Yeşil finans alanında dikkat çeken girişimler

Bill Gates'in yazdığı "İklim Felaketi Nasıl Önlenir" kitabında 2100 yılına kadar küresel ısınmanın en az 3 derece artacağını belirtiyor. Tahmin edilen oran, Paris İklim Anlaşması'nın sıcaklık artışı tahminin çok üstünde... Bu sıcaklık artışının en önemli nedeni karbondioksit, metan, azot oksit gibi sera gazlarının insan etkisiyle artması...

Bunda 18'inci yüzyılda başlayan Sanayi Devrimi'nden sonra gelişen teknoloji ve ekonomik faaliyetler etkili oldu. Şirketler, 2010'lu yılların başından itibaren karbon nötr ekonomiye geçiş için stratejik planlar oluşturmaya başladı. Özellikle Avrupa ülkelerinin merkez bankaları bu dönem ve geçiş ile ilgili risklerin belirlenmesi gerektiğine dair raporlar ortaya koydu. Bu raporlarda ekonomik olarak karbon nötr ekonomiye geçişte yapılacak yatırımların değer yaratması için uzun vadeli ve sürdürülebilir olması gerektiği belirtildi. 

Merkez bankaların ortaya koyduğu hedefleri gerçekleştirme konusunda yeşil finans yani (green fintech) önemli potansiyel taşıyor. Bu kavram ilk defa Jeffrey R. Kosnett tarafından Ekim 2007'de yayınlanan “Green Is The Next Big Thing ” makalesinde ortaya atıldı. Yeşil finansman araçları sürdürülebilir kalkınmanın önemli sac ayaklarından biri. 

Düşük karbonlu, sürdürülebilir yeni finansman araçlarıyla ekonomiyi dönüştürmeyi hedefleyen tüm finansal araçları kapsıyor. Son dönemde yeşil girişimlerin çalışan girişimler dikkat çekmeye başladı. Bu girişimlerin sayısı her geçen yıl artıyor.

Leonardo DiCaprio'nun yatırımları arasında yer alan ABD merkezli yeni nesil banka Aspiration'un bunlardan biri. Toplamda 250 milyon dolar yatırım alan şirket, Haziran 2021'de halka açıldı. Andrei Cherny ve Joseph N. Sanberg tarafından kurulan şirket, banka kullanıcılarına her kart satın alımında otomatik olarak ağaç dikmeleri gibi hizmetler veriyor, kredi kartı ve yatırım ürünü sunuyor. Robert Downey Jr. da şirketin diğer yatırımcıları arasında yer alıyor.

İngiltere merkezli Starling Bank dikkat çeken bir diğer girişim. 3,4 milyar dolar piyasa değerine sahip olan şirket, geleneksek bankacılık kalıplarının dışına çıkarak daha adil ve daha akıllı bir alternatif sunuyor. 2014 yılında Anne Boden özellikle gençlere yönelik ürünler geliştiriyor. 2018, 2019, 2020 ve 2021’de “İngiltere’nin en iyi bankası” seçildi. 

2017 yılında Anne Boden tarafından kurulan Starling platformunda şu an için 2 milyonu aşkın hesap bulunuyor. Monzo, N26 ve Revolut gibi önemli rakiplere sahip olan Starling, kullanıcılarına mobil banka uygulamasının yanı sıra fiziksel banka kartı da sunuyor. Mart 2021’de D serisi yatırım turunda 376 milyon dolarlık yatırım almıştı.

Toplamda 2,1 milyon dolar yatırım alan Tred, müşterilerin yaptıkları her harcamanın karbon maliyetlerini hesaplıyor. 2011 yılında kurulan şirket, kişilerin karbon ayak izlerini takip etmelerine ve bunu nasıl azaltabileceklerini anlamalarına yardımcı oluyor. Grant Feek tarafından kurulan şirket, aynı zamanda kullanıcıları adına ağaç dikiyor.

Mastercard ve İsveçli FinTech girişimi Doconomy, sürdürülebilir harcamaların yeni yollarını arayan çevre bilincine sahip tüketiciler için karbon ayak izi hakkındaki verilere erişimi yaygınlaştırıyor ve karbon etkisini dengelemek için kullanılıyor. Mastercard ağına entegre edilen bu özellik, öncelikli olarak bankalar tarafından kullanılıyor.

Mastercard Developers sayfasında bulunan yeni API'ler aracılığıyla kurumlar Karbon Hesaplayıcı'yı mobil uygulamalarına sorunsuz bir şekilde entegre edebiliyor. Karbon Hesaplayıcı, tüketicilerin harcama kategorilerinde yaptıkları satın alımlardan kaynaklanan karbon emisyonlarının anlık ekran görüntüsünü almalarına olanak sağlıyor. Yapılan hesaplamalar, bağımsız olarak doğrulanan Åland Endeksi tarafından destekleniyor.

Yatırım alan diğer şirketler 

Henüz yüksek miktarda yatırım alamamış ama potansiyel taşıyan girişimler de mevcut. Yeşil fintech platformu olarak tanımlanan ecolytiq, finans kuruluşlarına çevresel etki verisi sunuyor. 2020 yılında kurulan şirket, bankalara, finans kurumları ve fintech'lerle çalışıyor. David Lais, Frederic Westerberg, Friedrich Hubel, Mirko Kämpf, Richard Malley ve Ulrich Pietsch tarafından faaliyete geçen şirket, müşterilerine çevresel etki verileri sunma becerisi kazandırmak için çalışıyor. Geçen Mayıs ayında Finans kuruluşlarına çevresel etki verisi sunan ecolytiq, Visa'nın da dahil olduğu gruptan 13,5 milyon Euro yatırım aldı.

Sam Manaberi tarafından kurulan İskandinavya merkezli Trine, güneş enerjisi projeleri için kitlesen fonlama konusunda faaliyet gösteriyor. 2015 yılında kurulan şirket, sunduğu servislerle karbondioksitin (CO2) atmosfere yayılımının önüne geçebilmeyi amaçlıyor. 

Londra merkezli TreeCard, fiziki kart ve POS kullanımını tetikleyen ve kullanıcı alışkanlıklarını değiştirmeye odaklanan bir girişim. Girişim, ahşap kart üretiyor. Bu kartlar, Mastercard altyapısıyla çalışıyor. Ahşap banka kartlarıyla yapılan her 60 dolarlık harcama bir ağaç dikilmesini sağlıyor. Kartın ana malzemesi ise kiraz ağacı... 2020 yılında kurulan TreeCard, tek bir ağaçtan elde edilen malzeme ile 300 bin kart üretiyor.