NFT uygulaması Sticky, App Store'dan neden atıldı?

Geçtiğimiz yıllarda Apple,  kripto uygulamalarına karşı mesafeli bir tutumu ile gündeme gelmişti. 2018 yılında NFT Dapp War Riders uygulamasını App Store'dan kaldırmak üzere harekete geçen şirket, kripto para madenciliği uygulamalarını da yasaklamıştı.

Kripto pazarı büyümeyi sürdürse de Apple'ın mesafeli tavrı değişmiyor. Şirket, son olarak aylardır aktif olarak çalışan NFT uygulaması Sticky'yi App Store'dan kaldırdı. Şimdiye kadar pek çok geliştiricinin App Store'un adil olmayan politikalarını, komisyon oranlarını eleştirdiğine şahit olduk. Peki, Apple bu kez Sticky'yi kaldırmakta haklı mıydı? 

Sticky uygulamasının faaliyet alanı

Öncelikle Sticky'nin faaliyet alanından bahsetmekte fayda var. Daily Ventures'un kurucusu Alan Lammiman tarafından kurulan Sticky, aslında 2020 yılında kullanıcıların çıkartma üretmesini sağlayan bir uygulama olarak yayın hayatına başladı. Ancak gelir modeli işe yaramadığı için uygulama NFT alanına odaklandı. Bu değişim ile birlikte 2021'in Kasım ayında kullanıcılardan ilgi gören uygulama, yatırım turuna hazırlanmaya başlandı. 

NFT odaklı uygulama, kullanıcıların NFT mint etmesini, düşük ücretlere NFT almasını sağlıyordu. Lammiman'ın aktardığına göre, uzun vadede ikincil satışlar için yeni özelliklerin duyurulması planlanıyordu. 

Her ne kadar uygulama  App Store kurallarına göre oynamaya çalışsa da; bu durum onu daha kötü bir duruma düşürdü. Kullanıcılarına NFT'lerin koleksiyon ürünü (collectibles) olduğunu belirten Sticky, bu NFTlerin bir yatırım aracı ya da dönüştürülebilen para birimleri olmadığını vurguladı. Ayrıca uygulama, tüm işlemler için kendi hesap defterini (ledger) kullanmaktaydı. Alım satım işlemleri için ise StickyCoin kullanılıyordu. Bu noktada StickyCoin'in bir kripto para birimi olmadığını belirtelim. Uygulama içi satın alma işlemleri için kullanılan bir varlık olarak bahsetmek daha doğru olacaktır. StickyCoin nakde dönüştürülemediği gibi ödemeler de ay sonunda PayPal üzerinden gerçekleştiriliyordu. 

Yalnızca iOS kullanıcılarına açık olan uygulamanın Android versiyonu bulunmuyor. Dolayısıyla uygulamanın iOS'tan kaldırılmasıyla, ikincil satışlardan kazanç elde etmeyi uman kullanıcılar da mağdur edilmiş oldu. Uygulamanın yayına alındıktan aylar sonra App Store'dan kaldırılması kullanıcılarla birlikte Alan Lammiman'ı da derinden sarstı. Lammiman, paylaştığı bir blog gönderisi ile tüm yazışma süreçlerini Sticky topluluğuna aktardı. 

App Store uygulamayı neden kaldırdı? 

Gelelim App Store'un uygulamayı kaldırma nedenine. Sticky'nin hesap defteri, merkeziyetsiz ya da açık kaynaklı bir blockchain değildi. Kısacası bu hesap defteri yalnızca Sticky tarafından yönetilen şeffaflıktan uzak bir yapıya sahipti. Bu da uygulama içinde sözde "mint" edilen NFT'lerin aslında NFT olmadığı gerçeğini doğuruyor. Zaten uygulamanın NFT dediği görsellere watermark eklemesi, kullanıcı tarafında bazı tereddütleri yaratmak için yeterli. 

Uygulama kaldırılmadan önce bazı kullanıcıların yorumlarda, uygulamanın bekledikleri gibi çıkmadığını belirttiğini söylemekte fayda var. 

Apple Sticky'nin NFT kelimesini kendine kullanıcı çekmek için kullandığını ancak teknoloji alt yapısı olarak bunun altını doldurmadığını vurguluyor. Bu noktada Sticky'nin 484 bin indirme ve 26 binden fazla yorum aldığını ekleyelim. 

We've completed the first round of payments to artists who published NFTs on Sticky! Congratulations & thank you for trusting us!
Sticky is the safe & easy way to make, sell & collect NFTs on iPhone, with no crypto wallet required, and protections for both collectors and creators pic.twitter.com/B7kmzpwSW2

— Sticky - NFT Market & Maker (@Getstic_ky) February 24, 2022

Kısacası, Apple'a göre uygulama, kullanıcıları yanlış yönlendiriyor. NFT'ler, merkeziyetsiz açık bir blockchain'de mint edilmediği gibi, bir blockchain adresine dahi sahip değil. Daha da önemlisi kripto para kullanılarak alım satım işlemi gerçekleştirmezken, bir hesap defterinin varlığının kanıtlanması da pek mümkün değil. 

Sticky'nin itirazları ve uygulama mağazasına dönüşü

STicky'Nin kurucusu karara itiraz etmenin ardından NFT kelimesini uygulamadan kaldırdı. Dün akşam itibarıyla da uygulama mağazasında yerini aldı. Lammiman yaptığı açıklamalarda, genel olarak zamanla gereken düzeltmeleri yapacağını belirtiyor. Sitede ise  hesap defterini açık kaynaklı yapmayı araştırdıklarını ve yakında yayına alacaklarını ima eden ifadeler kullanılıyor. 

Sticky'Nin perspektifinden bakılırsa, uygulama, App Store Değerlendirme İlkeleri'ne ters düşecek bir şey yapmadı. Ancak Sticky'nin merkezi bir yapıda "NFT" kategorisinin benimsemesi de "iyi niyet" ile açıklanamaz. 

Kullanıcı tarafını gözeten Apple'ın bu noktada haklı gerekçelere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Ancak şirketin OpenSea ve Rarible gibi tanınmış NFT uygulamalarına kısıtlamalar getirmesi hala tartışma konusu. penSea ve Rarible'ın iOS uygulamaları yalnızca eserleri görüntülemenizi sağlıyor. Yani NFT alım-satım özelliklerini içermiyor. 

App Store'da uygulama yayınlama değerlendirme süreçlerinin, büyük ölçekli ve sıkı moderasyon gerektiren bir operasyon olduğu aşikar. NFT ve Kripto pazarı büyümeye devam ederken, App Store'un daha uygulama değerlendirme süreçlerine daha kapsamlı protokoller eklemesi kullanıcıları korurken, uygulama geliştiricilerin de hareket alanının netleşmesini sağlayacaktır.