Türkiye'de elektrikli araç şarj ünite lisansını alan şirketler

Elektrikli araçlar, son on yılda otomotiv sektöründe yükselen bir trendlerinden biri. Günümüzde fosil yakıtların azalması ve küresel ısınmanın olumsuz etkileri, elektrikli araçlara olan ilgiyi artırdı. Tüm tam elektrikli ve plug-in hibrit araçları şarj etmek için elektrik enerjisini kullanan cihazlar olarak tanımlanan elektrikli araç şarj istasyonlarına olan ihtiyacı da etkiledi. Elektrikli araçlar, temelde bataryaya depolanan elektrik enerjisini kullanarak hareket ediyor. 

2020'den 2022'ye elektrikli araç sayısı

Türkiye'de elektrikli araçlara olan talep giderek artıyor. Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD)'a göre 2020 yılında bu rakam 844 elektrikli araç varken 2021 yılında toplam elektrikli otomobil pazarı 2 bin 849'a yükseldi. Bir sene içinde araç sayısında yüzde 237 oranında artış sağlandı. 2022 yılında 7 bin 733 adet elektrikli araç satışı yapıldı. Türkiye’de satılan elektrikli araba markaları arasında Audi, BMW, Citroën, Hyundai, Jaguar, Kia, Mercedes-Benz, Mini Cooper SE, Peugeot, Porsche Taycan, Renault Zoe, Seres 3, Skywell ET5, Subaru Solterra ve Volvo yer alıyor. Yine de Türkiye'de elektrikli araç kullanımının ve satışların Avrupa ülkelerinden az olduğu bir gerçek. Bunun nedeni tüketicinin elektrikli otomobile ulaşamaması, fiyatlamanın ve vergilerin yüksek olmasından kaynaklanıyor. 

Şarj istasyonlarının üçte biri İstanbul'da yer alıyor

Buna paralel olarak elektrikli araç şarj ünite sayısı oldukça önem taşıyor. Avrupa Alternatif Yakıtlar Gözlemevi (EAFO) verilerine göre; Türkiye’de 2021 yılında elektrikli araç şarj ünite sayısı sayısı 2 bin 332 idi. Bu sayı yaklaşık iki sene içinde TEHAD verilerine göre 3 bin 457'ye yükseldi. 

İstanbul’da 1265 elektrikli araç şarj istasyonu var. Ankara’da 320 şarj istasyonu, İzmir’de 235 şarj istasyonu ve Antalya’da 132 şarj istasyonu, Muğla’da 128 şarj istasyonu bulunuyor. Yani şarj istasyonlarının üçte biri İstanbul'da yer alıyor. Şarj istasyonlarının dağılımında elektrikli araç sayısı ve bölgesel trafik yoğunluğuna göre değişiyor. Şarj ünitelerinin toplam kurulu gücü ise 76 bin kilovat seviyesinde olduğu biliniyor. Elektrikli araç şarj üniteleri kırsal alan ya da otoyollar yerine kent merkezlerinde konumlanıyor.

Türkiye’de 2030’a kadar elektrikli araçların pazarda yüzde 25 paya ulaşması ve aynı yıla kadar elektrikli araç stoğunun 1.6 milyona gelmesi bekleniyor. 100 bin elektrikli araç şarj istasyonu kurulması hedefleniyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) yetkilileri yerli otomobil Togg'un yaratacağı ivmelenmeyle, şarj istasyonlarının sayısında da bir artış olacağı görüşünde birleşiyor. 

Elektrikli araçların şarj işlemi alternatif akım (Alternative Current - AC) ve doğru akım (Direct Current - DC) ile şarj olarak ikiye ayrılıyor. Türkiye'de  elektrikli araç şarj istasyonlarının yüzde 15’i hızlı şarj istasyonu şeklinde de adlandırılan DC istasyonlarından oluşuyor. 

Lisans alan şirketler

2022 yılının mart ayında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, teknolojik girişimler için yeni destek paketini açıkladı. Resmi Gazete'de yayımlanan düzenlemeye göre, araç şarj istasyonu yatırımlarına, yatırımın yüzde 75'ine ve 20 milyon liraya kadar geri ödemesiz destek verileceği söylendi. 

Yaklaşık bir ay sonra elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı istasyonların işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. Buna göre, şarj ağı işletmeciliği EPDK'dan alınan şarj ağı işletmeci lisansı kapsamında yürütüleceği ve lisansın hiçbir surette devredilemeyeceği açıklandı.

Lisans başvurusunda bulunacak tüzel kişinin Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması gerektiği söylendi. kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan başvurular hariç asgari sermayesinin kurulca çıkarılan usul ve esaslara göre belirlenen tutardan az olmaması gerektiği açıklandı.

2022'nin Haziran ayında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) elektrikli araç şarj ağı işletmeci lisansı verdiği ilk şirketler belli oldu. 49 yıl süreli şarj ağı işletmeci lisansı alan beş şirket arasında Armatec, EnYakıt, FCTR – FullCharger, RHG Enertürk ve Kalyon EV Charging bulunuyor. 5 şirket, Şarj Hizmeti Yönetmeliği kapsamında Türkiye'de şarj ağı işletmeci lisansı verilen ilk şirketler olma özelliğini taşıyor.

Temmuz 2022'de Trugo, ZES, Eşarj, Tora Şarj, Şarjon, Şarjet, CW Enerji, Sharz.Net, WAT ve Astor Enerji Türkiye de lisans aldığını duyurdu. 

Green Science, Neva Şarj, Voltrun, E-POwer, Dumanoğlu Enerji, White Rose, Greenwatt, Aykon, Samuray, İsomer, Beefull, Aksa Şarj, Vizyoneks, Binbin Scooters, Plego Advertise Charge, Mithra Pod, Ar Armaksis Ar Verdepunto, Evtech, Carbonage, FastGo, Petroo, Evcil Mühendislik, Halıca, Gioev, Antkem, K Otomotiv, Multi Force, Estasyon, ERC Sistem, Bibutton, Turuncu Mühendislik, Vitalen, Açıkel Autoşarj, Monokon Elektrik, Cazador, Epsis, Getasolar, Pirim Gıda, Clixolar, 360 Enerji, Alaska, Tunçmatik, B-Charge, Arcona Consultancy, RST Charge Point, G-Şarj, Interdata, FZY Energy, Royco, Fotec, Petrodem, Lumhouse, Mycharge, EEE, Ecobox, Şarjplus, Bölgem Plus, Bladeco, Volti, Borenco, tech Care, The Giftad, Voltpo, İspirli, Design & Network İmaj, Wago, Avrupakent Enerji, Arenya, Solarşarj, OtoWatt, Zeplin, Arsima, Karbon Nötr Konya ve Everstart lisans aldı. 

Türkiye, elektrikli araç şarj ünitesi kurma konusunda bayağı yol aldı. Ama yerli otomobil Togg’un 2023 yılında banttan inmesiyle elektrikli araç şarj istasyonlarının satışlarının artması bekleniyor.