Dürüst olmak gerekirse Facebook CEO'su Mark Zuckerberg, dünyanın geri kalanına internete kavuşturmak gibi planlardan söz ettiğinde aklımıza şu soru geliyor: Amerika'da doğup büyümüş, Harvardlı üst tabakadan bir genç, dünyanın geri kalanıyla ilgili ne bilebilir ki?
23 yaşında Facebook'u kuran ve dünyanın en genç milyarderlerinden biri olan Zuckerbeg, bu yıl 30 yaşına giriyor. Genç ve heyecanlı bir girişimcinin yerini ayakları daha çok yere basan bir iş adamı alıyor. Zuckerberg, Facebook'la birlikte büyüyor.
Mark Zuckerberg'in dün New York Times da yayımlanan röportajında kendisine kurduğunda akranlarına hitap eden Facebook'un kitlesiyle, yaşı geçtikçe hala bağlantılı hissedip hissetmediğini sorulduğunda, Zuckerbeg kendisini en çok endişelendiren şeyin yaşı olmadığını söylüyor.
Zuckerberg'in asıl endişelendiği şeyse, dünyanın geri kalanı. "Hayatım, önümüzdeki iki yıl içinde internetle tanışacak olan insanlarınkinden o kadar farklı ki. Ürün yöneticilerimize gelişmekte olan ülkelere gidip, orada insanların interneti nasıl kullandığını izlemelerini istiyoruz. İlginç şeyler öğreniyorlar. İnsanlar, 'Burada şifremi yazmam gerektiği söyleniyor da şifre nedir? diye soruyorlar. Bu bizim için akıllara durgunluk veren birşey" diyor Zuckerberg.
Zuckerberg'in bundan sonra, bütün büyük şirketlerin sektör gözetmeksizin karşılaştığı tipik sorunlarla ilgilenmesi gerekiyor. Bugün yer yer olgunluk çağına geldiği ve bundan sonra küçülmeye başlayacağ tartışılan Facebook'un önündeki en önemli meydan okumalardan biri de şüphesiz büyümesini sürdürmek. Bu nedenle Facebook için internet.org denklemini çözmek hayati öneme sahip.
Diğer bir önemli sorunsa, inovasyon. Hemen herkes gibi Facebook da bu sorunla yüzleşiyor ve Facebook, bununla bölünerek başa çıkmaya çalışacak.
Geçtiğimiz Ocak ayında Princeton Üniversitesi'nden araştırmacılar, Facebook'un 2017 yılında kullanıcılarının %80'ini kaybedeceğini ön gören bir araştırma yayımladılar. Kaba bir özetle, Google Trendlerini baz alarak yapılan araştırma Facebook gibi alışkanlıkların hastalık benzeri bir bağlılık yarattığını ve bir süre sonra ortadan kaybolması gerektiğini savunuyor.
Princeton araştırmacıları Facebook'un PC'den kullanımı konusunda haklı olabilirler ama Facebook'un yok olacağını ön görmek için asıl bakmak gereken platform mobil. Şirketin geçtiğimiz yıl sonunda açıkladığı finansal rakamlara göre Facebook'un mobildeki aylık kullanıcı sayısı, bilgisayar başındakileri hızla geçmeye devam ediyor. 2013 sonunda şirketin aylık ortalama 1.23 milyar aktif kullanıcıya ulaşırken, bunların 945 milyonu mobilden geliyor.
Facebook'un inovasyon planları bu nedenle mobile odaklanıyor. Şirket bunun için de"büyük mavi uygulamayı" parçalarına bölmek istiyor. Zuckerberg, mobilin tek amaca hizmet eden uygulamalarla birinci sınıf deneyimler yaratanları ödüllendiren bir platform olduğunu düşünüyor. Bu bilinen bir gerçek ve KISS prensibinin en iyi çalıştığı yerlerden biri de mobil. Yani işi olabildiğince basit ve yalın tutmakta fayda var. (KISS prensibinin açılımı: Keep It Simple Stupid! devamı ise şöyle Never Oversimplify!)
Facebook, uygulamalarını ayırma planı için adını yakın zamanda internet.org projesiyle duyduğumuz Creative Labs'e güveniyor. Zuckerberg, Creative Labs'in önümüzdeki 3-5 sene içinde Instagram ya da Paper gibi bağımsız uygulamalar çıkarabileceğini söylüyor.
Benzer uygulamaların şirketin gelirlerine katkısının yanında, bağımsızlık yaratıcılık için de önemli bir faktör. Facebook gibi büyük bir uygulama için geliştirmeler yapmak yerine, sıfırdan uygulama kurgularken, sizi sınırlayabilecek herhangi bir tasarımla veya kuralla mücadele etmek zorunda değilsinizdir, bu nedenle çok daha yaratıcı olabilirsiniz.
Facebook'un bölünerek büyüme ve güçlenme planı, farklı popüler uygulamalar için bir tür veritabanı haline geldiği (Facebook olmasaydı kullanamayacağınız uygulamaları bir düşünün, ipucu: SnapChat) gerçeğiyle birleştiğinde gelecekte daha görünmez bir hale gelebileceğini de gösteriyor. Bu Facebook'u ileride bugünun birçok dev yazılım şirketi gibi günlük hayatımızın her dakikasına sızan ama görmediğimiz bir şerkete de dönüştürebilir.
