Lokasyon bazlı sosyal ağların 2009 yılında ivme kazanarak, yüksek popülerite kazanacağına dair analizler birçok platformda bir süredir konuşuluyor. Son olarak Gartner araştırma şirketi yayınladığı mobil teknolojiler raporunda, GPS ve Wi-Fi tabanlı, lokasyon bazlı servisleri 2009-2010 döneminde sosyal ağlar ve mobil uygulamalar açısından fırsat yaratbilecek teknolojiler arasında saydı.
Bu teknoloji bir süredir çeşitli şirketler tarafından geliştirilmekte ve bu şirketlere oldukça ciddi miktarlarda yatırım yapılmakta. Bunlar arasında ilk sayabileceğim şirketler Brightkite, Whrrl, Limbo ve Loopt. Özellikle Loopt, Amerika'da AT&T, Verizon ve Sprint gibi GSM operatörleri ile yaptığı anlaşmalar ile Amerika pazarında payını gitgide artırmakta. Nokia da kısa bir süre önce ViNe uygulaması ile bu pazara giriş yaptı.
Önemli ve büyük telekomünikasyon şirketlerinden biri olan Vodafone da lokasyon bazlı sosyal ağlara yatırım yapan şirketler arasında. Kısa bir süre önce kullanıma açtıkları GPS tabanlı Pocket Life uygulaması, kullanıcıların bulundukları konumları arkadaşları ile paylaşmalarını sağlıyor. Ayrıca kullanıcılar Pocket Life ile elde edilen lokasyon bilgilerini, Facebook ve MySpace gibi popüler sosyal ağlardaki profil sayfalarında da paylaşabiliyorlar.
Lokasyon bazlı sosyal ağlar, önümüzdeki 1-2 yıllık şüreç içerisinde internet reklamcılığına birçok yenilik getirererek önemli açılımlar sağlayacak. Lokasyon verilerini kullanarak reklam gösteriminin bu dönemin en geçerli ve kârlı iş modeli olduğunu düşünüyorum. Bu iş modeli üzerine kurulu servisler, bugün Facebook gibi sosyal ağların yaşadıkları gelir problemlerini yaşamadan, çok kısa sürede kârlı duruma geçebilecekler gibi duruyor.
Türkiye'de 3G dönüşümünün tamamlanması ve mobil cihaz kalitesindeki artış ile beraber, ki bunun gerçekleşmesinin tek yolunun kontrat karşılığı telefon sistemi olduğunu düşünüyorum, lokasyon bazlı mobil sosyal ağların adı sıklıkla duyulacaktır. Ayrıca Turkcell'in 2009 yılında bu alana yönelik yatırım planlarının hayata geçmesiyle, mobil sosyal ağların önemi Türkiye pazarında daha da artacaktır.
Yatırım planlarının yanında Turkcell, lokasyon bazlı servisler için bir de API yayınladı. Konum Bilgisi API ile Turkcell, iş ortaklarına ve kurumsal Turkcell abonesi olan müşterilerine, konum bilgisi paylaşım taahhütnamesini imzalamış abonelerinin konum bilgilerine ulaşma ve buna yönelik hizmetler verebilme imkânı sağlıyor. Turkcell konum bilgilerine "Cell Global Identity with Timing Advance (CGI-TA)" yöntemi ile abonelerin sinyal aldıkları baz istasyonları sayesinde ulaşıyor. Bu sayede isteyen girişimciler Turkcell ile iş ortaklığına giderek, bu veriyi kullanabilir ve kendi lokasyon bazlı mobil sosyal ağlarını kurabilirler.
Bugüne kadar kişisel mahremiyet açısından problemli bulduğu için lokasyon bazlı uygulamalara yatırım yapmayan Facebook da 2009 yılında bu alana girmeye hazırlanıyor. Geçtiğimiz gün Davos'da bir panelde konuşan Mark Zuckerberg, Facebook'un önümüzdeki dönemde platform içerisinde lokasyon bazlı uygulamalar geliştireceklerinin ilk işaretini verdi. Mobil sosyal ağlar pazarının henüz gerçek anlamda bir lideri yok, bu da girişimler için halen bu alanda birçok fırsatın olduğunu gösteriyor.