olacağını düşünüyorum.
Özellikle kurumsal işletmelerde bu kavramlar genellikle çok daha net bir şekilde ayırt edilebiliyor ve kullanılıyor. Fakat henüz yolun başındaki çoğu genç girişimci, uzun vadeli ve sürdürülebilir bir iş kurabilmek için bu kavramları ne kadar erken oturtabilirse, ilk adımlarını atmakta olan ufak bir girişimin büyük bir işletmeye dönüşmesi yolunda çok faydalı olacaktır.
En sık karşılaşılan durum iki durumdan ilki hedef ve stratejinin birbirine karıştırılması. Her ikisi de kulağa büyük ve uzun vadeli planlar gibi geliyor ve hangisinin önce geldiği, hangisinin diğerini izlediği kolaylıkla karıştırılabiliyor. İkinci durum ise strateji ve taktiğin karıştırılması. Her ikisi de hedefe yönelik uygulanacak planlar gibi görünüyor ama hangisini yapılan plan, hangisinin bu planı hayata geçirmenin yolları olduğu birbirine geçebiliyor.
Bu yüzden en doğru olan öncelikle bu tanımlara ayrı ayrı yakından bakmak olacak. İşte bu kelimelerin TDK’daki karşılıkları:
Hedef: “Varılacak yer, ulaşılacak son nokta” ve “Yapılması tasarlanan iş, amaç”.
Strateji: “İzlem”. İzlem kelimesinin TDK karşılığı ise biraz daha açıklayıcı: “Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yol”.
Taktik: “İstenen sonuca ulaşmak amacıyla izlenen yol ve kullanılan yöntemlerin tümü”.
Aslında bunları bir araya getirdiğinizde bile kavram kargaşası da büyük oranda ortadan kalkıyor. İşinizde ilk yapmanız gereken şey hedefinizi belirlemek. Ulaşmak istediğiniz hedef, yani nihai amacınız her ne ise ancak bunu net bir şekilde tanımladıktan sonra diğer adımlara geçebilirsiniz. Diyelim ki bunu yaptınız ve hedefinizi (pek çoğumuzdan biraz daha hırslı bir şekilde) “Dünyayı ele geçirmek” olarak belirlediniz.
Tutkularınızı ve niyetinizi yargılamadan devam ediyoruz. Şimdi yapılması gereken şey dünyayı ele geçirmek amacına ulaşmak adına nasıl bir yol izleyeceğinize karar vermek, yani stratejinizi belirlemek. Belirlediğiniz hedef kaba bir hesapla 7 milyar insanı kızdırabilecek bir hedef. Oldukça ciddi bir direnişle karşı karşıya kalmanız söz konusu. Bu yüzden stratejiniz öncelikle 7 milyar kişiyi kendi tarafınıza çekmek olmalı.
Peki bunu nasıl gerçekleştireceksiniz? Ya da diğer bir deyişle bu stratejiyi hayata geçirmek için hangi taktikleri kullanacaksınız? İnsanları tek tek yakalayıp beyinlerine birer çip yerleştirmek bir işe yarayabilir mi? Biraz klişe bir fikir ama neden olmasın… Bu, amacınıza yönelik stratejinizi hayata geçirmek için uygun bir taktik olabilir. Fakat bu büyük hedefinize ulaşmak için tek bir taktik biraz zayıf kalacaktır. Çeşitlendirecek olursak uygulayacağınız taktikler arasına şunları da ekleyebiliriz: Kitle iletişim araçlarını ele geçirerek kendi propagandanızı yapmak; sizinle benzer motivasyonlara sahip diğer (garip!) kişileri bularak iş birlikleri gerçekleştirmek…
Bu yolu izleyerek nihai amacınıza ulaşabilir misiniz bilemem ama en azından artık elinizde tanımlı bir hedefiniz, stratejiniz ve taktikleriniz var. Gerisi size kalmış…
Yine de bu örnek biraz fazla dar bir kitlenin (çizgi film karakterleri ve bu yazıyı bile okuyamayacak derecede ciddi psikolojik sorunları olanlar) gerçekten ilgileneceği bir konu. Gerçek dünyaya dönerek gündelik yaşamdan birkaç örnek verecek olursak bazı hedef, strateji ve taktikleri şöyle sıralayabiliriz:
Hedef: Satışları artırmak
Strateji: Yeni pazarlara açılmak
Taktikler: Pazar araştırması yapmak, yerel çözüm ortakları bulmak, yeni pazarda markayı tanıtacak reklam kampanyaları gerçekleştirmek…
Hedef: Karlılığı artırmak
Strateji: Üretim maliyetlerini düşürmek
Taktikler: Eskileri, daha az kaynak tüketen yeni nesil üretim ekipmanları ile değiştirmek, üretim sürecini daha etkin yönetecek profesyoneller ile çalışmak, üretimden sorumlu personelin verimlilik konusunda eğitim almalarını sağlamak…
Hedef: Otomotiv e-ticaret dikeyinde pazar payının yüzde 50’sine ulaşmak
Strateji: Tüketicileri bu alandaki en iyi e-ticaret sitesi olduğuna ikna etmek
Taktikler: Reklam kampanyaları ile farkındalık yaratmak, sitede yer alan ürünlerin çeşitliliğini ve kalitesini artırmak, otomotiv sektöründeki en büyük üreticiler ile birlikte kampanyalar düzenlemek…
Hedef: Ziyaretçilerin içerik sitenizde geçirdiği ortalama süreyi X’ten XX’e yükseltmek
Strateji: Okuyucuların sitenizde daha fazla adette içerik tüketmelerini sağlamak
Taktikler: Sitedeki yazılarda diğer yazılara bağlantı vermek, yazıların alt kısmına “ilgili diğer başlıklar” bölümü eklemek, her yazının sonuna gelindiğinde görülebilecek şekilde bir “en çok okunanlar” kutusu eklemek…
Bu hedef, strateji ve taktiklerin tamamı tabi ki sadece birer örnek. Her bir durum kendi özelinde incelenmeli ve tamamı bu incelemeye göre belirlenmeli ama umuyorum ki bu hayali örnekler kavramlar konusunda az da olsa fikir vermiştir.
Ayrıca stratejik planlama başlığı altında incelenebilecek bu konudan daha derinlemesine bahsetmenin de mümkün olduğunu unutmamak gerekli. O durumda buradaki bahsedilen kavramların yanında misyon, değerler, ölçülebilir hedefler, uygulama gibi farklı başlıkları da eklemek gerekir ve daha kapsamlı anlatmak gerekirdir ki, bu yazı bu hali ile sadece çok sabırlı bir azınlık tarafından okunabilecek bir uzunluğa ulaştı bile :)
Siz de konuyla ilgili görüş ve düşüncelerinizi aşağıdaki yorumlar bölümünde paylaşabilirsiniz…
