Facebook bir “bot devrimi” yaptı mı?

Konuk yazarımız Ekim Nazım Kaya doğal dil işleme teknolojisi alanında çözüm üreten Botégo’nun kurucusudur. Kısa bir yazı dizisi niteliğindeki yorumlarının ilk bölümü "10’ar yıllık benzer döngüler: Web, mobil uygulamalar ve şimdi de bot’lar" için bağlantıyı takip edebilirsiniz. 

Facebook f8 geliştirici konferansında ilk gün, Facebook’un sanal gerçeklikten (VR) yapay zekaya, internet.org’dan Periscope’a rakip olmaya kadar ne kadar hırslı bir 10 yıllık vizyon çizdiğini gösteren çok sayıda lansmana tanık olduk.

Konferansın öncesinde yaşananlara bakarsak, Facebook açısından bugünün ne kadar anlamlı olduğunu daha iyi kavrayabiliriz. f8’in başlayacağı tarihten Telegram bir gün, Kik bir hafta, Microsoft ve Line iki hafta önce bot platformlarıyla ilgili önemli gelişmeler duyurdu. Bunların hepsi, Facebook’a karşı atılmış adımlardı.

Adı geçen diğer üç şirkete kıyasla erişim ve ölçeklenme açısından Microsoft büyüklüğünde bir şirketin, Facebook’un beklenen adımına karşı –özellikle Twitter’daki Tay botu felaketi sonrası- gözlenen telaşı, daha on yaşındaki Facebook’a ayrı bir saygınlık kazandırdı.

Bu telaş yersiz değil. Ekibimiz, saydığım tüm bu platformların bot API’lerini inceledi. Yazılım ekip liderimizin yorumu, özellikle Kik ve Microsoft’unkiler için, “Birkaç günde yazılmış gibi görünen, kullanıcı ile istemci arasındaki çok basit bir web hook servisi” şeklinde oldu. Bu platformlar duyurulduğunda sergilenen bot sayısı oldukça az, özellikleri de yüzeyseldi.

Dokuz yıldır bot geliştiren bir şirket olarak, f8 konferansının ikinci günündeki wit.ai workshop’una katılmadan önce, Facebook’un öncülük ettiği bir “bot devrimi”nden söz etmek için henüz erken diyoruz.

Wit.ai Facebook için anlamlı bir satın alma ve bugünlerde sıklıkla yapılanın aksine yapay zeka konseptinin hakkını veren bir altyapı. Ancak Wit.ai ile ilgili belirleyici olan Bot Engine’in karışık yönetim panelinin, herhangi bir bota yapay zeka özelliği kazandırılması sürecini ne kadar basit getirdiği olacak. Bunu birlikte deneyimleyip göreceğiz.

Facebook Messenger botları için sunulan API ise, görseller ve butonlar gibi, deneyimi güzelleştiren ve ticari değer katan unsurlar dışında, bir bot algoritması içermiyor. Halihazırda bir dil işleme motorunuz varsa, kullanıcının girdisini işleyip, Messenger üzerinden bota ve ondan da kullanıcıya iletmekle yükümlü yeni bir kanal açmış oluyor.

Messenger’ın 900 milyon kullanıcısı karşısında Telegram’ın henüz çok düşük kalan kullanıcı sayısı, Line’ın bölgeselliği, Kik’in fazla genç profili ve Microsoft’un bu amaçla kullanılacağı şüpheli Skype platformu, dişli birer rakip olamıyor.

Bot şirketleri için Messenger devrimi

Wit.ai ile ilgili durumu daha sonra değerlendirmek kaydıyla, Facebook’un “bot devrimi”nden çok, halihazırda gelişkin bir bot uygulaması olan bot şirketleri için “Messenger devrimi” yaptığından bahsetmek daha anlamlı olacak. Çünkü önümüzdeki gün ve haftalarda göreceğimiz şey, daha önce benzerlerine defalarca rastlanan “ülkemizde/sektörümüzde ilk botu biz yapalım” motivasyonu ile, “tercihinizi 1 ya da 2’ye basarak belirtin” akışı ile çalışan, onbinlerce yazılı IVR uygulaması olacak.

Kişisel blogumda Facebook’un bu adımına dair yazdığım yazıda, Facebook’un pastayı büyütmek bir yana, masaya 9 katlı bir düğün pastası getirdiğini ifade ettim. Ve web sitesi ile mobil uygulama dönemlerinde olduğu gibi, ilk dalga dindikten sonra yine süreç şöyle işleyecektir:

Bot yapan sayılı şirketler (Bu aşama geride kaldı bile) > Bot üretip satan onbinlerce şirket > Kendi kendine bot geliştirme uygulamaları.

Facebook’un tanıttığı haliyle Messenger botların pek çok mobil uygulamadan daha iyi bir deneyim sunduğu açık. Bu nedenle rakiplerini büyük oranda gözardı edip, Messenger’da bot geliştirmeye odaklanacağız gibi görünüyor.