Türkiye'de girişimcilerin mümkün olduğunca hisse satışından çekinmeden çıkış yapmaya yönelmesi gerektiğinden bahsetmiştik. İlk aşamada herkes fikrine aşık olur ama sahaya çıktıktan sonra bunun bir aşk işi olmadığını görmek lazım.
Sözü uzatmadan Türkiye'nin bugününe göre yorum yaptığımın altını çizmek istiyorum. Yani şu aşamada Türkiye'de mümkün olduğunca iyi işler yapıp güvenilir ellere teslim etmeli ve yenilerine başlamalıyız.
Bu noktada Arda Kutsal'ın 'büyük şirketler için satın alma yapma zamanı' yazısını hatırlamak gerekiyor. Aslanoba Capital'in internet sektörüne girişi tartışılabilir olsa da bir çok girişime yatırım yapmasını Türkiye pazarı için bir şans olarak görüyorum.
Sadede gelelim. Türkiye'de 'seri girişimcilere' ihtiyacımız var ve biraz da bu konuda örneklerden bahsetmek gerekiyor. Bulunduğu noktaya pek de kolay gelmeyen bir kaç örnekle başlayalım;
Richard Branson: "İş fırsatları otobüsler gibidir, her zaman bir başkası gelir." sözünün sahibi olan Branson, 12 yaşında çam ağacı satarak iş hayatına atılmış. Gençliğinde çeşitli işler yapmaya devam etmiş ve bir kayıt stüdyosu açtığında 'ilk milyon dolar'ını kazanmış. Dünyaca ünlü Virgin Airlines'ı kurması ise ona 'ilk milyar doları'nı kazandırmış.
Yeni işler yapmayı bir tutku haline getiren Branson, şimdiye kadar tatil paketleri satmak, sıcak balon uçuşu kiralamak, radyo kanalı açmak, Vodka ve kola üretmek, tren, taksi ve motosiklet hizmeti sunmak, kan bankası açmak ve son olarak uzay turizmine el atmak gibi birbirinden farklı işlere imza atmış.
Mark Cuban: 12 yaşında çöp torbası satan Cuban, ilk milyon dolarını bilgisayar danışmanlık firması kurarak kazanır. Webden spor yayıncılığına başlamak ise ona milyar dolarların kapısını aralar. Broadcast.com şirketini 1999'da Yahoo'ya satarak spor kulüpleri satın alıp onları ünlü yapar. Televizyonculuğa el atar.
Halen Dallas Mavericks sahibi olan Cuban, sinema salonları işletmeciliği de yapıyor.
Eric Lefkovsky: Groupon'un kurucularından biri olarak tanınsa da 18 yaşında halı satan bir gençti. Promosyon ürünleri için bir pazaryeri kurarak ilk milyon dolarını, Groupon ile ilk milyar dolarını kazanmış. Bu iki işin arasına da baskı tedarik firması, lojistik işi ve bir reklam yazılım şirketi sıkıştırmış.
Lefkovsky, Andrew Mason'ın gönderilmesinden sonra Groupon CEO'luğunu devraldı. Borsaya açık büyük bir şirketin yöneticisi ama her an yeni bir şeyler yapabilir.
Elon Musk: En popüler ve beğenilen seri girişimcilerden. 12 yaşında video oyunlar yazması ona içerik yayıncılığı yazılımından ilk milyon dolarını kazandırmasını sağladı. Ardından Paypal'in kurucularından biri oldu ve eBay, Paypal'i satın aldıktan sonra SpaceX ile ilk özel uzay taşımacılığı işini başlattı.
Bununla yetinmedi ve yenilikçi elektrikli otomobiller üreten Tesla Motors'u kurdu. Ardından güneş enerji paneli işine el attı. Ne zaman duracağı bilinmiyor.
Listeyi internet odaklı işler çıkaran seri girişimcilerle uzatalım;
- Sean Parker: Plaxo, Napster, Facebook, Causes, Founders Fund
- Peter Thiel - PayPal, Founder's Fund, Clarium, Palantir
- Evan Williams: Pyra Labs, Twitter, Medium
- Mike Cassidy: Stylus Innovation, Direct Hit, XFire, Ruba
- Elon Musk: Zip2, PayPal, SpaceX, Tesla Motors.
- Nick Grouf: Firefly, PeoplePC, SpotRunner
- Jack Dorsey: Twitter, Square, Super.me
- Mark Pincus: Tribe.net, SupportSoft, Zynga
- Marc Andreessen: Netscape, Opsware, Ning, Andreessen Horowitz
- Jason Calacanis: Silicon Alley Reporter, Weblogs Inc., Mahalo, Launch, OAF/TWI
- Wayne Huizenga - Blockbuster, Waste Management, Auto Nation. (3 farklı endüstride 3 tane Fortune 500 şirketi çıkarmayı başarmış)
Bu listeyi uzatmak veya bu yolda başarısız örnekler bulmak da elbette mümkün ama bir sonraki yazıda Türkiye'deki seri girişimcileri derlemek üzere burada duralım. Aklınıza gelen yerli/yabancı seri girişimcileri yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Kaynaklar: Brandongaille (Türkçesi), Quora
