Yaklaşık bir sene önce başta global teknoloji şirketleri olmak üzere pek çok şirket, salgın sonrasında da evden çalışmayı sürdüreceğini açıkladı. Yani, bu çalışma biçimi kalıcı hale getiriliyor. Örneğin Google evden çalışma sürecini 2020 sonundan, Temmuz 2021'e çekerken; Twitter çalışanlarını tamamen evden çalışma düzenine geçirdi.
Microsoft ise dünya çapındaki tüm fiziksel mağazalarını kapatarak; bir süredir evden çalışan mağaza çalışanlarını, farklı departmanlara sevk etti. Evden çalışmayı 2021 ortasına kadar uzatan Uber, çalışanlarına masa sandalye ihtiyaçları için ek ödeme yapacağını söyledi. Salesforce, çalışanları için uzaktan çalışmayı kalıcı hale getirdiğini açıklayan şirketler arasındaydı. Bulut bilişim devi Salesforce, paylaştığı bir blog yazısında "saat sabah 9'dan akşam 5'e kadar mesai" kavramının öldüğünü kaydetti.
Kısa bir global özetin ardından ülkemizde atılan adımlarla devam edelim. Türkiye'de de evden çalışma düzenini kalıcı olarak benimseyen şirketler arasında bulunan Mynet, Mayıs ayında uzaktan çalışmayı kalıcı hale getirdiğini açıklamış, tüm editör kadrosunu kalıcı olarak tamamen uzaktan çalıştırma kararını almıştı.
Haziran ayında ise öne çıkanlardan biri Yapı Kredi Teknoloji olmuştu. Uzaktan çalışmayı kalıcı hale getirmeyi planlayan marka hatta çalışanlarına fatura desteği sunacağı da konuşulanlar arasındaydı. Sonrasında ise markaların bu yönde adımları devam etti ve ediyor. Akbank, esnek çalışmayı 3 farklı modelle kalıcı hale getirdi. Müşterilere birebir hizmet verilen şubeler yerinden çalışmaya devam edecek; Genel Müdürlük ekiplerinin yüzde 52’si uzaktan, yüzde 36’sı hibrit düzende, yüzde 12’si ise ofisten çalışacağını Şubat ayında belirtti.
Uzaktan çalışma yönetmeliği açıklandı
Beklenen oldu, birkaç gün önce Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, uzaktan çalışmaya ilişkin esasları belirleyen yönetmeliği yayımlandı. Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğe göre, iş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilecek veya hâlihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilecek.
Çalışma alanı oluşturulması ve maliyetinin karşılanması
Yönetmelikte, çalışanın işini yürüteceği mekanın işveren tarafından düzenleneceği hükme bağlandı. Bu ortamın oluşturulmasının maliyetinin nasıl karşılanacağı ise işveren ve işçi tarafından birlikte ele alınacak. Uzaktan çalışma yapma talebi yazılı olarak bildirilecek. Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmayacak.
Ofis gereçleri tutanakla çalışana teslim edilecek
İşveren, mal ve hizmet üretimi için gerekli malzemeyi sağlamakla yükümlü olacak. Yönetmelikte, işverenin üretim için gerekli malzemeyi bir tutanakla çalışana teslim edeceği, hizmetin görülmesi sırasında oluşacak giderlerin nasıl ödeneceği yine sözleşmeyle düzenlenecek. Uzaktan çalışma için mesai saatleri iş sözleşmesinde mevzuata uygun olacak şekilde düzenlenecek. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılacak.
Çalışan, uzaktan çalışma için yazılı istekte bulunabilecek
Uzaktan çalışanan iş yeri güvenliği konusunda sorumluluk işverende olacak. İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirecek, gerekli eğitimi verecek, sağlık gözetimini sağlayacak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olacak.
Ayrıca işçi, uzaktan çalışma için yazılı istekte bulunacak ve bu istek en geç 30 gün içinde olumlu ve olumsuz karara bağlanacak. Zorunlu haller durumunda, işveren çalışanlardan bir bölümün evden çalıştırabilecek ve bu durumda işçinin rızası aranmayacak.
Yönetmelik ayrıca, uzaktan çalışma yapılmayacak işleri de belirledi. Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamayacak.
