Blockchain oyunlarının dünya ve Türkiye oyun pazarındaki konumu

Blockchain oyun endüstrisi Eylül ayında 911 bin 720 günlük aktif tekil cüzdan sayısıyla dikkatleri üzerine çekti. Üstelik bu; tüm blockchain aktivitesinin yüzde 45.71'ini temsil etmekteydi.

Ekim ayında günlük aktif tekil cüzdan sayısında herhangi bir değişim görülmese de; Kasım ayında yaşanan FTX iflası kripto piyasasını da etkisi altına aldı. Ancak blockchain oyun aktivitesi sağlam durmayı başardı. Kasım ayında yalnızca yüzde 12'lik bir düşüşle ortalama günlük aktif tekil cüzdan sayısı (dUAW) 800 bin 875 olarak öne çıktı. Bu metrik, tüm blockchain aktivitesinin yüzde 42.67'sini temsil ediyor. 

Küresel oyun pazarı metrikleri 

NewZoo Global Oyun Pazarı raporuna göre; şimdiye kadar sadece gençlere ya da oyun sevenlere yönelik bir niş pazar olarak görülen oyun pazarı, artık küresel nüfusun yüzde 40'ına hitap ediyor. Bu da oyun oynayan yaklaşık 3.2 milyar insana denk geliyor. 

Rapora göre 196.8 milyar dolar değerindeki oyun pazarı 2022'de yıldan yıla yüzde 2.1 büyüme gösterdi. Asya Pasifik bölgesi ise yaklaşık 95.6 milyar dolar pazar değeriyle global pazarın yüzde 49'unu temsil etmekte. Her ne kadar Orta Doğu ve Afrika, yüzde 4 ile pazardan 7.1 milyar dolara denk gelen, diğerlerine kıyasla küçük bir pay alsa da; yıldan yılda yüzde 10.8 büyüme ile diğer pazarları büyüme konusunda geride bırakıyor.  

Küresel oyun pazarına segment olarak baktığımızda ise mobil oyunların yıldan yıla yüzde 5.1 büyüme ve 103.5 milyar dolarlık pazar değeri ile pazarın yüzde 53'ünü temsil ettiğini görüyoruz. 

Blockchain oyunlarındaki yüzde 2000'lik büyüme

2022'nin ilk çeyreğinde geçtiğimiz yıla kıyasla yüzde 2000 büyüme gösteren blockchain oyunları ise pazara yeni bir soluk getirdi. 2022'nin ilk yarısında NFT ve blockchain oyunları alanı kümülatif olarak 10.5 milyar dolar yatırım aldı. Temmuz ayında blockchain oyunlarının 2022 yatırımları, 2021 toplamını yüzde 33 oranında geride bıraktı. 

Blockchain oyunları 2022'nin Mart ayında 1.22 milyon tekil aktif cüzdanı (UAW) kendine çekti. Bu metriğin 22 binlik kısmı ise Axie Infinity'ye ait. 

Play-to-Earn odaklı NFT oyun pazarı 2028 yılına kadar 2,84 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşacak 

Axie Infinity'den bahsetmişken Play-to-earn (P2E) gelir modellerinden bahsetmemek olmaz. Oyun pazarında gittikçe artış gösteren Oynadıkça - kazan (P2E) kurgusu, oyuncular için oyun içi başarıların, ürünlerin ya da işlemlerin kripto para getirisine dönüşmesini sağlıyor. 

Yapılan araştırmalara göre Play-to-Earn odaklı NFT oyun pazarının 2028 yılına kadar 2,84 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Hem bilgisayarlardan hem de mobil cihazlardan oynanabilen Play-to-Earn NFT oyunları en çok RPG ve Sandbox türlerinde karşımıza çıkıyor.

Play-to-Earn NFT oyunlarının en popüler olduğu bölgeler ise Kuzey Amerika, Avrupa, Asya-Pasifik ve Güney Amerika bölgeleri. 

Blockchain oyunlarının kullanıcı kitlesi 

Newzoo ve Crypto.com'un  birlikte yürüttüğü bir araştırma, blockchain oyunları alanında 3 ana pazar olarak konumlandığı ABD, Birleşik Krallık ve Endonezya'daki eğilimi ortaya koyuyor. 

4 bin 569 kişinin katıldığı ankette katılımcıların yüzde 13'ü geçmişte blockchain oyunu oynadıklarını ve yüzde 5'i oynamakta olduğunu açıkladı. Katılımcıların yüzde 40'ı ise oynamaya ilgileri olduğunu belirtti. Katılımcıların yüzde 22'sinin blockchain oyunlarına ilgi duymadığını belirtelim.  

Oyuncu demografisinde; blockchain oyuncularının büyük çoğunluğunu Y kuşağı ve Z kuşağı oluşturuyor. Oyuncuların yüzde 60 erkek ve yüzde 40 kadın, oyuncuların gelir düzeyi ise orta seviyeden yüksek seviyeye uzanıyor. 

Play-to-Earn NFT oyun pazarının en popüler oyunları arasında ise Sky Mavis,  Dapper Labs, Decentraland, Immutable, The Sandbox, Dacoco GMBH, Sorare, Gala Games, Splinterlands, MOBOX ve DeFi Kingdoms gibi önemli markalar yer alıyor.

Bored Ape Yacht Club ve Moonbirds gibi önemli NFT koleksiyonlarının yaratıcısı Yuga Labs'in Chief Gaming Officer'ı Spencer Tucker, paylaştığı bir tweette ekonomik durgunluğa rağmen oyun endüstirsinin 90 milyar dolardan fazla değere sahip olduğunu açıkladı ve bu değerin büyük çoğunluğunun ücretsiz oyunların (F2P) oluşturduğunu dile getirdi. 

Game industry in 2022 despite global economic slump, >90B, vast majority of that is F2P and of that majority is un-owned web2/mobile. What is the disruption power of Web3? Ownership, interoperability, transferability. What’s more retentive? Owned or rented?

— Spencer Tucker (@EverydayZukini) November 21, 2022

Web3'ün oyun endüstrisinde nasıl konumlanabileceğini sorgulayan Tucker, oyunlarda kolayca yılda 100 bin dolar harcayan oyuncuların kendi içeriklerine sahip olma konusunda gelecekte nasıl ilerleyebileceğine dikkat çekti. 

Still don’t think people realize that there are players in games that spend easily 100k+ usd a year and don’t own their content.. When the value of ownership is clear and on-ramps are less counterintuitive/unsafe, what do you think will happen to the gaming industry?

— Spencer Tucker (@EverydayZukini) November 21, 2022

NFT pazar yeri Magic Eden'ın chief gaming officer'ı Chris Akhavan, NFT oyunlarını, mobil oyunların ilk dönemine benzetiyor. Blockchain Game Alliance Başkanı ve The Sandbox COO'su Sebastien Borget, Webrazzi'ye verdiği röportajda blockchain oyunlarının hala erken aşamalarda olduğunu dile getirirken, büyümeye devam ettiklerini, bunun da daha fazla talep, Web3'ü öğrenmek için kullanmak isteyen daha fazla geliştirici ve daha fazla girişimci anlamına geldiğini belirtti.

Blockchain oyunlarının küresel oyun pazarındaki ve Türkiye oyun pazarında nasıl bir etki yarattığını daha iyi aktarmak için Pagzi Tech İş Geliştirme Direktörü Burak Budak, Paribu Ventures Principal Erman Taylan, oyun alanında Pazarlama ve İş Geliştirme Danışmanı Ayşe Damla Pekgöz ve FirstBatch Büyümeden sorumlu Daire Başkanı (Head of Growth) Okan Kavurga ile konuştuk. 

Küresel oyun yayıncılarının blockchain oyunlarına karşı tutumu

Öncelikle küresel oyun yayıncılarının blockchain oyunlarına karşı tutumuna yakından bakıyoruz. Türkiye pazarında da faaliyet gösteren Web3 şirketi Pagzi Tech İş Geliştirme Direktörü Burak Budak, küresel oyun yayıncılarının blockchain oyunlarına karşı tutumu hakkında şunları söylüyor:  

2021-2022 yılı küresel oyun yayıncılarının birer birer blockchain ve NFT projelerini yasakladığı bir yıl olarak tarihe geçti. Küresel yayıncı Steam’in 2021 yılında NFT ve kripto paralarla bağlantılı oyunlara yasak getirmesi, son zamanların en çok satan oyunlarından olan GTA’nın üreticisi Rockstar Games’in fan server’ını NFT entegrasyonuna kapatmaya zorlaması ve Microsoft’un Minecraft için benzer aksiyonlar alması oyun geliştiricileri için tedirginlik verici olsa da Epic Games veya Electronic Arts  gibi yayıncılar bu alana yatırım yapmaya ve entegrasyonları yapmaya hevesli görünüyor. 

NFT ve kripto projelerini bloklayan yayıncıların bunu neden yaptığına baktığımız zaman çoğunlukla kripto para içeren projelerin güvenilirliğine dair duydukları şüphe ve NFT piyasasındaki enflasyon ortaya çıkıyor. Bu bağlamda değerlendirdiğimizde yayıncıların kullanıcılara daha stabil, sürdürülebilir deneyim sunmaya çalıştıklarını söylenebilir. Yayıncıların gözardı ettiği “player ownership” kavramının daha çok oyuncu tarafından dile getirilmesi ve rakiplerinin bu bağlamda yaptıkları geliştirmelerle beraber aldıkları karardan vazgeçeceklerini düşünüyorum. Player ownership yani oyuncuların, oyunları üzerinde daha fazla hakka sahip olduğu bu model web3 oyunlarının temelini oluşturmakla beraber oyun endüstrisinde de bir devrime yol açacak diyebiliriz. NFT enflasyonundan, kripto paralardaki düşüşten/yükselişlerden en az şekilde etkilenecek oyunların, oyuncunun yeteneği ile gelişen ve değer kazanan oyun modellerinin hem yayıncılara hem de oyunculara büyük fayda sağlayacağını ve büyük bir değişime beraber şahit olacağımızı düşünüyorum.

Masaüstü ve hypercasual oyunlara web3 entegrasyonu 

Burak Budak'a masaüstü ya da hypercasual oyunlara web3 entegrasyonu hakkında ne düşündüğünü soruyoruz ve kart oyunlarının konumu hakkında fikirlerini paylaşmasını rica ediyoruz. 

Konuyu sadece bugün olarak değil de son bir kaç yılı özetlemeye çalışarak ele almak daha sağlıklı olacaktır. Blockchain teknolojisi ile geliştirilen oyun projelerinin 2020-2021 yılları arasında yaşadığı hype, küresel ve yerel oyun yayıncılarının iştahını kabarttı. Webrazzi’de de bolca okuduğumuz yatırımlar ile blockchain tabanlı oyunlar büyük ilgi topladı ve aynı dönemde NFT projelerinin oyunlaştırma alanında da utility’ler sağlayabildiği ortaya çıkınca bu hype artarak devam etti. Hyper-casual türde oyunlar oynayarak gelir elde eden geniş bir kitle ortaya çıktı ve her alanda olduğu gibi early adaptor’ler bu dönemin kaymağını yedi. Piyasaların ayı sezonuna girmesiyle beraber oyun projelerinin neredeyse tamamı hem karsız, hem keyifsiz (para kazandırmayınca keyif vermedikleri ortaya çıktı bir anda(!) olmaya başladı ve birer birer kullanıcılarını kaybetmeye başladı. Ayı döneminin ve devamında yaşananların, sektörün potansiyel çıkmazlarını da gözler önüne çıkarması dolayısıyla blockchain oyunları için çok değerli dersler içerdiğini düşünüyorum. Günümüze gelecek olursam; hem sektörü yakından takip eden biri olarak hem de Pagzi Tech Inc. olarak global yayıncılara hizmet veren biri olarak söyleyebilirim ki, ayı döneminden alınan dersler, her geçen gün gelişmeye devam eden blockchain teknolojisi ve crosschain gelişmeleri ile 2022 yılının, global yayıncılar için çok önemli bir hazırlık yılı olduğunu düşünüyorum. 2023 yılı ilk yarısı da bu hazırlıkların artık tamamlandığı, bir çok önemli projenin yayına alınacağı bir dönem olacak gibi görünüyor.

Yıllarca oyun sektöründe büyüme pazarlaması alanında çalışan Okan Kavurga şu anda Web3 girişimi FirstBatch'in Büyüme Direktörü (Head of Growth) olarak faaliyet gösteriyor. Kavurga ise masaüstü ya da hypercasual oyunlara web3 entegrasyonu ve kart oyunlarının konumu hakkında şu yorumu yapıyor: 

Masanın her iki tarafı için de zor bir konu: Mobil alanda bunu görece başarılı yapabilen tek bir oyuna rastladım, oyun gelirinin bir kısmını oyuncularına bitcoin olarak geri ödeme yapıyorlardı ve bu bile aslında tam manasıyla gitmek istediğimiz rota değil, sadece bir kolaylıktan doğmuş bir seçimdi.
Masaüstü tarafa gelirsek; oyuncuların early adopter olduğu, dijital ürünleri satın almaya alışık oldukları vs koşullar göz önünde bulundurulduğunda masaüstü oyunların şansının biraz daha fazla olduğuna inanıyorum. Ancak burada özellikle oyun geliştiricilerden bir ricam var; sektörde çok fazla "çıkamamış", "hazır olmayan" oyunun sırtına blockchain etiketinin yapıştırılıp sahaya sürüldüğüne tanıklık ediyoruz. Bu yapılanın bir zombiye takım elbise giydirip baloya göndermekten farkı yok. Bunun size faydası olmadığı gibi, oyunculara, yatırımcılara ve bu ekosisteme de faydası olmuyor. Bu yüzden bir web3 oyunu yapmaya niyetlendiğinde firmanın bence sürekli geri dönüp kendisine "Bizim gerçekten burada olmamıza gerek var mı?" diye sorması lazım. Aksi takdirde ya ponzi ya da başarısız oyunlarla dolu bir mezarlığa bakacağız demektir.

Kart oyunları özelinde bir değerlendirme yapmak gerekirse; bence adaptasyon için yine en rahat janrlardan bir tanesi.
Bu tarz oyunları PC, mobil ya da gerçek hayatta oynayan oyuncular zaten web3 oyun geliştiricilerinin de onların önüne sürdüğü bazı kavramlara birinci günden aşinalar; bazı kartlar diğerinden daha değerli, kartları takaslayarak ya da bir pazaryerinde satarak deste geliştirme veya rastgele "booster" paketler açarak destelerini zenginleştirme zaten bu janrda oyun oynayan insanların rutini. Bunun içine sadece bir wallet ve fiat kazanma yönü geldiğinde oyun kesinlikle finansal açıdan zenginleşiyor. Bununla beraber altını ne kadar çizsem az; oyun eğlenceli değilse ve kartlar kullanıcıya herhangi bir değer yaratmıyorsa (Bu duygusal da olabilir, finansal da, achievement da) bir oyunun üstüne tonlarca token atmak onu yine kurtarmayacaktır. 

Oyun alanında Pazarlama ve İş Geliştirme Danışmanı Ayşe Damla Pekgöz ise mevcut Web3 oyunlarının geleneksel oyunların dinamiklerinden uzak olduğuna dikkat çekerken, AAA kategorisindeki oyunlardan Web3 entegrasyonuna dair bir hareketlenme olacağını düşünüyor: 

Var olan web3 tabanlı oyunlar, geleneksel oyunların dinamiklerinden biraz daha uzak. Henüz, geleneksel oyunların eğlence ve topluluk algısına tam hizmet eden bir blockchain oyun popüler olamadı. Var olan geleneksel oyunların entegrasyonu konusunda konuşmalar duyuyoruz ancak henüz net olarak bildiğimiz AAA kategorisindeki oyunlardan web3 entegrasyonuna dahil bir haber gelmedi. Ancak bilinen en büyük uluslararası oyun firmalarının bu alan göz kırptığını, metaverse alanında ve VR alanında geliştirmeler yapan stüdyoları satın aldıklarını sürekli duyuyoruz. Yakın zamanda olmasa da bu alanda bir hareketlenme olacağına eminim.

Web3 oyunları için geliştirici ekosistemi

Türkiye'deki Web3 oyunlarının küresel oyun pazarındaki yeri ve oyunların web3 entegrasyonlarının ötesinde güçlü bir geliştirici ekosistemi de Web3 oyunları için önem arz ediyor. Bu anlamda Paribu Ventures'ta Principal olarak görev yapan Erman Taylan'a  "Blokzincir tabanlı oyunların geliştirme sürecinde yeterli insan kaynağına erişim söz konusu mu?" diye sorduk. Erman Taylan konu hakkında şunları söyledi: 

Gelişmiş girişimcilik ekosistemlerinin bir numaralı özelliği nedir derseniz; başarılı şirketlerin çalışanlarının, edindikleri bilgi birikimiyle çok sayıda yeni girişim kurmasıdır. Türkiye’deki oyun sektöründe de bunu fazlasıyla görüyoruz. Ayrıca yapılan yatırımlara, oyun stüdyolarına, bu stüdyoların sahip olduğu yeteneklere, oyuncu topluluğu ve sektörel kolektif bilgi birikimine baktığınızda Türkiye'deki oyun sektörünün dünya standartlarında olduğunu görüyorsunuz.. Blokzincir tabanlı oyunlar dediğimizde tüm dünyada hem işin ekonomisi (tokenomics), hem kullanıcı deneyimi, hem de iyi oyun geliştirme konusunda aşılmayı bekleyen bazı bariyerler var. Dünya ile paralel olarak ülkemizde de bu bariyerlerin aşılacağına ve insan kaynağına erişimde bir sorun olmayacağına inancım tam. Ayrıca, oyun geliştirme sürecinin yanında, oyuncu topluluğunda da ülkemizin web3 adaptasyonunun avantajıyla önemli bir pazar olacağını söyleyebilirim.

Ayşe Damla Pekgöz ise oyun sektöründeki insan kaynağının yeterli olmadığını dile getirirken, üniversitelerden yeni mezun olan kişileri sektöre giriş yapmaya davet ediyor: 

Oyun sektöründeki insan kaynağı ne yazık ki ülkemizde hala yeterli değil. Geliştiriciler haricinde, oyun operasyonları, topluluk yönetimi, pazarlama gibi oyunun temel fonksiyonlarına hizmet eden alanlarda hala insan kaynağı eksiği çok fazla. Buna bağlı olarak blockchain tabanlı oyun geliştiricileri de aynı problemden muzdarip. Ek olarak, blockchain ekonomisi uzmanları, bu teknoloji için özel alt yapı deneyimi olan yazılımcılar, yine bu alanında dinamiklerine hakim toplululuk yöneticisi ihtiyacı çok arttı. Her 2 sektör de ülkemizde gelişim göstermesine rağmen, yetenekli ve deneyimli profesyonellerin geçişi açısından henüz yeterli trafiğe sahip değil. Bu sebeple, üniversitelerden yeni mezun arkadaşlarımızın farklı alanlardan bu sektöre heyecan duymalarını umuyorum.

Kullanıcı tabanı Web3 geçişine hazır mı? 

Erman Taylan'a "Sürekli büyüme gösteren oyunların kullanıcı tabanı bir web3 geçişine hazır mı?" diye soruyoruz. Erman Taylan soruyu şöyle yanıtlıyor: 

Bugünün web3 oyunlarında hala aşılmayı bekleyen problemler var. Örneğin, oyun içi ekonomilerin sürdürülebilirliği, blokzincir altyapılarının ölçeklenmesi, NFT ve cüzdan gibi web3 elementlerinin kullanımında iyi bir kullanıcı deneyimi sunulması ile birlikte belki de en önemlisi oyuncuların gelir beklentisinden bağımsız oynamaktan keyif alacağı oyunları bulabilmesi. Ancak web3’ün doğası gereği oyuncuya sahiplik vermesi, oyun içi varlıkların kolayca el değiştirilebilir; satılabilir ve başka oyunlarda (ve hatta web3 uygulamalarında) kullanılabilir olması, oyuncuların oyunun bir topluluk olarak gerçekten sahibi olması, gibi sebepleri sıralayınca; web2 ve web3 oyunlarının iç içe geçeceğini düşünüyorum.

Kullanıcı tabanının hazır olmasını gerektiren bir durum olmamalı, daha doğrusu web3 oyunları da günümüz oyunlarındaki deneyime benzer bir şekilde oynanabilir olmalı. Bunun için Metamask'in Unity ve UE gibi oyun motorlarıyla entegre olmak için bir SDK (yazılım geliştirme kiti) hazırlıyor olması gibi teknolojik olarak atılması gereken adımlar var. Mutlaka web3 oyun stüdyolarının doğru oyun içi ekonomileri ve NFT'leri daha çok merkeze alarak tasarlaması, ayrıca oyuncu deneyimini iyileştirmesi lazım. Zaman içinde tüm bu teknolojik hamlelerin ve oyun mekaniğine dair doğruların bulunacağını, kullanıcı tabanının da; sürekli büyüme gösteren; web3 oyunlarıyla buluşacağına inanıyorum. Dev oyun stüdyolarının web'e ilgisi ve Sony'nin PlayStation özelinde kurgulamaya başladığı NFT özelliği gibi bize bunu gösteren çok sayıda işaret var. Diğer yandan web2 oyun dünyasının Apple ve Google’da yapılan değişiklikler sonrası zor bir dönem geçirdiğini ve bunun web2’den web3’e beyin göçünü hızlandıracak etmenlerden biri olduğunu düşünüyorum.

Paribu Ventures'da da bugüne kadar web3 oyun ekosistemindeki 9 girişime yatırım yaptık ve yapmaya da devam ediyoruz. Sadece web3 oyunları geliştiren stüdyolar değil, bu alanda altyapı geliştiren şirketlere ve e-spor sektörüne de yatırımlar yaptık. Orta-uzun vadede yatırım yaptığımız girişimlerin az önce saydığım bu problemleri çözerek; ölçeklenebilir ve sürdürülebilir oyunlar ortaya koyacaklarına inanıyorum. Paribu olarak da sahip olduğumuz/olacağımız web3 ürünleri ve pazarlama gücümüzle hem yatırım yaptığımız, hem de yapmadığımız tüm oyun girişimlerinin hub'ı (merkezi) olmak istiyoruz. Bununla ilgili de önümüzdeki dönemde kapsamlı programlar açıklıyor olacağız. 

Ayşe Damla Pekgöz, geleneksel oyuncular ve Web3 oyuncularını karşılaştırırken, Web3 oyunlarının kullanıcı kazanımında nasıl ilerlemesi gerektiğini aktarıyor:

Buradaki en büyük problem, geleneksel oyuncuların motivasyonları ile web3 tabanlı oyunların oyuncuların motivasyonlarının aynı olmaması. Geleneksel oyuncular, oyundan keyif alma, rekabet, eğlence, hikaye gibi bir çok konuya öncelik verirken, web3 tabanlı oyuncuların şu anda var olan yapısı, bu başlıklardan önce oyna + kazan motivasyonunu ön plana çıkarmak istiyor. Bu sebeple, iki kitlenin hedef kitlesi birbiri ile örtüşmüyor. Diğer bir problem ise, geleneksel oyuncuların hala çok büyük bir çoğunluğu, blockchain teknolojisine hakim değil. Bu teknolojinin temelinde finansal bir okur yazarlık durumu söz konusu olduğu için, geleneksel oyuncuların bu konuda bilgilendirilmesi, oyundan nasıl oynayarak kazanacaklarını anlamaları gerekiyor. Henüz bu aşamada büyük bir eksiklik var. Web3 tabanlı oyunların, önce geleneksel oyuncuları bu anlamda eğitmeleri, sonra kitleye uygun oyun üretirken, hedef kitlelerini çok iyi tanımaları ve bu dinamiklere uygun oyunlar üretmeleri gerekiyor. Oyuncu toplulukları benim deneyimleme sahibi olduğum Türkiye ve Amerika pazarları da dahil olmak üzere birçok pazarda oyun ve karakterler ile duygusal bağ kurma, gerçekten fanatik olacak kadar oyunlara bağlanma ve zaman geçirmeyi seviyorlar. Bu dinamikleri içinde barındıran bir web3 oyunu olduğunda, ciddi bir fark göreceğimize inanıyorum sektörde dair ancak şu an için henüz ne kullanıcılar ne de bu alanda şu an hazırda var olan oyunlar hazır değil diyebilirim.

Okan Kavurga, bu soru kapsamında oyuncuların beklentilerini paylaşırken, Web3 oyunları için bir başarı formülü de paylaşıyor: 

Bence burada daha kat edilecek yolumuz var. Oyuncuları çok seviyorum ama bir yandan da şunu kabul etmemiz lazım: Oyuncuların kalbini fethetmek çok zor ve oyuncular (ve onlara oyun sağlayan pazaryerleri) NFT kelimesini duymaktan son derece sıkıldı ve haklılar. Oyuncular son 5-6 aydır cüzdanlarına göz dikmiş, temeli olmayan play-to-earn, play-and-earn gibi gözüküp aslında hazır assetlerle ya da sadece çok iyi bir trailer gösterip, arkaplanda fonksiyonel olmayan bir oyun demosuyla sahaya çıkmış bir sürü oyun gördü. Bu iyi bir görüntü değil. Bunu biraz NFT'lerin ilk çıktığı zamanlardaki pfp dalgasına benzetiyorum. İlk başta sadece göze hitap eden profil fotoları vardı, sonra birisi "utility" kelimesini ortaya attı, daha sonra Sandbox içinde party house yapan binlerce NFT projesi çıktı, wrapped NFT'ler vs derken şu an NFT'lerin bulunduğu yer ile başladıkları yer arasında çok büyük bir fark var. Bir benzerinin oyunlar için de yaşanacağını öngörüyorum. İlk başta play to earn ile sadece finansal taraf gözetildi, oyunlar eğlenceli değildi. Sonrasında play and earn hayatımıza girdi, oyun ve finansal düzlemin yan yana gideceği öngörüldü, oyunların kalitesi bir önceki versiyona göre gelişti ancak yeterli karşılığı bulamadı. Şimdi play and own biraz daha popülerleşti, burada oyuncuya elinde tuttuğu assetlerin mülkiyeti üzerinden yürütülmeye çalışılan ve finansal tarafın daha az yer kapladığı bir anlatı var. Hepsi çok değerli ve doğum sancısının bir parçası ancak hem kripto varlık piyasaları bu kadar zarar almışken hem de oyuncular aslında bu alana çok sıcak bakmazken tabanın buna hazır olduğunu söylemek biraz güç.

Başarının formülü aslında basit: Sürdürülebilir bir tokenomics + oyuncuyu içine çekecek zengin bir lore + keyifli zaman geçirmeyi garantileyecek mekanikler. Ancak bunu zor kılan kısım binlerce proje arasından sıyrılabilmek ve hikayenizi düzgün anlatabilmek. Son olarak; piyasa zaten buraya doğru ilerliyor ama ben yine de altını çizeyim: Oyunu oynamak için tanesi 50$ olan 3 tane NFT almak zorundasın dönemi çok geride kaldı. Oyuncular kapıdan içeri girdikleri an oyunu oynayabilmek istiyor. Özellikle wallet yaratmanın vb komplike süreçler olduğunu düşünürsek, önerim şu yönde olacak: Gerekmedikçe wallet istemeyin. Oyuncunun son saniyeye kadar wallet oluşturmasına gerek olmasın. Ancak o duygusal yatırım yapıldıktan sonra işin finansal yanı devreye girmeli, daha önce değil. Oyuncular bu finansal kısım ve teknolojik kısım konusunda her ne kadar bilgili olsalar da, ellerininden tutulmasına ihtiyaç var. Bunu da alandaki altı dolu projeler yapabilecek.

Tüm bu verileri ve görüşleri değerlendirdiğimizde blockchain oyunlarının çok daha erken aşamalarında olduğunu söylememiz mümkün. Henüz mobil oyunların pazarda yarattığı etkiden uzak olan blockchain oyunları, yine de yatırımcılar ve geliştiriciler için önemli bir fırsat alanı olarak konumlanmakta. Doğru stratejiler, birbirini destekleyen teknoloji kullanımları, oyuncu deneyimini önceliklendiren kurgular ve geliştirici kaynağına erişim ile Web3 oyunlarının yıldızının parlayacağı dönemler bizleri bekliyor.