NFC nedir, ne işe yarar, nasıl kullanılır? [Detaylı rehber]

Açıklama: Burak Ilgıcıoğlu finans sektöründe kartlı ödeme sistemleri, akıllı kartlar ve temassız sistemler üzerinde uzmanlaşmış bir profesyoneldir. Ayrıca temassız kart teknolojileri ve NFC konusunda bir blog yazmaktadır. Bu yazısı konuk yazar olarak Webrazzi’de yayınlanmıştır. Bu yazımızda NFC hakkında tüm detayları öğrenebilir; NFC nedir, NFC ne işi yarar ve NFC nasıl kullanılır gibi tüm soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Geçtiğimiz günlerde Google’ın Gingerbread kod adlı Android 2.3 sürümünde duyurduğu en önemli yenilik NFC desteğiydi. Aslında NFC desteğini Apple ve Nokia’dan çok sonra sağlamasına rağmen en çok ses getirenin Google olması rastlantı değil.

Çünkü Apple tarafında -geleneksel olarak- NFC çalışmaları ile ilgili olarak sadece resmi olmayan sızıntı bilgiler ve bazı patent başvuruları mevcuttu.

Nokia ise bu konuda çok daha ileri konumda olmasına rağmen -ilk NFC destekli telefonlar 2006 yılında Nokia tarafından üretilmişti- Symbian’ın pazardaki pozisyonu nedeniyle yaygınlaşamamıştı.

Tabi ki tek neden bu da değildi, aslen NFC’nin teknik  anlamda nasıl konumlanacağı o dönemde net olmaması ve bunun da NFC üzerine kurulacak iş modellerini belirsizleştirmesi nedeniyle Nokia sadece 1 adet NFC destekli telefon (6131) çıkartabilmişti.

6131 modelinin NFC versiyonu da genellikle sadece NFC konusunda ar-ge yapan geliştiriciler satın aldı. Cihazın NFC özelliğini kullanan bir uygulama piyasaya sürül(e)medi. Türkiye’ye ise hiç getirilmedi.

Bu konuyu net olarak yorumlayabilmek için NFC’nin ne olup ne olmadığı ve tarihçesi üzerinde kısaca durmak istiyorum.

NFC, kelime olarak Near Field Communication ifadesinin kısatılmışıdır. Türkçeye Yakın Saha İletişimi olarak çevrilmekle birlikte tüm dünyada olduğu gibi bizde de İngilizce okunuşu ile NFC ifadesi kullanılmakta.

Peki NFC nedir, ne işe yarar?

NFC, Nokia, Sony ve NXP’nin 2004 yılında bir araya gelerek oluşturduğu bir temassız iletişim standartıdır. (NXP, Philips’in ve bu konularda çalışan birimlerini ayırarak oluşturduğu Avusturya ve Hollanda’da yerleşik bir firmadır) Sony ise, bilinen yüzüyle dev bir tüketici elektroniği firması olması yanında temassız çip ve işletim sistemi konusunda uzakdoğu’da oldukça etkin konumda bir teknoloji firmasıdır. Amerika ve Avrupa’da pazar bulamamış olsa da Sony’nin FeliCa isimli çipi, ulaşım ve benzeri alanlarda temassız kartlarda (ve diğer form faktorlerde) uzakdoğu’da yoğun bir kullanıma sahiptir.

Uzakdoğu dışında ise NXP Mifare olarak bilinen temassız çip ailesi ile toplu taşımadan geçiş kontrol sistemlerine çok büyük bir pazar payına sahiptir. (Mifare’in Türkiye’deki en yaygın kullanımı ulaşım sistemlerindedir, en önemli örnek  KGS uygulamasıdır)

NFC Standartları nelerdir?

NFC, Sony ve NXP’nin bir araya gelmesiyle mevcut temassız teknolojinin başta mobil cihazlar olmak üzere TV, bilgisayar, buzdolabı vs. gibi diğer elektronik cihazlarda kullanılmasına yönelik bir standart olarak geliştirilmeye başlanmıştır. Yani NFC yaygın kanının aksine bir teknoloji veya ürün değil bir standarta verilen isimdir.

Temassız sistemler olarak ifade ettiğim konu ise ISO 14443 ile hali hazırda standardize edilmiş olan temassız kart ve okuyuculardır. Bu standartta kart ve okuyucu arasındaki uzaklık en fazla 10 cm olabilir. Bluetooth veya Wi-Fi gibi diğer temassız (kablosuz) standartlar ile güvenlik ve frekans olarak farklıdır. ISO 14443 standardındaki ürünler genel olarak RFID olarak bilinen radyo dalgaları üzerinden temassız olarak tanıma ve işlem yapan grubuna dahil edilir.

NFC, mevcut ISO 14443 standardı ile uyumlu olarak genellikle kart olarak karşılaştığımız temassız etiketlerin (tag) iletişim protokollerini, dosya sistemlerini ve temassız arayüzden nasıl okunup yazılacaklarını tanımlar. Yani yaygın algılayışla NFC, cep telefonu ile temassız ödeme veya veri  transferi yapmak demek değildir. Bu örnekler NFC’nin getirdiği imkanlar üzerinde geliştirilmiş iki farklı uygulamadır.

NFC standartları, NFC Forum adlı kar amaçlı olmayan bir organizasyon tarafından geliştirilmektedir. Standartlar kamuya açık olup isteyen herkes tarafından erişilebilir.

NFC’nin taşıdığı iş potansiyeli nedeniyle NFC Forum’a zaman içinde Microsoft, MasterCard, NEC, Renesas, Visa, Nokia, NTT-Docomo, Inside Secure, Innovision ve ST gibi dev firmalar katılmışlardır.

NFC Forum’un “road map” dokümanlarına göre 2011 ve 2012 yılları NFC’nin son kullanıcı tarafında yaygınlaştırılması hedeflenmektedir.

Mobil Dünyada NFC

Mobil ekosistemdeki NFC dünyasına bakacak olursak, temelde Nokia, Apple ve Google’ın bu konuda aktif olarak proje geliştirdiğini görüyoruz. Nexus S ile Samsung da oyuna dahil olmuş oldu. Nokia oyunun başından beri aktif olarak içinde yer alsa da Symbian’ın Microsoft teknolojisi ile değiştirilmek zorunda kalması noktasına gelen süreçteki hataları nedeniyle ticari veya pilot seviyesinde bir NFC ürünü çıkartamadı.

Geliştiricilerin de önü NFC’deki en önemli öğe olan secure element’in nerede olacağının (telefonda mı yoksa SIM kart üzerinde mi) son 2 yıla kadar netleşmemesi nedeniyle kesilmiş oldu. Sonuçta SIM cephesi kazandı ama bu süreçte uzun vadeli yatırım ve ürünlerin önü açılamamış oldu.

Apple, 2010 yılı içinde NFC ile ilgili bazı patentler alarak resmin içinde olacağının sinyalini verdi ama iPhone4’e maalesef NFC desteğini koymadı. Apple’ın yeni iPhone sürümlerinde NFC konusunda tüm kontrolü kendi üzerine alacağı bir yapı ile kendi ekosistemini kuracağını tahmin ediyorum.

NFC Uygulamaları, kullanım alanları

Google ise Android cephesinde 2.3 ile platforma NFC API’sini kazandırarak geliştiricilerin önünü açmış oldu. Android SDK’ya 2.3 özelliklerinin tanıtılmasından sonra 1 ay gibi kısa bir sürede ilk NFC uygulamalar görülmeye başlandı.

Android’deki bu hızlı yönelim ilk olarak konum tabanlı uygulamalarda konumun GPS veya GSM baz istasyonları dışında farklı bir yöntemle tespit edilebilecek olmasını getirecek gibi görünüyor. Google, Places servisi üzerinden işyerlerine dağıtacağı NFC etiketleri aracılığıyla konum tabanlı hizmetlerini yaygınlaştıracağını şimdiden açıkladı. Hatta Portland pilot uygulama için seçildi.

Projede NFC destekli telefon sahipleri telefonlarını bu etiketlere yaklaştırarak çeşitli bilgiler alabilecekler veya Foursquare gibi konum tabanlı uygulamalar bu işlevlerini fiziksel olarak orada bulunduklarını kesin olarak kanıtlayarak yapabilecekler. Hatta bu etiketlerin daha yetenekli hale getirilmesi durumunda kupon toplama ya da ödeme yapma gibi ek işlemler de yapılabilir olacaktır.

Önümüzdeki dönemde bu tip uygulamaları göreceğimizi düşünüyorum. NFC’nin en klişe tanıtım materyali olan akıllı posterleri de unutmamak gerekir tabiki. En sık verilen örnekte bir film afişindeki NFC etiketten telefona film ile ilgili içeriğin transfer edilmesi veya biletin satın alınarak telefona yüklenmesi mümkündür.

Sonuç olarak NFC yakın bir gelecekte hayatımıza girecek ve giderek daha çok işleviyle kullanacağımız bir temassız dünyanın kapılarını açıyor. Bu konuda daha detaylı bilgilere aşağıdaki siteleri takip ederek ulaşabilirsiniz. Daha detaylı sorular için bana ulaşabilirsiniz.

Kaynaklar: Wikipedia, Near Field Comm, Nfc Times, Nfc News, Contactless World

Görsel Kaynaklar: iPAd2 News, Digital Trends, Secure ID News