Tüm sakinleri yapay zeka agent'larından oluşan sanal köy: Smallville

Bir süredir oyunlarda yapay zeka destekli oyuncu olmayan karakterlerin (NPC) hayatımıza girmeye başlayacağını konuşmaktayız. Stanford'daki araştırmacılar ise Smallville deneyiyle işi NPC geliştirmenin ötesine taşıdı.

Araştırmacılar, 25 yapay zeka agent'ının aynı köyde yaşadığı bir simülasyon üretti. Söz konusu araştırma "İnandırıcı insan davranışlarını yansıtan etkileşimli bir yapay toplumu nasıl oluşturabiliriz?" sorusunun cevabını arıyor. 

Bu nedenle Smallville'deki agent'lar, insan davranışlarını inandırıcı bir şekilde simüle etmek üzere çalışıyor. Sims oyunundan ilham alan Smallville'de bulunan her bir agent, farklı bir geçmişe sahip. Agent'ların eşsiz kişiliklere sahip olması için "tohum anılar" olarak kodlanmış bir paragraflık geçmişi bulunuyor. Bu tohum anılar kapsamında her birinin meslekleri ve diğer agent'larla ilişkileri de tanımlanıyor. 

Yapay zeka agent'ları, işe gidiyor, sosyal organizasyonlar düzenliyor, dedikodu yapıyor ve hatta aşık oluyor. Genellikle yalnızca geniş dil modellerinin yeteneklerini konuştuğumuz günümüzde, Smallville deneyi, yapay zeka modellerinin anlık etkileşimlerine odaklanıyor diyebiliriz. 

Smallville ve sakinleri

Smallville'de birkaç dakikalık yürüme mesafesinde kütüphane, kafe, bar, yurtlara sahip bir üniversite kampüsü, birkaç dükkan ve ev ortak yaşam alanı sunuluyor. Her bir mekanda masalar ve kitap rafları gibi etkileşime açık objeler yer almakta. 

Araştırma kapsamında paylaşılan görseller aslında gerçekten mevcut değil. Bu görseller, dijital diyalogların birer temsili olarak karşımıza çıkıyor. Yapay zeka agent'ları, bu dijital ortamda doğrudan komutlarla (prompt)  ya da önceden programlanmış hedeflerle hareket ediyor. 

Paylaşılan komutlara örnek vermemiz gerekirse, araştırma dokümanında yer alan John Lin'in hayatından bahsedebiliriz. 

John Lin, Willow Market ve Eczanesi'nde insanlara yardım etmeyi seven bir eczacı. Her daim müşterileri için ilaç alma sürecini kolaylaştırmanın yollarını arıyor; John Lin, üniversite profesörü olan eşi Mei Lin ve müzik teorisi okuyan oğlu Eddy Lin ile birlikte yaşıyor; John Lin ailesini çok seviyor; John Lin yan komşusu olan yaşlı çift Sam Moore ve Jennifer Moore'u birkaç yıldır tanıyor; John Lin, Sam Moore'un nazik ve iyi bir adam olduğunu düşünüyor; John Lin komşusu Yuriko Yamamoto'yu iyi tanıyor; John Lin komşuları Tamara Taylor ve Carmen Ortiz'i ismen biliyor ancak daha önce tanışmamışlar; John Lin ve Tom Moreno Willows Market ve Eczanesi'nde meslektaşlar; John Lin ve Tom Moreno arkadaşlar ve birlikte yerel politika hakkında tartışmaktan hoşlanıyorlar; John Lin Moreno ailesini oldukça iyi tanıyor. 

Ekip dokümantasyonda ortaya çıkardığı üretimsel agent mimarisini de detaylandırıyor. Bu mimari kapsamında agent'lar çevrelerini algılıyor ve sonrasında tüm algılar, agent'ın hafıza akışına kaydediliyor. Hafıza akışını, agent deneyimlerinin kapsamlı bir kaydı olarak tanımlayabiliriz. 

Mimari, agent'ın algılarına dayanarak ilgili anıları getiriyor. Ayrıca agent'ın yapacağı bir eylemin belirlenmesi için bu getirilen anılar yani eski eylemler kullanılıyor. Bunlara ek olarak getirilen anılar aynı zamanda daha uzun vadeli planlar oluşturmak ve daha üst düzey yansımalar yaratmak için de kullanılmakta. 

Smallville'de hayat nasıl geçiyor? 

Simülasyon kapsamında ortaya çıkan etkileşim ve davranışlar, Smallville'deki günlük rutinleri öne çıkarıyor. John Lin, sabah saat 7'de kalkıyor. Dişlerini fırçalıyor, giyiniyor ardından yemek masasında kahvaltısını ederken haberlere göz atıyor. John'un oğlu Eddy ise John'dan bir saat sonra kalkıyor. Eddy, John'un masada kahvaltı etmekte olduğunu görünce aralarında müzik hakkında kendiliğinden gelişen bir sohbet başlıyor. Eddy, ders için bir beste üzerinde çalıştığını ifade ediyor. Bu da bizlere, agent'lar arasında önceden eğitilmiş sosyal davranıştan ziyade anlık olarak gelişen sosyal davranışların varlığını gösteriyor. İkilinin tam diyaloğu ise şöyle: 

John: Günaydın Eddy. İyi uyudun mu?

Eddy: Günaydın baba. Evet, harika uyudum.

John: Güzel. Bugün ne üzerinde çalışıyorsun?

Eddy: Dersim için yeni bir müzik bestesi üzerinde çalışıyorum. Teslim tarihi bu hafta olduğu için artık bitirmem gerekiyor. Ama bu beste üzerinde çalışırken çok eğleniyorum!

John: Kulağa hoş geliyor!

Benzer bir örnek, Eddy evden çıktıktan sonra John ve eşi Mei arasındaki diyalogda görülüyor. John, Eddy ile yaptığı sohbeti hatırlayarak, "Eddy dersi için bir beste üzerinde çalışıyor... Sanırım gerçekten bundan keyif alıyor." ifadesini kullanıyor. Mei John'a cevaben, "Harika, onunla öylesine gurur duyuyorum ki..."  Diyaloğun tamamı şu şekilde: 

Mei: Eddy okula gitmek için evden çıktı mı? 

John: Evet, şimdi çıktı. Dersi için bir beste üzerinde çalışıyor.

Mei: Oh, harika! Bana anlatsana.

John: Sanırım bundan gerçekten keyif alıyor! Bana beste üzerinde çalışırken çok eğlendiğini söyledi.

Mei: Harika, onunla öylesine gurur duyuyorum ki...

Agent'lar birbirlerini fark ettiklerinde çoğunlukla diyalog kuruyor ve birbirlerine bilgi aktarımında bulunuyorlar. Böylece bu yapay zeka agent'larından oluşan toplulukta bir agent'tan diğerine bilgiler hızlıca yayılıyor. Yazının başında John ile Tom Moreno'nun yerel politika hakkında konuşmayı sevdiğinden bahsetmiştik. Görünen o ki; Tom Moreno ile politika konuşmaktan hoşlanan tek kişi John değil. Bu örnekte başka bir agent olan Sam, Tom Moreno'ya belediye başkanlığına aday olacağını açıklıyor. 

Sam: Hey Tom, nasıl gidiyor?

Tom: İyi gidiyor, teşekkürler. Sende ne var ne yok?

Sam: Seninle bir şey hakkında konuşmak istiyordum. Yaklaşan yerel seçimlerde belediye başkanlığına adaylığımı koyuyorum.

Tom: Gerçekten mi? Bu harika bir haber! Neden aday oluyorsun?

Sam: Yıllardır yerel siyasetin içindeyim ve toplumumuzda gerçekten bir fark yaratabileceğimi hissediyorum. Ayrıca, masaya yeni fikirler ve bakış açıları getirmek istiyorum.

Araştırmacılar, Smallville'deki günlük rutinlere kimi zaman dışarıdan müdahalelerde de bulunuyor. Örneğin; komutlarla agent'lardan Isabella'nın yemeğinin yandığı belirtiliyor. Bu durumda Isabella ocağın altını kısarak yemeği yeni baştan hazırlıyor. Yahut Isabella'ya banyonun akıttığını belirtirseniz, Isabella oturma odasından alet çantasını alarak banyodaki sızıntıyı tamir etmeye koyuluyor. 

Köyün etkileşim için tasarlanan yapısı kimi senaryolarda hızlıca meyvelerini veriyor. Örneğin araştırmacılardan biri, agent'lardan birini sevgililer günü partisi vermek üzere programladı. Bunun üzerine 2 gün içinde tüm davetiyeler gönderildi. Diğer agent'lar, partiye zamanında varmak için organize olurken, bazıları da gizli aşklarını partiye davet etti.

Tabii ki her yerde olduğu gibi Smallville'de de hayat kusursuz bir şekilde işlemiyor. Agent'lar kimi zaman bilgilerine halüsinasyonlar eklerken, bazı zamanlarda da tanık oldukları bir takım olayları hatırlayamayabiliyor. 

Smallville açık kaynak olarak sunuluyor 

Yine de Smallville'in başta oyun sektörü olmak üzere pek çok endüstriye ilham vereceğini söyleyebiliriz. Smallville ilerleyen dönemde insan-yapay zeka etkileşimlerini ve yapay zeka destekli araçların etkileşim kurgusunu dönüştürebilir. 

Bu arada Smallville deneyi yakın zamanda açık kaynak olarak geliştiricilerin ilgisine sunuldu. Böylece geliştiriciler, bu deneyi kendi ürünlerine dahil edebilir ya da daha da ileri taşıyabilir. Geliştirmeye başlamadan önce araştırmayı detaylı olarak incelemek de mümkün.