1 milyar aktif kullanıcı hafife alınacak bir rakam değil. Bu rakam dünyada hemen hemen her 7 kişiden birinin Facebook kullanıcısı olduğunu, düzenli internet erişimine sahip olan nüfusun ise yüzde 40’tan fazlasının Facebook üzerinde zaman geçirdiğini gösteriyor.
Ama aynı zamanda bu rakam Facebook’un artık niş bir sosyal ağ değil, geniş kitlelere hitap eden bir yapıya sahip olduğunun da göstergesi. İlk zamanların Zuckerberg Facebook’un sadece üniversite öğrencilerine özgü bir ağ olması fikriyle yola çıktı. Aradan geçen yıllar ve gelişen sayısız olay Facebook’un bu amacın çok daha ötesine ulaşmasına neden oldu.
Fakat bu durum Facebook’un temelini atan gençler için artık dünyanın en büyük sosyal ağının eski cazibesini yitirmesine de neden oluyor ve bu durum Facebook için çok ciddi bir soruna dönüşebilir…
Facebook ünlü Social Network filminde geçen “1 miyar dolarlık bir şirket” olmanın ötesine çoktan geçti. Her ne kadar aynı hızı sürdürememiş olsa da 100 milyar dolar değerleme ile halka arzını da gerçekleştirdi. Bu seviyelere ulaşabilmenin tek yolu ise Facebook’u mümkün olan en geniş halde kitleler tarafından kabul görecek şekilde konumlandırmaktı.
1 milyar aktif kullanıcı bu planın başarılı olduğunun en önemli ispatı. Fakat yine filme gönderme ile “birkaç düşman edinmeden 500 milyon arkadaş edinemeyeceğiniz” gibi, bazı özel grupları feda etmeden bu kadar geniş bir kitleye ulaşabilmek de pek mümkün değil. Facebook’un bu çapta kabul görebilmesi için rotasını her şeyin başında sitede olan gençlerden, ekonomik olarak daha fazla güce sahip yetişkinlere (ve dolayısıyla onlara ulaşmak isteyen reklamverenlere) çevirmesi anlaşılabilir bir karar.
Gençler Facebook’tan sıkılmaya başladı
Ve yavaş yavaş bu kararın yol açtığı yan etkiler de ortaya çıkmaya başlıyor. Geçenlerde yayınlanan bir PEW araştırması Facebook kullanıcıları arasında siteden sıkılmaya başlayanlar olduğunu ortaya koyuyordu. Ama durumun aslında neden “tehlike çanları” boyutunda olduğunu daha iyi ortaya koyan açıklama, doğrudan Facebook’tan geldi…
Facebook’un son SEC dokümanında geçen bir ifade, dünyanın en büyük sosyal ağının “en büyük” olabilmek adına gençleri kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Dokümanda rekabetin ele alındığı bölümde şu ifadelere yer verilmiş:
“Bazı kullanıcılarımız, özellikle de daha genç kullanıcılarımız, diğer ürünler ve benzer servisleri takip ediyor ve bir Facebook alternatifi olarak aktif olarak kullanıyorlar.”
Facebook bu durumun, söz konusu kullanıcılar için Facebook’ta geçirdikleri sürenin ve etkileşim seviyelerinin azalması anlamına geldiğini de yine aynı dokümanda belirtiyor.
“Nerede o eski Facebook”
Son zamanlarda gençlerin Facebook’ta soğumaya başlaması sıklıkla konuşuluyor. Bunun en temel nedeni gençlerin artık Facebook’u eskisi kadar kendilerine ait bir sosyal ortam olarak görmüyor olmaları. Facebook artık sadece gençlerin bildikleri ve beraber kendi aralarında vakit geçirdikleri bir cafe veya bar olmaktan çıktı. Facebook artık herkesin bildiği ve çok farklı kişilerin beraber “takıldığı” bir meydana dönüştü. Durum böyle olunca gençler artık Facebook’ta eskisi kadar rahat etmiyorlar.
Diğer yandan artan kullanıcı sayısı ve kullanım çeşitleri Facebook’un alt yapısını geliştirmek ve daha büyük bir kitleye ulaşabilmek için herkesin ilgisini çekecek bir şeyler bulmasını sağlayacak çeşitli seçenekler sunmak zorunda kaldı. Bu da servisi giderek daha karmaşık ve yönetilmesi zor hale getirmeye başlıyor. Gençleri biraz tanıyorsanız, önemli bir kısmının mecbur kalmadıkça zora gelmekten çok da hoşlanmadıklarını siz de biliyorsunuzdur. Artan alternatifler sayesinde artık kendilerini Facebook’un bu giderek daha zorlaşan yapısına ayak uydurmaya mecbur hissetmiyorlar.
Facebook’un bu kadar kalabalık hale gelmesi ayrıca gençlerin bir zamanlar sadece kendi arkadaşları ile sosyalleşebildikleri bu ortamda, artık öğretmenleri, aileleri, yakın ve hatta uzak akrabalarının gözü önünde olmaları anlamına geliyor. Gençlerin kendilerine ait alanlara en çok önem verdikleri dönemlerinde bu kadar göz önünde (hatta çoğu zaman mercek altında) olmaları Facebook’un hanesine önemli bir eksi daha olarak yansıyor. Çünkü artık gençler için her paylaşımları bir risk taşır hale geldi.
Facebook için önlem alma vakti geldi
Bundan sadece birkaç yıl sonra birlikte çalışacakları potansiyel işverenlerinin de gözünün Facebook üzerinde olması, sadece kişisel yaşam değil, iş yaşamı açısından da işleri daha riskli hale getiriyor.
Uzun lafın kısası gençler Facebook’tan sıkılmaya başladılar ve gözleri dışarıdaki alternatiflerde. Büyük ihtimalle de yavaş yavaş daha rahat edecekleri farklı mecralara doğru büyük göçleri başlayacak.
Bu Facebook için bir sorun fakat beklenmedik bir durum değil. Facebook’un 1 milyar kullanıcı ile belli bir doygunluk noktasına ulaştığını söylemek yanlış olmaz. Bu noktadan sonra büyümenin yavaşlaması ve hatta gerilemesi aslında olağan bir gelişme.
Bir dönem ağırlıklı olarak gençlerin hakim olduğu sosyal ağ sitesindeki gençlerin oranının azalması uzun vadede, Facebook’un kendini konumladığı yer açısından da büyük bir sorun değil. Eğer geniş kitlelere ulaşmayı hedefliyorsanız her halükarda genç kullanıcıların mecranın tek hakimi olmayacağını da göze almışsınız demektir.
Facebook için bundan sonraki en önemli hamle bu kaçınılmaz durumu yavaşlatmanın ve mümkünse tersine çevirmenin bir yolunu bulmak. Facebook üzerinde gençlerin beklentilerini anlayarak onlara daha kolay ve daha keyifli bir tecrübe sunmak için denenebilecek sayısız yöntem bulunabilir.
Bu mümkün olmasa, gençlerin Facebook’a ilgisi azalsa bile en azından gençlere hesaplarını silmemeleri için bir veya daha fazla neden vermesi gerekiyor. Çok büyük ihtimalle de önümüzdeki dönemde Facebook’un gündemindeki önemli konulardan biri bu konuda çözüm önerilerini değerlendirmek olacak…
