Paribu'nun yeni blockchain ağı: Paribu Net

Paribu tarafından sunulacak olan Paribu Net'in temelinde bir blockchain ağı olarak hizmet vereceğini sizlere aktarmıştık. Ocak sonu itibarıyla halka açık testnet ile faaliyete geçen olan Paribu Net'in detayları, teknik özellikleri ve yol haritası belli oldu.

Akıllı kontratlar, merkeziyetsiz borsalar, merkeziyetsiz finans platformları, NFT marketleri ve daha pek çok dağıtık uygulama geliştirilmesini sağlayacak olan Paribu Net'in detaylarına birlikte bakalım. 

Öne çıkan özellikler 

Paribu Net'in öne çıkan özellikleri arasında hızlı işlemler gerçekleştirme, yüksek çıktılı bloklar, düşük işlem ücreti dikkat çekiyor. Şirket ayrıca Paribu Net'in güvenli, ölçeklenebilir ve herkese açık bir platform olarak konumlanmasını arzu ediyor. 

İşlemlerin hızlı bir şekilde gerçekleşmesi için Paribu Net’te ortalama her 5 saniyede bir blok üretiliyor. Blok büyüklüğü ise maksimum 90 milyon GAS olacak şekilde tasarlandı. Bu noktada bloğun aldığı işlem adetlerini önemli seviyede yükseltilirken, hızlı ve çok işlem alan blok yapısı düşük işlem ücreti sunmayı kolaylaştırıyor. Bu konuda doğrulama mekanizmasının da etkin bir rol oynadığını söyleyelim. 

Şirket, Paribu Net'in en güncel ve güvenli kriptografik kütüphaneleri kullandığını belirtiyor. Ayrıca şirket, ölçeklenebilir bir alt yapı için çok sayıda işlemi hızlı bir şekilde gerçekleştirebilmeyi amaçlıyor. 

Teknik özellikler 

Paribu Net'in alt yapısı, 2. katman (Layer 2) çözümlerini de desteklerken, ilerleyen dönemde kendisinin de 2. katman entegrasyonlarını gerçekleştirmesi bekleniyor. Şu anda Paribu Net'in alt yapısının saniyede maksimum 857 işlemi desteklediğini belirtelim. 2. katman çözümleriyle birlikte, saniyede maksimum 90 bin işlem sağlaması planlanıyor. 

Paribu Net'in herkesin üzerinde işlem yapabileceği ve uygulama geliştirebileceği bir ağ olarak tasarlandığını ekleyelim. Bununla birlikte Paribu Net, Ethereum Virtual Machine (EVM) ile uyumlu bir ağ olarak öne çıkıyor. Yani Paribu Net Ethereum dahil olmak üzere, tüm EVM uyumlu zincirlerle birlikte çalışabilirlik (interoperability) sağlıyor. Ayrıca girişim, çoklu blokzincirlerle (multi-chain) birlikte çalışabilirlik sunuyor. Şirket, ilerleyen süreçte Paribu Net'in başka ağlarla birlikte çalışabilmesini de planlanlıyor. 

EVM uyumu kullanıcılara ne sağlıyor? 

EVM uyumu ile Ethereum’daki bir proje, kolaylıkla Paribu Net üzerinde de çalışabilir. Buna ek olarak Paribu Net’de EVM tabanlı blokzincirler ile köprüler kurulabilir. Bu da kolayca ve güvenli bir şekilde varlık geçişinin yolunu açar. 

EVM tabanlı blokzincirler ile Paribu Net’in beraber çalışabilirliği uzun vadede Paribu Net çatısı altında dağıtık uygulamalar (DApps), merkeziyetsiz borsalar (DEX), merkeziyetsiz finans ekosistemleri (DeFi), merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO), NFT dünyası, oyun projeleri ve geleceğin sanal gerçeklik uygulamalarının hayata geçmesini sağlayacaktır. 

Paribu Coin 

Paribu Net ekosistemi ayrıca kendi coinine de sahip olacak. Tüm ekosistem yerel (native) coin olan PRB üzerinden işleyecek. PRB'nin ağ ücretlerinin ödenmesinde ve stake işlemlerinde kullanılacağını belirtelim. 

PRB’nin maksimum arzı 600 milyon adet. 500 milyon PRB'nin Paribu Net ana ağının başlamasıyla birlikte ilgili adreslere dağıtıldığı belirtiliyor. Şirket, paylaştığı bir grafik ile dağıtılan tokenların ağırlıklı olarak hangi alanlara yayıldığını paylaştı. Ancak Paribu Net şu an erken aşamada olduğu için paribuscan üzerinde bu cüzdanların kimin kontrolünde olduğuna dair kontrol henüz sağlanmıyor. Yine de metamask ile bağlanıldığında söz konusu sağlamanın yapılması için alt yapı adımlarının atıldığını görüyoruz. Zaman içinde Paribuscan'in de aktifleşmesi ile şirketin şeffaf bir yapı benimseyeceğini söyleyebiliriz. 

100 milyon PRB ise onaylayıcı ödülü olarak ayrılmış durumda. Her blokta 1 PRB, blok üretimini gerçekleştiren ana onaylayıcıya ödeneceği belirtiliyor. Bu noktada 100 milyon PRB’nin, üretilen bloklar karşılığında onaylayıcılara dağıtılmasının yaklaşık 16 yıl süreceğini belirtelim. Bunun yanı sıra tüm ana ve yedek onaylayıcılar, hâlihazırdaki işlem ücretlerinden pay alacak.

Konsensüs Algoritması

Paribu Net, doğrulama mekanizmasını Delege Edilebilir Hisse Kanıtı (dPoS) ve Otorite Kanıtı (PoA) algoritmalarını birleştirerek kurguladığını açıklıyor: 

dPOS ve PoA birleşimi, stake eden tarafın kimliğini bir konsensüs mekanizması içerisinde kullanan, hızlı işlemler ve sybil saldırılarına karşı dayanıklılık sağlayan bir algoritmadır. dPoS’un merkeziyetsiz yapısı ve oyun teorisinden temellenen güvenlik ve sürdürülebilirlik desteği ile PoA’nın hızlı işlem onaylama özellikleri, Paribu Net’te bir araya getirildi.

Paribu Net'in doğrulama yapısı kapsamında; 10.000 PRB sahibi ve gerekli teknik şartları sağlayan her paydaş, aday onaylayıcı olabilecek. Buna istinaden kullanıcıların, aday onaylayıcılara ellerinde bulunan PRB bakiyelerini delege ederek oylama güçlerini (vote power) artırabileceğini de ekleyelim. 

Onaylayıcılar nasıl seçiliyor? 

Şirketin aktardığına göre, Paribu Net’te onaylayıcılar, PRB stake miktarı ile belirlenen oylama gücüne göre seçiliyor. Bu yapının, ağın güvenliğine katkıda bulunduğu vurgulanıyor. 

Onaylayıcı kümesinin belirleneceği periyodik dönemlerde en fazla oy gücünü bulunduran aday onaylayıcılardan ilk 21 tanesi, ana onaylayıcı olma hakkı kazanıyor. Aynı süreçte, 11 adet yedek onaylayıcının seçimi de tamamlanmış oluyor.

Bu yedek onaylayıcılar, gerektiğinde ana onaylayıcıların yerine geçebiliyor:

Ana onaylayıcılardan birinin, herhangi bir sebepten dolayı önceden belirlenen gerekleri yerine getirmediği durumlarda; onun yerine 11 adet yedek onaylayıcı arasından en çok oy gücüne sahip olan onaylayıcı, ana onaylayıcı listesine girer.

Onaylayıcıların ödül mekanizması ise şöyle açıklanıyor: 

Her bir blok üretiminde 1 adet PRB bloku üreten ana onaylayıcıya ödül olarak verilir. Ana onaylayıcılar, bloktaki işlem ücretlerinin %80’ini kendi aralarında eşit paylaşırken geri kalan %20’lik kısmı, yedek onaylayıcılar arasında dağıtılır.

Yol Haritası 

Şirketin paylaştığı yol haritasına göre 2022'nin ilk çeyreğinde Paribu Net Testnet,  Paribu Net Testnet Blok Tarayıcı, Paribu Net Mainnet, Paribu Net Mainnet Blok Tarayıcı ve Akıllı Kontrat Denetimleri hayata geçecek. 

2022'nin 2. çeyreğinde Hata ödülü programını başlatacak olan Paribu Net, Çoklu Zincir ve Zincirlerarası Köprü Mekanizmalarına odaklanacak. Paribu Net'in 3. çeyrekte ilk hackathon serisini hayata geçirirken yılı akıllı kontratlar için sağlayacı servisler sunarak kapatacağını belirtelim. 

2023 yılında ikinci katman çözümlerine odaklanacak olan girişim, 2023'ün son çeyreğinde Paribu Net 2.0'ı yayına almayı planlıyor.