Blockchain teknolojisinde limit nerede?

Teknik olarak, blockchain bir kayıt defterinden fazlası değil; ama bir yandan da yapısı ve beraberinde getirdiği sayısız olanakla devrim niteliğinde teknolojik bir felsefe. Blockchain teknolojisinin sadece para transferlerinde değil, güven gerektiren her alanda kullanılabilir olması, sınırsız uygulama alanları yaratıyor. Ancak bu uygulama alanlarını fark edebilmek ve kendi hayatımıza uygulayabilmek için öncelikle blockchain teknolojisinin nasıl işlediğini anlamamız gerekiyor.

En temelinde, söylediğimiz gibi blockchain aslında bir kayıt defteri veya muhasebe defteri. Bankaların sizin adınıza tuttuğu kayıttan hiçbir farkı yok. Hesaba giren ve çıkan miktarlar sonunda, kalan bakiyenin tutulduğu bir defter. Günümüzde bankalar kendi kayıt defterlerini düzgün ve güvenli bir şekilde tutmak için hizmet veriyorlar, bu hizmetin karşılığında da bir ücret alıyorlar.

Private Key, Public Key

Blockchainde bu defter herkese açık ve minerlar (madenci) tarafından işleniyor, güvenliği sağlanıyor ve ücretleri de madenciler alıyor. Ancak blok zincirinde fark, güvenlik kriptografik olarak işlenen algoritmalar ile sağlanıyor. Bir kişi, başka bir kişinin varlıklarına erişemez-bankacılık sisteminde bu güvenliği banka sağlamak zorunda- bunu için o varlığa atanmış bir “Private Key” bir de “Public key” mevcut. Public key, e-posta adresi gibi işlev görüyor. Private Key ise o varlığın size ait olduğunun ve sizden başkasının erişimi olamayacağının kanıtı. Bu sebeple, kripto borsalarındaki varlıklarınız aslında sizin değildir. IOU (ı owe you) olarak adlandırılırlar. Kripto ekosisteminde private keyine sahip olmadığınız varlıkların hiçbiri sizin değildir.

Dijital varlığın korunması konusunda blockchain teknolojisinin avantajları

Bu private keylerin kullanımı ve blockchain tarafında güvenliğinin ve orijinalliğinin onaylanması sadece para transferinde değil, telif haklarından tedarik zinciri yönetimine, fikri mülkiyetten uluslararası sözleşmelere kadar birçok dijital güvenlik gerektiren alanda kullanılabilir olmasını sağlıyor. Örnek vermek gerekirse dijital ortamda en büyük sahtecilik; dijital varlığın kopyalanabilir olmasından kaynaklanıyor. Sahteciliği en basit örneği ile mp3 kopyalamayı gösterebiliriz.

Blockchain, üçüncü kişiyi aradan çıkarttığı için, kişisel verilerin güvenlik adına, başka insanların eline geçmesini de engelliyor. Sistem; bu güvenli dijital ortamla fiziksel ortamı birbirine bağlayabilmek için de COIN-TOKEN kullanıyor. Bitcoin blockchain için bitcoin, ethereum blockchain için ether vb. bütün blok zincirleri temelde bu prensiple işliyorlar.

Sağlıktan sigortaya farklı sektörlerde blockchain

Blockchain yapısı itibari ile anti merkezcil; yani dağıtılmış, tek bir yerde olmayan ve herkese açık bir veri. Bu yapı, bilgiyi toplama ve depolama alanında da ufkumuzu değiştirdi. Blockchain, bilgilere ve kayıtlara kimin ne zaman eriştiğine dair otomatik kayıtlar tutabilir ve erişim izinlerini düzenleyebilir. Bu tür yaklaşımlar sağlık sektörü gibi sektörlerde bir kişiye ait bilgilerin, sadece gerekli olduğunda gerekli kişi tarafından ihtiyaç olan kısımlarının görülebilmesine olanak tanır. Ayrıca kimin ne zaman neyi gördüğünü de kayıt altında alabilir.

Günümüzde bu düzenlemeleri yapmak ve verilerin korunmasını sağlamak için farklı farklı sektörlerde milyonlara varan rakamlar harcanıyor. Sağlık kuruluşları, sigorta şirketleri, bankalar veri merkezlerinin güvenliğinden kendileri sorumlu ve çoğu kez de bu sorumlulukları yerine getiremediklerini görüyoruz.

Gelecekte

Önümüzde ki yıllarda blockchain; dijital iletişimlerin oluştuğu ve güvenlik altına alındığı ortamlar olmaya başlayacak. Dünyada büyük bankaların oluşturduğu konsorsiyumlar ve sigorta şirketlerinin birleşerek blok zinciri ile birbirlerine bağlanması söz konusu. Bunula birlikte bilgilerin ve belgelerin blockchainde depolanması, akıllı sözleşmelerin bu belgeleri kullanarak otonom hukuki kararlar verebilmesine ve uygulayabilmesine olanak tanıyacak. Sigorta poliçelerinin düzenlenmesinde ödemelerine kadar, sigorta sektöründe her alanda kararlar otonom bir şekilde verilebilir olacak. Aynı durum finans sektöründe kredilendirme içinde geçerli olacak. Bir çalışanın, birçok insanın finansal verilerine istediği gibi erişebildiği günümüz finans sisteminin temelinden değişmesine neden olacak.

Dünya çapında hükümetlerin, dijital varlıklar için oluşturulan bu private keylerin; oluşturulma, sahiplenilme, yenilenme gibi birçok alanına müdahil olmak veya düzenleme getirmek isteyeceklerinin sinyalleri gelmeye başladı. Blockchain ağında kimlerin hizmet vereceğini bile düzenlemek isteyebilirler.

Bilgi, artık daha farklı bir şekilde toplanıyor, depolanıyor ve güvenliği sağlanıyor. Bütün bu çalışmalar ve daha fazlası daha önceleri imkânsız gibi görünen farklı işlem ve iletişimlerin gerçekleşmesinin önünü açıyor. İnsan yükünü ve maliyetleri azaltıyor.