Webrazzi'de yer verdiğimiz girişimler arasında son dönemde özellikle bir kategori dikkatimizi çekiyor. Bu kategorinin de online seyahat bileti olduğunu paylaşalım. Daha önce uçak biletleriyle karşımıza çıkan online seyahat biletleri kategorisi, otobüs şirketleriyle hem hatırı sayılır çoklukta müşteri kitlesine, hem de niş bir pazara hitap etmeye başladı.
İlk olarak Türkiye seyahat sektörünü ele alalım. Yayınlanan raporlara baktığımızda Türkiye'deki yaşayanların daha çok otobüs seyahatlerini tercih ettiğini paylaşalım. Türkiye Otobüsçüler Federasyonu verilerine göre 2011 yılında 250 milyon adet otobüs bileti satılmış durumda. 2012 verileri henüz yayınlanmış durumda değil. Türkiye nüfusunu düşünecek olursak söz konusu dönemde kişi başı ortalama 4 civarında otobüs bileti satıldığını belirtebiliriz.
Uçak bileti konusuna gelecek olursak, her ne kadar bilet fiyatları düşmüş olsa da uçak seyahati şu anda otobüs kadar kullanım yaygınlığına ulaşmış değil. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) verilerine göre 2012 yılında uçak seyahati gerçekleştirenlerin sayısı geçen sene göre yüzde 10 civarında arttı. Ulaşılan rakam ise yaklaşık 130 milyon. Yani Türkiye'de kişi başına yaklaşık 1.6 adet uçak bileti düşüyor.
Bu rakamları yolcuların bilet satın aldıkları mecralara göre değerlendirdiğimizde online bilet satışı konusunda havayolları şirketlerinin öne çıktığını söylemek yanlış olmaz. Havayolu şirketleri gerek seyahat acentaları üzerinden satış gerekse internet üzerinden sağladığı servislerin kalitesinden dolayı işin online tarafında daha başarılı konumdalar. Büyük otobüs şirketleri dışındaki ulaşım firmalarının birçoğu internet üzerinden satış desteği sunmuyor.
Peki BKM ne diyor?
Online seyahat bileti konusunda Bankalarası Kart Merkezi (BKM) verilerine bir göz atalım. 2012 yılında seyahat kategorisinde sağlanan hacim 6 milyar TL civarında. İşlem adediyse 50.7 milyon. İnternet üzerinden yapılan kartlı ödemelerin 2012 yılı toplam hacminin 30.6 milyar TL olduğunu düşünecek olursak, seyahat sektörünün 6 milyar TL'lik pay kapması oldukça dikkat çeken bir veri oluyor. Tabi bu rakamın içinde seyahat acentalarının sattığı turların olduğunu unutmamak gerekiyor.
Online bilet sektöründe bulunabilemek için hangi belgelerin alınması ve ne kadar cepten çıkacağı soruları akla geliyor. Bu konuda yetkili mercinin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı olduğunu belirtelim. Online otobüs bileti satışı için bölgeye ve şirkete göre değişkenlik gösteren birçok ruhsat ve sertifika alınması gerekiyor. Ancak bazı otobüs şirketlerinin hava parası aldığını da söylemeden geçmeyelim.
Şirketler 'hava parası' istiyor
Uçak bileti konusu biraz daha karışık. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın yanı sıra Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) ve Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği'nden (IATA) sertifika ve belgeler alınması gerekiyor. Özellikle TÜRSAB, giriş için yaklaşık 31 bin TL ve yıllık aidat olarak bin 500 TL civarında ücret istiyor.
Kısaca online sehayat bileti sektöründe görünen tablo yukarıda paylaştığımız şekilde. Şimdi Türkiye'de online seyahat bileti sektöründe yer alan girişimleri kısaca hatırlayalım.
Bavul
2011 yılında açılan ve bir Turkcell girişimi olan Bavul, otobüs ve uçak biletlerinin satışını gerçekleştiriyor. Sitenin öne çıkan özellikleri arasında kullanıcıların gidecekleri güzergâhta bulunan uçak ve otobüs seferlerini birlikte sunması bulunuyor. Öte yandan indirimli biletler için hatırlatma kurabilme ve otel listeleme gibi özellikler de bulunuyor.
Biletall
Merkezi Kayseri'de bulunan bir girişim olan Biletall, otobüs ve uçak bileti satışlarını gerçekleştiriyor. iOS ve Android işletim sistemleri için de uygulamaları bulunan Biletall, gelecekte diğer ulaşım sektörlerinin ve spor etkinliklerinin biletlerini de kullanıcılarına sunmayı planlıyor.
Biletbilet.com
Kerem Çeboğlu ve Dağhan Çeboğlu adındaki iki kardeşim kurduğu Biletbilet.com, fiziksel seyahat bilet satışı tecrübesini internete taşıyan bir girişim. Site üzerinden otobüs ve uçak bileti satışı gerçekleştiriliyor. Şu anda sitede 71 otobüs firması, 200‘den fazla yerli ve yabancı havayolu firması bulunuyor. Henüz bir ay önce açılan sitenin satış hedefi altı ay sonunda günlük bin adete ulaşabilmek.
Bingobilet.com
Erzican merkezli bir girişim olan Bingobilet.com, sadece uçak bileti satışı gerçekleştiriyor. Sitede, dört farklı havayolu şirketinin biletleri yurtiçi ve yurtdışı uçuşlara için satılıyor. Bingobilet.com, TÜRSAB ve IATA belgelerine sahip. Sitenin kendi kullanıcılarına özel indirim yaptığını da sözlerimize ekleyelim.
Bubilet.com
2011 yılında açılan Bubilet.com, uçak bileti arama motoru olarak kullanıcı karşısına çıktı. Dünyanın her yerine 700’ü aşkın havayolu ile 2 milyon iç ve dış hat uçuşunu sunma hedefiyle kurulan girişim, IATA ve TÜRSAB belgelerine sahip durumda. Girişimin kurucularının ise daha önce seyahat sektöründe tecrübeli olan Ali Özlük, Can Demirer ve İsmail Yırtıcı olduğunu paylaşalım.
CepYol
Geçen sene kurulan ve Pordiva'nın bir girişimi olan CepYol, 67 farklı otobüs ve 800'den fazla uçak şirketinin biletlerini sunuyor. CepYol ilk olarak mobil servisiyle hizmet vermeye başlayıp, daha sonra web dünyasına adım atan projelerden. Android ve iOS işletim sistemlerinde kullanılabilen CepYol uygulaması, ilk 6 ayda 160 bin kez indirilmiş durumda.
EnUygun.com
Çağlar Erol'un kurucusu olduğu EnUygun.com'da bu alanda hizmet veren bir başka girişim. Kredi, Sigorta, internet, otel, gsm gibi pekçok hizmetin karşılaştırılabildiği EnUygun.com'da uçak biletleri de yer alıyor. Çok sayıda havayoluna bilet alınabilen EnUygun.com'da detaylı arama seçenekleri de bulunuyor.
FirsatKoltugu.com
Uçak, otobüs ve deniz ulaşımı biletlerinin satışını gerçekleştiren FirsatKoltugu.com, adından da anlaşılabileceği gibi indirimli biletleri bir araya getiriyor. Şu an sitenin fırsat yelpazesinin geniş olduğunu söyleyemeyiz. Şimdilik sadece şehirlerarası otobüs seyahati için Ulusoy’un fırsatlarını sunuyor. Girişimin, Faruk Taşdemir ve Mustafa Bahadır tarafından kurulduğunu da sözlerimize ekleyelim.
oBilet
Ethohum 15'e kalan girişimlerinden biri olan oBilet, online sehayat sektörüne hızla giren girişimler arasında yer alıyor. Ali Yılmaz ve Yiğit Gürocak tarafından geçen sene kurulan girişim, sadece otobüs bileti satışı gerçekleştiriyor. Önde gelen otobüs şirketlerinin yanı sıra yerel otobüs şirketleriyle de anlaşan oBilet, aktarmalı seyahatleri de kullanıcılara sunuyor.
Yeni hedef online deniz ulaşımı olabilir mi?
Türkiye online seyahat bileti pazarı şu anda daha çok uçak ve otobüs biletlerine odaklanmış durumda. Rakamlardan da görüldüğü üzere online otobüs bileti kategorisinde hatırı sayılır bir hacim olduğu görülüyor. Ancak gözden kaçan noktalardan biri deniz ulaşımı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım'ın açıklamalarından da görüldüğü üzere Türkiye gelecekte deniz ulaşımı konusuna önem verecek. Bu yüzden internet girişimcilerinin, deniz ulaşımı konusu hakkında şimdiden düşünmeleri gerektiğini söyleyebiliriz.
