Halen çok tartışma konusu olan sanal dünyada telifli içeriklerin paylaşımı konusunda ülkemizde yeni bir adım atılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığının 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda yapılması düşünülen değişiklikler ile bundan böyle internetten “fikir hırsızlığına” karşı daha ciddi önlemler alınacak. Yeni düzenleme ile kanun dışına çıkanlar uyarı, idari para ve hapis cezasına kadar uzanan caydırıcı yaptırımlarla karşı karşıya kalabilecek.
Konuyla ilgili açıklama yapan Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürü Abdurrahman Çelik, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ve sektör temsilcilerinin katılımıyla 2 günlük bir çalışma ile sözkonusu yasada yapılacak değişiklikleri Ekim ayına yetiştirmek istediklerini sektör ile paylaştı. Artan internet kullanımının telifsiz paylaşımlar ile sanatsal üretimi de etkilediğini belirten Çelik'e göre şimdiye kadar uygulanan ticari kullanım hakkındaki soruşturmaların dışında kullanıcılara da bazı sınırlamalar getirilecek ve servis sağlayıcılardan da gereken destek alınacak.
Çelik'in örnek gösterdiği ABD'de bu ceza mekanizması çalıştırıldıktan sonra ilk uyarıda %70 oranında başarı elde edildiği ve bununla beraber çok büyük yaptırımlar gelmesini de normal karşılamak gerektiği vurgulanırken, son dönemde Amerika'da yaşanan ve $675.000'lık tazminatla sonuçlanan dava akıllara geldi.
Söz konusu davada Boston Üniversitesi öğrencisi Joel Tenenbaum, müzik dosyası indirdiğini ve dağıttığını kabul ettmiş, Telif Hakları Yasası'nı ihlal ettiğine karar verilen öğrenci 4 plak şirketine 675 bin dolar ödemeye mahkum edilmişti. Ancak öncesinde bazı anlaşmazlıklar olan ve cezayı ödemesi mümkün olmayan doktora öğrencisi davayı çözmek için çalışmalara başlamıştı. Şu anda da kendisine destek vermek için açılan site ve Twitter tartışmaları sıcaklığını koruyor.
Yine Minnesota'da geçen ay görülen benzer davada ise Jammie Thomas-Rassett isimli bir çocuk annesi kadın, paylaştığı 24 şarkı için $1,92 milyon para cezasına çarptırılmıştı ki bu da şarkı başına $80 bin'e denk geliyordu. Bu büyük cezai yaptırım kararlarının alınmasına imkan veren Amerikan yasalarına göre, müzik şirketleri ihlal edilen şarkı başına 750 ila 30 bin dolar arasında tazminat hakkı kazanabiliyor. Ancak jüri, ihlalin kasıtlı olduğuna karar verirse, cezayı şarkı başına 150 bin dolara kadar yükseltebiliyor.
Türkiye'de yasadışı mp3 paylaşımına karşı başlatılan sürecin başlangıcında katıldığım ve Mü-Yap genel başkanının konuyla ilgili sektörden fikir aldıp bilgilendirme yaptığı bir toplantıda hararetli tartışmaların olduğunu çok net hatırlıyorum. Geçen süreçte Mü-Yap baskın çıkarak yüzlerce site ve forum kapattı, ancak parça başı 1 liradan müzik satan servisler piyasada tutunamadı. Ardından büyük markaların (TTNET, AVEA, Turkcell) sponsorluk adı altında aldıkları telifli parçaları kullanıcılara ücretsiz sunması da yine sanatçılara albüm satışı olarak bir fayda sağlamadı.
Ülkemizde bunlar yaşanırken 2006 yılında İsveç'te sanal ortamda telif haklarını esas alan Pirat Partiet (korsan partisi) adlı siyasi bir parti kurulmuştu. Bu parti siyasi sansürlemeler ve telif haklarına karşı vermiş olduğu mücadele ile özellikle gençlerin desteğini alarak 2009 yılında hem ülke meclisine hem de Avrupa Parlamentosu'na girmeye hak kazandı. Farklı bir bakış açısıyla kullanıcı tarafında eşitlik yaratmak isteyen parti dünyada da benzer örneklerin çıkmasına neden oldu ve son dönemde ülkemizde "Korsan Parti" tartışmaları, hatta atılımları başladı.
Artık daha sert sonuçlarla karşılaşabileceğimiz gelecek dönemde, yasaların gerek müzik gerekse film endüstrisine yönelik patent ve telif korumak için ne tür yaptırımlar uygulayacağını merakla beklemeye başaladık bile. Kullanıcıların bir hak olarak gördüğü telifli/telifsiz içerik paylaşımında, ticari amaçlar dışında işe bulaşan herkesin cezalandırılacak olması ülkemizde adı anılan karşı tepkilerin oluşumunu hızlandıracak mı, kim baskın çıkacak merakla bekliyoruz.
Yeni yasa görüşmeleri kapsamında sektörden konunun dinamiklerini bilen hangi isimlerle bir araya gelinecek bilmiyoruz ancak biz de sahip olduğumuz önemli okuyucu kitlesinin fikirlerini burada alarak geleceğe ışık tutmak istiyoruz.
"Telifli içeriklerin internet üzerinde paylaşımı hakkında ne düşünüyorsunuz?" anketimize katılırsanız memnun oluruz. Ayrıca görüşlerinizi yorumlarda da paylaşırsanız konu hakkındaki genel yaklaşımı görmüş oluruz.
