Almanya merkezli elektronik ödeme sistemleri şirketi Wirecard'ın 1,9 milyar euroluk finans skandalının ardından iflas başvurusu yaptığı haberini geçtiğimiz hafta sizlerle paylaşmıştık.
Wirecard şirketinin hesapları ile ilgili yürütülen soruşturma çerçevesinde 1,9 milyar euroluk bir açık tespit edilmişti. Yapılan araştırmalarda ise söz konusu 1,9 milyar euronun aslında hiç var olmadığı, şirket CEO'su Markus Braun’un yatırımcıları şirkete çekmek için gelirlerde manipülasyon yaptığı ortaya çıkmıştı. Bu olayın patlak vermesinin ardından Wirecard CEO'su Markus Braun istifa etti ve gözaltına alındı. Skandalın ortaya çıkması ile Wirecard'ın hisselerin değeri de 40'da 1'ine düştü.
Peki, Wirecard'ı bu noktaya getiren ne oldu? Aslında bunun için şirketin 1999'daki kuruluşundan günümüze kadar geçirdiği tüm evrelere detaylı bir şekilde göz atmamız ve Wirecard'ın zaman çizelgesini incelememiz gerekiyor.
Bankacılık ve bankacılık dışı operasyonların alışılmadık birlikteliği
1999'da Wirecard, Münih'te kuruldu ve dotcom patlamasının ilerleyen aşamalarında girişim sermayeleri tarafından desteklendi. 2002'de eski bir KPMG danışmanı olan Markus Braun, CEO olarak göreve başladı ve Wirecard'ı Münihli bir başka rakip olan Business Business Systems ile birleştirdi. Wirecard, 2005'te Frankfurt borsasında işlem görmeye başladı, şirketin o sırada 323 çalışanı bulunuyordu.
2006'da Wirecard, XCOM'u satın alarak bankacılığa geçiş yaptı. Yeniden adlandırılan Wirecard Bank, Visa ve Mastercard tarafından lisanslandı, yani şirket bundan sonra hem kredi kartı çıkarabilecek hem de satıcılar adına para işleyebilecekti. Financial Times'ın haberine göre bankacılık ve bankacılık dışı operasyonların bu alışılmadık karışımı, yatırımcıları şirkete güvenmeye ikna etmeye yardımcı oluyordu.
İlk usülsüzlük şikayeti 2008'de
2008'de bir Alman hissedarlar derneği başkanı, Wirecard'a bilanço usulsüzlüklerini gösteren bir saldırı bilgisini paylaştı. EY özel bir denetim yapmak üzere atandı. Alman makamları, nihayetinde Wirecard stoğundaki pozisyonlarını açıklamayan saldırı ile ilgili olarak iki kişi hakkında soruşturma başlattı.
COO olarak atanan yakın arkadaş: Jan Marsalek
2010'da Markus Braun'un Avusturyalı bir arkadaş olan Jan Marsalek, COO olarak atandı. Çalışanlara Wirecard'ın global istekleri olduğunu, bu nedenle şirketin İngilizce olarak hizmet vereceğini ve uluslararası bir genişleme politikası izlendiği bilgisi verildi.
2011'den 2014'e kadar Wirecard hissedarlardan 500 milyon euro yatırım aldı ve satın alma çılgınlığına başladı. Bölgenin merkezi haline gelen Singapur'dan başlayarak Asya'daki belirsiz ödeme şirketlerini bir dizi ilginç anlaşma ile satın aldı. Yatırımcılar bunu Wirecard'ın hızlı büyümesine ve üstün ödeme teknolojisine yorumladı.
Financial Times yazısıyla ortaya çıkan sorular ve bilanço açıkları
2015 yılında Financial Times'ın kaleme aldığı bir yazı dizisinde, grubun hesaplarındaki tutarsızlıklar hakkında sorular soruldu. Financial Times, grubun bilançosunda 250 milyon euroluk bir açık olduğunu öne sürdüğünde Wirecard, bir İngiliz hukuk firması olan Schillings'in mektuplarıyla yanıt verdi ve dış halkla ilişkilerini yönetmek için Londra'da FTI Consulting ile çalışmaya başladı. Ekim ayında, Wirecard Hindistan'da 340 milyon euroluk bir satın alma gerçekleştirdi. J Capital Research, Wirecard'ın Asya'daki operasyonlarının iddia ettiğinden çok daha küçük olduğunu bildirdi. Wirecard ise bu rapor için başkalarının ödeme yaptığını ve gerçeği yansıtmadığını belirtti. Yatırım bankası analistleri grubun Asya ofisleri ile ilgili yaptığı satın almalar konusunda olumlu geri bildirimde bulundular.
2016 yılında, Wirecard'ı eleştiren gazeteciler, araştırmacılar, yatırımcılar ve daha birçok farklı kesin saldırı e-postaları almaya başladı. Bu çabaların arkasında kimin olduğu ise hala ortaya çıkmadı.
2017 - 2020
Aynı yıl Wirecard, Citigroup'tan Kuzey Amerika pazarına giren bir ön ödemeli kart satın aldığını duyurdu.
2017 EY tarafından yapılan net bir denetim ve raporlanan nakit üretimindeki belirgin bir iyileşme, Wirecard hisseleri için yatırımcı hevesini artırdı ve bu da fiyatın iki katından fazlaya ulaşmasına neden oldu. Şirket, Citi'nin Asya'daki 11 ülkede ödeme işleme operasyonlarını devralmak için bir anlaşma yaptığını duyurdu. Markus Braun, Wirecard'daki yüzde 7 hissesinin büyük bir kısmı ile bir teminat kredisi olarak Deutsche Bank'tan 150 milyon euro borç alarak yılı sonlandırdı.
Mart 2018 Wirecard'ın Singapur merkezinde, grubun kendi yasal personeli, finans ekibinin üç üyesi hakkında soruşturma başlattı. Ağustos 2018'de Wirecard hisseleri 191 euro ile zirveye ulaştı ve 24 milyar eurodan fazla değer artışı sağladı. Grup, yaklaşık 250 bin satıcı için ödeme yapan, kredi ve ön ödemeli kartlar yayınlayan ve temassız akıllı telefon ödemeleri için teknoloji sağlayan 5 bin çalışanı olduğunu iddia etti. Müşteriler arasında Alman perakendeciler Aldi ve Lidl'in yanı sıra 100'e yakın havayolu şirketi de bulunuyordu.
Silikon Vadisi devlerine meydan okuyan Avrupalı şirket
Eylül 2018'de Wirecard, prestijli Dax 30 endeksinde Commerzbank'ın yerini alarak dünya çapında emeklilik fonları için otomatik bir yatırım haline geldi. Avrupa'nın en büyük fintech'i olarak Silikon Vadisi'nin devlerine meydan okuyabilen nadir bir Alman teknoloji şirketi olarak görülmeye başlandı.
Singapur soruşturması ile başlayan süreç
Ocak 2019'da Financial Times, Wirecard tarafından doğruluğu reddedilen Singapur soruşturmasıyla ilgili ilk öyküsünü yayınladı. Almanya'nın denetleme kurumu BaFin, piyasa manipülasyonu iddiası konusunda Financial Times'ı araştırmaya başladı. Şubat 2019'da Singapur polisi Wirecard'ın ofislerine baskın yaptı. BaFin, hisse fiyatı 100 euro'nun altına düştükten sonra Wirecard'a iki ay satış yasağı getirdi.
Wirecard yolsuzluğunun merkezi: Filipinler
Mart 2019'da Financial Times, Wirecard'ın işlerinin yarısının gerçekte dış kaynaklı olduğunu ve ödeme işleminin Wirecard'a komisyon ödeyen ortaklar tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi. Filipinler'deki bu Wirecard ortaklarından bazılarını ziyaret etmeye çalışan FT, bunun yerine, evlerinin uluslararası bir ödeme işinin sitesi olduğunu öğrenen emekli bir denizci ve ailesi ile tanıştı. Wirecard bunun ardından Financial Times'a dava açacağını duyurdu. Wirecard Singapur yetkililerine dava açarak soruşturma istedi. Oradaki savcılar da beş Wirecard çalışanı ve grubun sekiz Asya yan kuruluşunu şüpheli olarak adlandırdı.
SoftBank'ten gelen 900 milyon dolarlık yatırım
Nisan 2019'da Wirecard, büyük teknoloji yatırımları ile bilinen SoftBank'ten 900 milyon euroluk nakit yatırım aldı. Aynı gün Financial Times, Wirecard'ın dış kaynaklı ödeme işlemleriyle ilgili daha fazla ayrıntı yayınladı. Filipinler, Singapur ve Dubai'deki üç ortak şirketle yapılan düzenlemelerin, grubun dünya çapındaki karının çoğundan sorumlu olduğu anlaşıldı. Braun ise bir basın toplantısında rakamları yanlış olarak lanse etti. EY, 2018 hesaplarını Singapur ile ilgili küçük niteliklere sahip olarak onayladı ve Wirecard bir düzine yeni uyumluluk önlemi açıkladı.
Dubai'de neler oluyor?
Temmuz 2019'da FT, Dubai iş ortağı ile olan ilişkisi hakkında Wirecard'a yayın öncesi sorular gönderdi. Buna karşılık Wirecard, Muammer Kaddafi'nin ölümünden sonra geçici olarak ülkeyi yöneten Libya'nın Ulusal Geçiş Konseyi'nin dış istihbarat eski başkanı Rami El Obeidi tarafından denetlenen bir operasyonda elde edilen bir kaset kaydına dayanarak short-sellers ile gizli anlaşma yapıldığını iddia etti. FT, Londra'daki bir finansörün kayıttaki iddiaları hakkında bir soruşturma yürütmek için bir hukuk firması atadı ve firma da Wirecard'ın iddialarını asılsız buldu.
Eylül 2019'da Wirecard, kredi derecelendirme kuruluşu Moody's tarafından yatırım sınıfı olarak sınıflandırılan 500 milyon euro tutarında tahvil ihraç etti. Credit Suisse, SoftBank'in 900 milyon avroluk hisse senedini de diğer yatırımcılara satmaya karar verdi.
Ticari sırlar kötüye kullanılıyor
El Obeidi, özel dedektifleri denetledi ve Londra finansörlerini hedef alan genişleyen bir gözetim operasyonu yürüttü. FT mahkeme belgeleriyle olaya dahil oldu ve Wirecard, Ocak ve Şubat aylarındaki makalelerle ilgili olarak “ticari sırların kötüye kullanılması” amacıyla dava açtı.
Denetim için KMPG görevde
Ekim 2019'da FT, Dubai ve Dublin'deki Wirecard birimlerindeki kârların hileli bir şekilde şişirildiğini ve EY'a sağlanan belgelerde listelenen müşterilerin mevcut olmadığını belirten belgeler yayınladı. Wirecard, belgelerin orijinal olmadığını ve personelinin ve yöneticilerinin yanlış bir şey yapmadığını tekrarladı. Yatırımcıların baskısı altında, KPMG'yi özel bir denetim yürütmesi için atadı.
Ertelenen sonuçlar
Aralık 2019'da FT, Wirecard'ın mali tablolarında beyan edilen nakit bakiyeleri dahilinde mütevelli tarafından yönetilen emanet hesaplarında tutulan nakitleri bildirdi. Wirecard, nakit ile ilgili kararların denetim sürecinde ayrıntılı incelemeye tabi olduğunu söyledi. Mart 2020'de KPMG denetiminin sonuçlandırılması gerekiyordu, ancak muhasebe firmasından bir rapor yayınlanması ve EY tarafından denetlenen tam yıllık sonuçlar Nisan ayı sonuna ertelendi.
2016'dan 2018'e kadar bildirilen karlar gerçek değil
EY, Filipinler'deki bir mütevelli heyetinden ülkedeki iki bankanın hesaplarında 1,9 milyar euro tutarında olduğunu iddia eden belgeler aldı. 28 Nisan 2020 KPMG'nin raporu yayınlandı. Denetleme ve muhasebe firması, 2016'dan 2018'e kadar bildirilen Wirecard karlarının gerçek olduğunun doğrulanamadığını söyledi. KPMG ayrıca, meblağ için tek kanıtın, Singapur'daki bir mütevelli heyeti tarafından Wirecard'la özel denetimin başladığı süre boyunca bağları kesen belgeler olması nedeniyle 1 milyar euro değerindeki nakit bakiyeleri sorgulamaya başladı.
Braun, yatırımcılara EY'ın denetim konusunda sorun yaşamadığını bildirdiğini söyledi. Sonuçların yayınlanmasının salgına atfedilen bir gecikme olarak Haziran ayına ertelendiği belirtildi. Herhangi bir yanlış davranışın reddedileceğini de sözlerine ekledi.
Wirecard binası için arama emri
5 Haziran'da Münih savcılarının emriyle polis, Markus Braun ve ödeme grubun diğer üç yönetim kurulu üyeleri hakkında adli soruşturma başlatmak üzere Wirecard binasını aradı. Araştırma, birkaç gün önce Almanya'nın mali bekçisi BaFin tarafından sunulan bir suç duyurusu sonrasında geldi. Şikayet, Wirecard'ın KPMG raporunun yayınlanmasından önce yatırımcılara yaptığı potansiyel olarak yanıltıcı ifadelerle ilgiliydi.
Filipin bankalarından yalanlama: "1,9 milyar euro tutarındaki belgeler sahte"
16 Haziran'da Filipin bankaları BPI ve BDO, bakiyeleri 1,9 milyar euro tutarında olduğu iddia edilen belgelerin “sahte” olduğunu EY'a bildirdi. 18 Haziran'da Wirecard'ın 2019 için denetlenmiş sonuçlar yayınlaması beklenirken bunun yerine 1,9 milyar euroluk “eksik” olduğu açıklandı. Marsalek ceza alınca James Freis yönetim kuruluna katıldı.
Güle güle Markus Braun!
CNN'in haberine göre 19 Haziran'da Markus Braun istifa etti ve işin ikinci gününde James Freis geçici CEO oldu. Wirecard, denetlenmiş hesapların bulunmaması nedeniyle 2 milyar euro krediyi feshetme hakkına sahip bankalarla yapıcı görüşmeler içinde olduğunu duyurdu.
Wirecard sahtekarlığı kabul ediyor
22 Haziran'da Wirecard ilk kez çok yıllık muhasebe sahtekarlığının potansiyel ölçeğini kabul etti ve 1,9 milyar euro nakit paranın büyük olasılıkla "varolmadığını" açıkladı. Ödeme şirketi, “bu işin fiilen şirketin yararına olup olmadığını ve ne ölçüde gerçekleştirildiğini” değerlendirdiğini söyledi. Daha önce açıklanan mali rakamlar güvenilir olmayabilir, diye ekledi. İlgili alanların doğrudan gözetimini yapan Jan Marsalek görevden alındı.
Devasa bir şirketin iflas kararı
The New York Times'ın haberine göre 23 Haziran'da Markus Braun, yanlış muhasebe ve piyasa manipülasyonu şüphesiyle tutuklandı. Münih savcılığı sözcüsü şirketin eski yönetim kurulunun da soruşturma altında olduğunu söyledi. 25 Haziran'da ise Wirecard, iflas başvurusunda bulunacağını açıkladı.
İlk Yorumu yazmak ister misiniz?
Yorum Yazmak için Giriş Yap