Facebook Hisseniz Olsa Ne Yapardınız?

Mavi gezegenimizin en genç dolar milyarderini aklınıza getirin. Amerikan borsalarından birinde şirketinin halka arzını başlatmak için düğmeye basmaya hazırlanıyor. Arkasındaki beyin takımı alkışı patlatmak üzere. Elinizde biraz Facebook hissesi var ve heyecandan titriyorsunuz. Flaşlar patlıyor ve Facebook hisseleri halka açıl... Tam burada film duruyor ve biri çıkıp Facebook hisselerinizi satıp satamayacağınızı soruyor, ne yapardınız?

Eğer 2012'nin 4. çeyreğine kadar dünyanın sonu gelmezse, Facebook'un halka arzı çok büyük olasılıkla gerçekleşmiş olacak. Bugünkü hesaplara göre dev sosyal ağın değeri halka arz olduğunda 100 milyar doları bulabilir. Facebook'un Linkedin, Yandex ve Pandora'dan neyi eksik?

Miguel Helft'in aktardıkları konuyu biraz derinleştiriyor. İnternet ve teknoloji dünyası merakla beklediği gün gelmeden, olmayan Facebook hisselerimizi satıp satmamayı tartışmak istiyorum.

Eski bir Facebook çalışanı şöyle diyor;

"Dünyanın mahvolmasını bir kez gördüyseniz bundan 1 yıl sonra neler olacağını bilemezsiniz. Nakde çevrilebilir tüm varlığımı yüksek riskli olarak gördüğüm bir şirkete bağlı halde tutmak bana çok tehlikeli geldi."

Şirket kurallarına göre Facebook çalışanlarının hisselerini satması yasak. Ancak Secondmarket'te geçen yıl yapılan işlemlerin %45'inde Facebook'un adı geçiyor. Bu hisse satışlarının çoğu 2007 sonbaharından önce Facebook'a giren ve hisse satın alma hakkına sahip olan 200 çalışan tarafından yapıldığı ifade ediliyor.

Facebook herhangi bir yorum yapmasa da şirketin ilk çalışanlarından 100'ünün şirketten ayrıldığı da gelen bilgiler arasında. Elbetteki bazıları kendi işini kurmak için ya da daha iyi bir teklif aldıkları(!) için Facebook'tan ayrılıyor fakat hisse fiyatındaki düşüşe önlem almak isteyenlerin de bu kişiler arasında olduğundan bahsediliyor.

Mesela bir başka eski Facebook çalışanı;

"Elimdekilerin yüzde 5 ile 10 kadarını satınca sevindim. Böylece, bir felaket gerçekleşirse zararım daha az olacak."

diyor. Bazı şirketlerin halka arz sürelerinin uzaması ile yüksek değerlemeleri kaçırmak istemeyen çalışanlar, Silikon Vadisi'nde söz konusu ikinci el hisse piyasasını hareketlendiriyor.

Çalışanlarının elindeki hisseleri nakde çevirmek istediğini gören Facebook'un iki kez bu duruma yardım ettiği de söyleniyor. DST'ye yapılan 100 milyon dolarlık hisse satışı buna örnek gösteriliyor. Sahip olduğu hisselerinin yüzde 20'sini satma şansı verilen bir eski çalışan da, Facebook'un halka arzını beklemeye pek niyetli görünmüyor;

"Hisselerin yüzde 20'sini satabilsem de, paramın yüzde 80'inin nakit olmayan bir varlıkta kalması çok anlamsız. Bu bir çöküş durumunda sizi korumaz."

Reuters, 1 milyar dolar değerinde (2.4 milyar adet) Facebook hissesinin satışta olduğunu söylüyor ve küçük bir satın alma yapan GSV Capital'in 225.000 Facebook hissesini 6,6 milyon dolara satın aldığını aktarıyor. Bu satın alma Facebook'un değerini 70 milyar dolar seviyesine çekiyor.

Kısacası internet balonu dedikoduları deneyimli Facebook çalışanları için pek de uzak görünmüyor. Halka arz konuşmalarının erkenden kulislere düşüp uzun süre gündemde kalması da işin tadını kaçırıyor. Facebook değeri yükselen siteler içinde yerini en çok hakedenlerden biri olsa da küçük satışlarla servisin değerini her zaman en üst noktadan ölçmek bana pek doğru gelmiyor. Hisse sahiplerinin yüksek bir noktada kendini güvenli bir kıyıya çekmeye çalışması da sanırım bana hak veriyor.

Hisse senetlerinin nakite çevirilmesi yalnızca Facebook için de geçerli değil. Groupon'un Ocak ayında doğrulanan 1 milyar dolara yaklaşan yatırımın da Andrew Mason, Eric Lefkofsky ve bazı yöneticilerin cebine gittiği, aynı yöneticilerin Nisan 2010'da da 120 milyon dolar daha kazandığı aktarılıyor. Bunun hisse satışlarının uzman fonlardan oluşan bir ağ üzerinden satıldığı ifade ediliyor.

Önümüzde epey bir zaman var ancak Facebook'un borsaya çıkışı beklenen ilgiyi görmezse bütün değerlemeler baştan çizilebilir. Bu durumda yatırımcıların en az zararla kendilerini sağlama almak istemesi de bazı yeni girişimlerin durumunu tehlikeye sokabilir.