Türkiye'de e-ticaret sektörünün büyüklüğü 2022 yılında 801 milyar TL'ye ulaştı

Ödeme şirketi iyzico, Dogma Alares ve Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) iş birliğiyle hazırlanan Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’nun sonuçları açıklandı. Rapordan öne çıkan sonuçlara birlikte bakalım. 

Türkiye e-ticaret ekosistemi raporu: 2022 sonuçları

Rapora göre e-ticaret sektörünün büyüklüğü 2022 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik bir ekonomik büyüklüğe ulaştı. Ayrıca e-ticaret işlem sayıları, 2020 yılındaki değerinin 2 kat üzerine çıktı ve 4.8 milyar adede yükseldi.

Raporda paylaşılan bilgilere göre; ortalama sepet tutarlarında da 2020’den 2021’e 13 TL artış görülürken, 2021’den 2022’ye 79 TL’lik bir yükseliş dikkat çekmekte. Rapora göre Türkiye’deki e-ticaret hacmi ve işlem sayıları her yıl büyümeye devam ediyor. Türkiye, halihazırda dünyadaki 18’inci büyük e-ticaret pazarına ev sahipliği yapmakta. Ülkemiz hem yerel ölçekte hem de uluslararası arenada da bir yükseliş trendi içerisinde. 

Rapora göre pandemi döneminde artan e-ticaretteki büyüme ivmesi, kısmen yavaşladı. Ancak sektör gücünü korumayı sürdürüyor. Rapor, özellikle pandemi döneminin tüketicilerde alışveriş alışkanlıklarında kalıcı bir değişiklik yarattığını vurguluyor. Paylaşılan verilere göre, 2022 yılında dünya ölçeğinde 5.7 trilyon dolar değerinde pazar payı elde eden e-ticaret, 100.2 trilyon dolar değerindeki küresel gayri safi hasılanın yüzde 5,7’sini temsil ediyor. E-ticaretin küresel perakende satışları içindeki payı ise yüzde 22 oldu.

Yazının başında da belirttiğimiz üzere, Türkiye’de rakamlara bakıldığında; e-ticaret sektörünün büyüklüğü, 2022’de Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik ekonomik hacme ulaştı. Son 5 yılın verilerine bakıldığında ise e-ticaretin GSYİH’dan aldığı pay düzenli bir artış gösteriyor ve yüzde 2,8’ e yükselmiş durumda. Bu yükselişin yüzde 1,6’sı 2019 yılından bu yana pandemi etkisiyle gerçekleşen büyümeye yönelik. 

Türkiye’deki e-ticaret faaliyetleri, toplam perakendeden yüzde 16,5’lik pay alıyor. Bu metrik, piyasa dinamikleri açısından benzer ülkelere göre daha büyük bir ağırlığa sahip. Ayrıca sektörde önemli bir büyüme potansiyeli mevcut. 

Aydan aya yıllık en büyük hacim artışı, Temmuz ve Ağustos aylarında yüzde 200 seviyelerinde. Günlük işlem sayılarının ortalamaya göre değeri açısından ilk sırada ortalamanın 1,3 katı işlemin gerçekleştiği ‘Okula Dönüş’ dönemi yer alıyor. Bu dönemi  ‘Black Friday haftası’ takip ediyor. 

Raporda paylaşılan bilgilere göre, e-ticaret platformlarını kullanan kullanıcı sayısı, bir önceki yıla göre yüzde 2,2 arttı. Ayrıca 2022 itibarıyla kadın ve erkek kullanıcıların oranı sırasıyla yüzde 58 ve yüzde 42 olarak öne çıkıyor. Bu noktada kadınların payının 2021’e göre yüzde 10 artış gösterdiğini ekleyelim.

E-ticarette satış hacmi ve işlem sayısı bazında en yüksek pazar payına sahip ürün kategorileri 2022 yılında sırasıyla moda ve aksesuar, elektronik ve teknoloji, kozmetik ve kişisel bakım, hizmet, turizm ve seyahat oldu. Söz konusu bu beş sektör, satış hacmi bakımından e-ticaret sektörünün yüzde 63’ünü, işlemlerin ise yüzde 66’sını oluşturdu. En dikkat çeken büyümenin kozmetik ve kişisel bakım kategorisinde yaşandığını belirtmekte fayda var. 

Paylaşılan verilere göre, küresel e-ticarette 2022 yılı yapılan işlemlerin üçte ikisinde alternatif ödeme yöntemleri kullanıldı. Türkiye’de ise geleneksel yöntemler, küresel ortalamanın iki kat üzerinde tercih edildi. Kredi kartı en çok tercih edilen ödeme yöntemi oldu. Banka kartı ise mikro işletmeler dışındaki tüm işletmelerde en çok tercih edilen ikinci ödeme yöntemi. 

Rapor, bizlere, ilerleyen dönemde kredi kartı, banka kartı ve kapıda nakit ödeme gibi geleneksel ödeme yöntemlerine ek olarak, ön ödemeli kartlar, A2A (hesaptan hesaba) ödemeler, dijital cüzdanlar, alışveriş kredileri, kripto paralar ile gerçekleştirilen ödemeler ve şimdi al sonra öde (BNPL) gibi alternatif ödeme yöntemlerinin de payının artacağını söylüyor.

Satıcıların en yoğun bulunduğu üç coğrafi bölge Marmara, İç Anadolu ve Ege olarak öne çıkıyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde en çok satıcıyı barındıran illerin bölgesel hacimden en yüksek payı almıyor. 

Ayrıca iyzico’nun Korumalı Alışveriş ürünü ile tamamlanan işlemlerin payı 2021’de yüzde 1,5 iken 2022’de yüzde 1,7’ye yükseldi. Bugüne kadar 5 milyondan fazla tüketici tarafından kullanılan iyzico Korumalı Alışveriş, özellikle iyzico ile Öde ve havale/EFT yöntemleriyle yapılan alışverişlerde tercih ediliyor.