Apple gibi bir çok teknolojisi üretim üssü olarak uzak doğuyu seçiyor. Zaman zaman intiharlara da sahne olan bu üretim tesisleri ucuz gücünün sembolü haline gelse de bu üreticilerden en karlısı sayabileceğimiz Apple, durumun biraz daha farklı olduğunu gösteriyor.
NY Times'ın çeşitli kaynaklardan derlediği habere göre, yüksek üretim kapasitesi ve kalifiye iş gücü Apple'ın ABD yerine Çin'i tercih etme nedenlerinin başında geliyor. Adını açıklamayan çeşitli kaynaklar, olayı Steve Jobs'un çalışanlarını fırçaladığı bir güne götürüyor.
Anlatıldığına göre Jobs, 2007 yılında odasına çağırdığı yardımcılarına dönüp;
"Ekranı çizilen bir iPhone'u satamam!"
diye çıkışıyor. Taslak halindeki iPhone'un plastik ekranının cebindeki anahtarlar sebebiyle çizildiğini gösteren Jobs, 6 hafta içinde kusursuz bir ekran istediğini net şekilde söylüyor. Sonrası malum. Apple aradığını Çin'de buluyor.
Çin'de iPhone üretmenin maliyeti
iPhone'un Çin yerine ABD'de üretilmesinin maliyeti cihaz başına 65 dolar artıracağı söyleniyor. Bu farka donanım açısından bakıldığında 178.96 dolar olan maliyetinin sadece 6.5 dolarlık kısmına denk geliyor.
Çin’den ABD’ye satılan ürünlerin tamamen Çin’in ihracatı olarak görünmesine ve ABD-Çin ticaret dengesini ABD aleyhine bozmasına rağmen, Tepav'ın araştırmasına göre, 2009 yılında Çin’den ABD’ye yapılan 2 milyar dolarlık iPhone ihracatının sadece 73 milyon dolarlık kısmı Çin’de yaratılan katma değerden kaynaklanıyor.
Kısacası ABD'de aylarca sürecek bir zamanda oluşturulacak üretim üssü Çin'de bir kaç gün içinde halledilebiliyor. Bir çok donanım üreticisinin de orada olması işlem ve tedarik hızını arttırıyor. Apple yöneticileri bu esnekliğin ABD'de olmadığını biliyor.
NY Times'ın verdiği bilgilere göre Foxconn, iPhone için haftanın altı günü 230 bin kişiyi, günde 12 saate kadar çalıştırabiliyor. ABD'de bu kadar eğitimli işçiyi ve mühendisi bulmak pek kolay değil. Dolayısıyla Steve Jobs, o meşhur yemekte Obama'nın iPhone'ların üretiminin ABD'de yapılıp yapılamayacağı sorusuna da net bir 'hayır' cevabı veriyor.
Apple bir yandan Foxconn'daki tatsız olaylar nedeniyle çalışma koşullarında şeffaf olmaya yöneliyor. Bir yandan da Uzakdoğu yatırımlarını sürdürüyor. Foxconn ise 2014'e kadar 1 milyon robota iş vermek istiyor ve gelecekte teknoloji, ekonomi ve istihdam üçgenin nasıl şekilleneceğine dair merakım artıyor...
