Merkeziyetsiz dünyada dijital kimlik: Veri gizliliğini koruyarak Web'de kişiselleştirme mümkün mü?

Bugün Saat 11.00'de gerçekleşen Blockchain Talks serimizin üçüncü canlı yayınında konu başlığımız "Merkeziyetsiz dünyada dijital kimlik: Veri gizliliğini koruyarak Web'de kişiselleştirme mümkün mü?" oldu.

Konuşmacıları arasında Paribu Ventures yöneticisi Utku Dördüncü ve FirstBatch kurucu ortağı ve CEO'su Kerim Kaya'nın yer aldığı serimizin üçüncü canlı yayını Webrazzi'nin içerikten sorumlu genel müdür yardımcısı Ahmet Buğra Ferah'ın moderatörlüğünde gerçekleşti. 

Yayının başında A. Buğra Ferah, Kerim Kaya'ya "FirstBatch’in hikayesini anlatır mısın, aslında çok benzer bir alanda, uzun bir tecrüben var, tüm bunlar web3’te nasıl birleşti?  diye sordu. Kerim Kaya soruyu şöyle yanıtladı: 

2016'dan beri FirstBatch'te şu an kurucu ortağı olduğum Ömer Kaya ile birlikte çalışıyoruz. 2016'dan beri odaklandığımız tek bir ana konu var o da kullanıcının açık verisinin anlamlandırılması, kullanıcının veri mahremiyetinin korunacak şekilde efektif çözümlerin sağlanması

Bununla ilgili Ömer ile ekipler, farklı projeler ve ürünler ölçekledik. Hem globalde hem Türkiye'de 40 'tan fazla Fortune 500 şirketine hizmet verdik. Kullanıcıların demografi gibi veri gizliliğini bozan verilerinin anonimliği sebebiyle anlaşılmasının zorlaştığı bu dünyada, alışılmışın dışında yöntemlerle kullanıcıyı nasıl daha iyi ölçekleyebiliriz üzerine çalışmaya başladık.

Yapay zeka dikeyinde 2 temel alan vardı. Biri doğal dil işleme, yani herhangi bir içerikle herhangi bir ürün ile kullanıcı arasındaki bağı kurma. İkinci taraf ise graph teknolojileri denilen, vektörizasyon teknolojileri denilen, kullanıcıların aslında birbiriyle ilişkilerini daha iyi anlayacağımız teknolojiler oldu. 

6 yıllık bu çalışmamız içerisinde de Ömer ile ilk başta aslında Web2.0 dikeyinde birlikte ürün geliştirdik. Bu üründe de FirstBatch'i etkileyen bakış açısı şuydu; biz kullanıcıların etnik yapısı yaşı gibi verilerinin değerinin gittikçe azaldığını düşünüyorduk. 

Bunun temel sebebi ise biraz önce bahsettiğim gibi anonimlik ve web3.0'ün getirdiği başka trendlerle birlikte kullanıcılar artık anonim hesaplarla, anonim isimlerle, görsellerle sosyal ağlarda var olmaya başlıyordu. Bu sebeple kullanıcıları nasıl anlayabiliriz, nasıl şirketlere (enterprise) kullanıcılarla ilgili daha sağlıklı veriler sağlayabiliriz üzerine çalışırken, burada da kullanıcıların aslında komüniteler ile kullanıcıların farklı gruplarla ilişkiye girme biçimi ve hangi ilgi alanlarına göre bu komünitelerle bir araya geldiğinin, kullanıcılarla ilgili çok fazla şey söylediğini ve kullanıcın aslında birincil nitelikteki veri mahremiyeti, yani demografik verisi konusunda herhangi bir ihlale de gitmediğini gözlemledik. O zamandan beri bu alan üzerine çalışmaya başladık diyebilirim.

Web2'deki hikayemiz her zaman kullanıcı gizliliği ve açık verinin efektif çözümüydü. Ondan sonra gitgide FirstBatch'e evrilen bir hikaye gelişti diyebilirim. 2019'dan beri de Ömer ile birlikte bunun blockchain tabanlı, merkeziyetsizlik tabanlı alt yapılarla nasıl sağlanabileceğini ve merkeziyetsiz bir teknoloji olarak sunulabileceği üzerinde çalışıyoruz.  

A. Buğra Ferah, Utku Dördüncü'ye, global perspektifte ve Türkiye'de kripto piyasasında yaşanan son gelişmeleri sordu. Piyasada yaşananlar üzerinde çok konuşulduğunu dile getiren Dördüncü, günün sonunda adli bir süreç olduğuna dikkat çekti. Dördüncü, "Sektörün bu tür kötü oyunculardan temizlenmesi çok kritik." dedi ve ekledi:

Ama daha da önemli olan konu böyle dönemlerde uzun dönemli bir bakış açısıyla blok zincir teknolojisine yatırım yapan, şeffaf yapıları olan oyuncuların ön plana çıkması. Çünkü yaşananlara en iyi karşılığı bu oyuncular verecek diye düşünüyorum.

Daha kimsenin gündeminde değilken, Paribu'nun varlık yerindelik denetimlerini (Proof of Reserve) 2022  başından beri periyodik olarak yaptırdığını vurguladı. 

Paribu Ventures'un, piyasalardaki çalkantı olsa da yatırım yapmaya, girişimleri desteklemeye devam edeceğini açıkladı. Gerçek iş modelleri olan yetenekli takımların yanında durarak, bu sektörde uzun vadeli değerli, sürdürülebilir markalar oluşturulmasını istediklerini belirtti ve ekledi: 

Artık bu sektörün inovasyonlarla değiştirdiği günlük tecrübelerle konuşulmaya başlanmasının zamanı geldi.  

 A. Buğra Ferah, Kerim Kaya'ya şu soruyu yöneltti:

 FirstBatch kişiselleştirme ile neyi amaçlıyor? Bir FirstBatch kullanıcısını standart bir web3 kullanıcısından ayıran şey ne olacak? 

Kişiselleştirmenin aslında hayatımızın büyük bir kısmını kapladığını ancak bunun farkında olmadığımızı dile getiren Kerim Kaya sözlerini şöyle devam ettirdi: 

Hepimiz sosyal medya kullanıyoruz ve bu yapıları kullanırken memnun olduklarımızda en çok bizi etkileyen şey, iyi bir kullanıcı deneyimi sunulması. İyi bir kullanıcı deneyimi sunulması için de bizim aslında iyi bir veri analizine ve bu veri analizi sonucunda iyi çıktılara sahip olmamız gerekiyor. 

Kaya, bu alanda çok ciddi bir probleme dikkat çekti:

Ben kullanıcı olarak bu platformlara çok ciddi bir veri sağlıyorum, bunun karşısında ise kimisinde iyi, kimisinde kötü bir kişiselleştirme kazanıyorum ama onun dışında bana hiçbir faydası yok, Bununla birlikte biz Reddit'teki, Twitter'daki Discord'daki, farklı kişiselleştirme biçimlerimizi kendimize ait  dijital bir kimlikte toplayamıyoruz.

Aslında FirstBatch genel olarak Web2.0'daki kişiselleştirme biçimlerini, tek bir dijital kimlik üzerinde toplamak ve toplanan bu tek bir dijital kimliğin bütün veri gizliliğinin kullanıcıda olduğu, bütün fonksiyonelliklerinin ve ekonomik katkılarının kullanıcıda olduğu bir dijital kimlik projesi diyebiliriz. 

Buradaki yaklaşımın 3 temel problemden kaynaklandığını ve bu problemlerin Web3 ile çözümünü aktaran Kaya, problemleri ve çözümlerini şöyle sıraladı: 

Şu anda platfromlara sağladığımız datanın 3. partilere nasıl verileceği ve kime verip vermeme hakkımızı yönetme biçimimiz bizim elimizde değil. 

Kaya bu noktada FirstBatch'in bu hakları tek bir dijital kimlikte toplayarak, kullanıcının bu hakları yönetebilmesini sağladığını ifade etti. Ardından ikinci problemi gündeme getirdi: 

Ben Twitter'daki kişiselleştirmemden çok memnunsam bunu YouTube a taşıyamıyorum. YouTube'dakini Reddit'e taşıyamıyorum veya aynı zamanda bunları da Web3.0'ın kendisine taşıyamıyorum. FirstBatch'i de aslında biz tek bir dijital kimlik vekişiselleştirme algoritması ile kullanıcının istediği gibi bir kişiselleştirmeye sahip olabilmesini binlerce farklı platformda sağlıyoruz.

Kaya üçüncü problemi ve çözümünü de şu ifadelerle aktardı:

Eminim bir çoğumuz Netflix kullanıyoruz ve Netflix'te izlediğimiz filmler konusunda çok güzel bir deneyime sahip olabiliriz. Ama ve lakin Netflix şu anda sadece Netflix datanızı kullanıyor. Pre-onboarding data dediğimiz kullanıcıyla iligili başka bir datayı maalesef web.20 'ın merkezi yapısı nedeniyle sahip olamıyor. FirstBatch ile biz aslında sadece web3.0'ı değil Web2.0'da da merkeziyetsizleşmek isteyen kurumlara, bir çok farklı platformdaki kullanıcı verisini taşınabilir hale getirmek istiyoruz. Bu sayede hem Web 3.0 ve Web 2.0 için bir çözüm oluyoruz.

Bu noktada Utku Dördüncü devreye girerek bir bugüne kadarki internet deneyiminin bir paradigma değişimine ihtiyacı olduğunu dile getirdi: 

Çünkü biz internetin "bedava" sunduğu hizmetleri gerçekten bedava sandık. Ama aslında çok ciddi bir şekilde verimizin kendi kimliğimizin kullanıldığı, bunun üzerinden büyük ekonomilerin yaratıldığı bir sistemin parçası olduğunu fark etmemiz ve artık verimizin de bir değeri olduğunu, verimizin kendimize ait olduğunu ve bununla her yere gidebileceğimizi, bunun üzerine bir ekonomik model oluşturuluyorsa bundan fayda sağlayabileceğimizi  ve bunun blok zincir sayesinde, Web3 teknolojileri sayesinde olacağını anlamamız ve anlatmamız gerekiyor.

Canlı yayının ilerleyen dakikalarında Utku Dördüncü, VC gözüyle web3’teki kullanıcı adaptasyonunu aktardı. Bu kapsamda a16z'nin analojilerine dikkat çeken dördüncü, Web3 teknolojileri özelinde hala yukarıya doğru bir momentum söz konusu olduğunu ifade etti. 

Kerim Kaya ise Web2 ve Web3 arasındaki veri geçişlerindeki süreçleri detaylandırdı. FirstBatch'in yol haritasında da bahseden Kerim Kaya, 2023'ün 3. çeyreğinde ürünün görücüye çıkacağını açıkladı. Kaya ayrıca girişimin Ethereum Denver'da partnerlerine deneyim sunacağını da sözlerine ekledi. 

Canlı yayının tamamına Webrazzi YouTube kanalı üzerinden erişebilirsiniz: