Arda Kutsal ve Refik Anadol söyleşisinden öne çıkanlar

Webrazzi kurucusu ve CEO'su Arda Kutsal'ın, NFT odaklı bir söyleşi ile Refik Anadol'u ART & TECH for GOOD SUMMIT 2022’de ağırlayacağını sizlere aktarmıştık. Geçtiğimiz hafta gerçekleşen oturumda dijital sanat, NFT ve metaverse kavramları konuşuldu. Arda Kutsal Refik Anadol ile sanatçının Discord topluluğu, eser ve token satışları ve de Dataland projesinin detaylarını değerlendirdi. Gelin söyleşiden öne çıkan kısımları birlikte inceleyelim. 

Piksel ve voksel ile Hayal kurmak

Oturumun başlangıcında Arda Kutsal Refik Anadol'dan dijital sanat yolculuğunu paylaşmasını rica etti. Anadol, son 2 yılı özetlerken, gelecek planlarını aktardı. Anadol 2 yıllık süreci şöyle özetledi: 

Sanırım sadece benim için değil, birçok dijital anlamda hayal kuran düşünen, üreten kişiler için bu son 2 yıl bence muazzam bir hikaye ...Tabi ki dijital sanat yeni başlayan bir şey değil, ikinci dünya savaşı sonrası, elde kalan makinelerden ilham alan insanların üretmeye başladığı dönem diyebiliriz. 

Alan Turing sonrası bilişsel olarak hayal kuran insanların, mühendislerin hayali diyebiliriz. Ama pratik anlamda bir insanın rahatça dünyaları harcamandan, elindeki bilgisayar ya da donanımlarla beraber hayal kurabilme dünyası, tabi ki son 10 yıla yakın bir dönem aslında daha güçlü bir hale geldi. Dolayısıyla hakikaten hep ben bunu söylerim, çizmeyi bilmiyorum hala düzgün bir şekilde, ama benim için hayal kurmak pikselle vokselle kodla ya da bilişsel yeteneğimle daha fazla hakim olduğum bir dünyaydı... Bu son 3 yıl, benim gibi hayal kuran, yaşayan insanların sanırım kabul gördüğü, "maalesef pandemi dönemine gelmesi bir şanssızlık olabilir." diyor bazıları ama bence aslında pandemi hepimizi aynı anda aynı şartlarda zahiri dünyanın fonksiyonunu mecburen öğrettiği için bu öğrenme sırasında da bu hayal kuran insanların dünyasını da öğrenme şansı yakaladık diyebiliriz.

Ben sunumlarımda 10 yıldır hakikaten zahiri ve sanal dünyanın birleştiği bir slayt gösteriyordum ve her zaman çok garip geliyormuş bazı insanlara ... Yavaş yavaş "Daha iyi anlaşılıyor." mesajları gelmeye başlıyor. Sanıyorum bu evrim ve bu dönüşüm, ekonomik özgürlüklerin dışında, bu arada tabi ki NFT dediğimiz dünyadan önce de sanat dünyasında vardım. İlk 2010'daki ilk sergimde de bir kolektörüm vardı, 2013'te Bill Gates de kolektörüm oldu 2-3 hafta önce SpaceX ile Elon Musk da... Ama kamusal alanda iş yapan sanatçı olarak benim için sanat herkese açık olmalı. Bu dünyanın belki de en büyük problemi alanların kendi içinde hızlı bir şekilde egosantrik yaklaşıp "Bunu sadece ben yaparım"  dediği bir dünyadayız. Onu da kırabiliyor NFT'ler bence. Herkesin her şey olabilme ihtimali daha mantıklı olmaya başlıyor. 

NFT'nin bir hissi olduğunu anladım

Anadol, ilk olarak 2018 yazında bir koleksiyonerinin kendisine WhatsApp üzerinden bir sesli mesaj göndererek, aldığı dijital eseri dijital olarak saklamak istediğini dile getirdiğini aktardı: 

"Ben 2018 yazında NFT'lerin bir hissi olduğunu anladım. NFT'nin ne olduğunu bilmek çok zor bir şey değildi ama bunun bir hissi olduğunu bilmiyordum. Bir insanın bir şeyi saklama hissinin, sahip olma hissinin,  koruma hissinin beraber olduğunu bilmiyordum. O günden sonra hakikaten kafama çok takıldı. Ama 2 yıl sürdü, dikkatlice izledim, ilk dönemlerinde değerinin gerçekten çok düşük olduğu...

Bu arada NFT'ler çevresinde bir sanat kültürü yoktu. İlk günden itibaren bir obje kültürü vardı; bir saat gibi hayattaki bir obje, bir nesne gibi bakılıyordu. Ne zaman ki; sanat kavramı, değeri, gördüğümüzün ötesine geçtiğinde ya da ne zaman bir NFT'nin bir deneyim olduğunu fark ettiğinde kalabalık, işte o zaman bence hikaye değişti. " 

Verilerle Refik Anadol NFT'leri 

Refik Anadol'un söyleşide aktardıklarına göre Discord kanalında 15 binden fazla destekçisi bulunuyor. Son 2 yılda 14 bin token ile 26 milyon dolar birincil market, 24 milyon dolara yakın da ikincil market satışı bulunuyor. Refik Anadol'un çıkardığı NFT'ler 50 milyon dolardan fazla ekonomik bir model yaratmış durumda. Başlangıçta daha eşsiz işlerle yola çıktığını belirten Anadol, Sotheby's ve Chriesties ile yaptığı çalışmalar esnasında finansal danışmanlık şansı elde ettiğini belirtiyor.

Refik Anadol'un Metaverse projesi: Dataland

Anadol söyleşinin devamında fiziksel ve dijitali birleştirdiği eserlerinden bahsederek kendi bakış açısına göre eserin deneyimlenmesinin en büyük değeri teşkil ettiğini vurguladı. Refik Anadol metaverse projesi Dataland'i de aktardı: 

Aslında 2019 yılında Venedik Mimarlık Bienali'ndeki bir fikirdi. Fakat NFT'ler konusunda 2020 yılındaki negatiflikten dolayı, MIT Mimarlık Fakültesi Dekanı ve Venedik Bienali'nin küratörü Hashim Sarkis, "NFT'nin etrafında çok negatiflik var, ben senin yerinde olsam 1 yıl daha beklerim ve sonra uygularım. " dedi. O şaibeli ayları atlattıktan sonra bu hayali hayata geçirebildim. 

Projemizi Google, Ndivia, Google, LG, Epic Games sanırım yıllardır bu çevrede biriktirdiğimiz - daha çok silikon vadisi ağırlıklı - dostlarımızın bir anda sahiplendiği bir proje haline geldi. Startup demiyorum, çünkü bence çok klişe kalır. Ama tabi VC kültürüyle bir ilişkisi var tabi ki. Bilerek yakın olmadığım bir kültür, çünkü sanat yapan birinin çok fazla VC kültürüyle yakın olması gerekmiyor bence, yeni öğrenmeye başladım. a16z diye bir ekip var, çok değerli bir ekip Horowitz'ler ve o ekiple birlikte düşünüyoruz çok ciddi miktarda. Sadece yeni bir deneyim alanı yaratmak gibi değil de, gerçekten akılda olan ama yapılmamışlar yer alıyormuş, silikon vadisi gözünden baktığımızda bu keyifli oldu. 

Bir konu daha var atlamak istemiyorum, İstanbul'da şu anda Alkazar Rüyası isminde bir alanımız var. Orada da benzer bir şekilde gerçekliği fizikselliği var olan yapının değerini bozmadan, üzerine değer katmak için çalıştığımız bir projeydi. Hemen hemen yaklaşık 7-8 yıldır izleyiciyi çevreleyen deneyimler tasarladığım için bu çok mantıklı geldi bir yerden sonra. 

İlk versiyonu Frank Gehry'nin de desteğiyle Los Angeles'da gerçekleştiriyoruz. Sonrasında ise Dubai, Londra, Singapur Seoul. 

Söyleşinin tamamını Good Spaces YouTube kanalından izleyebilirsiniz: