İstanbulun en eski fabrikalarından birinde geleceği kodluyorlar: inzva

Türkiye özelinden “teknoloji girişimciliği” 2000'li yılların başından itibaren popüler bir kavram. Bir taraftan girişimcilik yarışmaları düzenleniyor, kurumsal şirketler özellikle bankalar girişimciliği destekleyen programlar başlatıyor, üniversiteler teknoloji transfer ofisleri açıyor. Ama bu işin eğitim tarafı genellikle eksik kalıyor. Tam da bu noktada Temmuz 2017'de kurulan inzva bu boşluğu doldurmaya aday...

İstanbul'un en eski fabriklarından biri olan İstanbul Beykoz Kundura’da yer alan ve hackerların buluşma noktası olmayı hedefleyen inzva, Türkiye'de bilgisayar bilimleri alanında eğitim gören lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri bir araya getiriyor. Hacker demişken bahsedelim inzva'da isimlerin karşılıkları şu şekilde. hacker (kodcu), hustler (girişimci), hipster (tasarım yapan).

Bu amaçla algoritma yarışmaları ve yapay zeka olmak üzere iki ana kolda farklı seviyelerde çalışma-proje grupları ve kamplar yapıyor. Oluşturulan müfredat ve programlar açık kaynak olarak paylaşılıyor ve akran öğrenmesi ile yetenekli öğrencilerin dünya seviyesinde başarılı olmasına yardımcı oluyor. Topluluk katılımcılarına ve öğrencilerine tamamen ücretsiz...

Kurulduğundan bu yana algoritma programlarında 14 üniversiteden 26 takıma 23 eğitmen tarafından toplam 415 saat eğitim verildi. Eğitmenlere ise 200 bin lira burs dağıtıldı. Kar gütmeyen bir oluşum olarak konumlanan inzva'ya finansal destek, Birebir Eğitim Vakfı (BEV Foundation) tarafından sağlanan fondan geliyor. 

Nasıl başladı?

Inzva'nın temeli Boğaziçi Üniversitesi'nin hemen dışında eski bir boks salonunda kurulan Garaj'a dayanıyor. Bu grubu okulun öğrencilerinden Murat Karademir, bir araya getirmiş. Hem kod yazılan hem de girişimcilik dünyasının buluştuğu bir ekosistem yaratılmış. Garaj, 1,5 yıl sürdü. Gelir modelini tam oturtamadıkları için kapanmış. Ama network'ün etkisiyle girişimlere yönelik etkinlikler yapmaya devam edilmişti. Ekibe, Ahmet Utku Yavuz ekibe dahil oldu.

Tarık Yıldırım ekibe katıldı

İkilinin yolu o dönem teknoloji girişimcisi ve yatırımcısı Tarık Yıldırım ile kesişti. Ocak 2017 itibarıyla inzva ile ilgili altı ay sürecek araştırma dönemi başlamış oldu. Yıldırım,

Zamanında girişimcilik etkinliklerinden çok fazla vardı. Üniversite bazında yapılıyor da olsa özgün olduğunu düşünmüyordum. Etkinliği onlar yapıyordu ama sanki okulun etkinliği imiş gibi gösteriyorlardı. Bence markalaşma, özgünlük sorunu vardı.

Zaten Türk kültürü girişimci bir kültür. Buradan girişimci çıkıyor. Bizden derin ve teknik düşünen insan çıkmıyor. En iyilerini yurt dışına yolluyoruz. Asıl değerli olan yetenek havuzu bu olduğu için buna eğilmek uzun dönem için de çok mantıklı. Bu ikili benim Garaj'a destek olmamı istiyorlardı. Biz çalışmaya başladıktan bir sene sonra kapattılar.

diyerek inzva'nın kuruluş sürecini nasıl kurguladıklarını anlatıyor.

Sorulması gereken sorular...

Ona göre ekosistem ve üniversite işbirliği için sorulması gereken bir takım sorular var. Bunların başında üniversitelerden kaliteli girişimciler çıkıyor mu? sorusunun cevabının verilmesi gerekiyor. Bir diğeri ise bir girişim kurulurken ekipte yer alan hacker (kodcu), hustler (girişimci), hipster (tasarım yapan) ile ilgili... Kurumlar hangi taraftan iyi insan yetiştiriyor? Onlar için cevap basit... Yazılımcı... İşte bu cevap Inzva'nın odak noktasını oluşturuyor. 

Algoritma ve Yapay Öğrenme iki ana konu

Yapay öğrenme ve algoritmaya odaklandılar. Bunun nedenini Utku şöyle açıklıyor: "Bir mühendis dört sene öğrenip 40 sene boyunca aynı araçlar üzerinden problem çözmeye çalışıyor. Algoritma düşünme, problem çözme, optimize etme... Neden, niçin ben bunu kullanıyorum? Bunu öğretmeye çalışıyoruz. Öğrenirse bunu hayatının her alanında kullanabilir. Yapay zekada da 'AI for everyone' değil. Bu konuda çalışmış, matematiği kuvvetli kişileri kabul ediyoruz. Her programın kendine özel seçim sistemi var." Inzva, yapay öğrenme tarafında ortalama 100 başvuru alıyor. Algoritma için ise 500 başvuru...

inzva'nın sağladığı imkanlardan şimdiye kadar 1000 öğrenci yararlandı. Birçok teknoloji şirketinden insan kaynağı desteği sağlama talebi geldiğini söyleyen Murat Karademir, "Biz şirketlere özel insan yetiştirmiyoruz. Kendi özel potansiyellerini çıkarsınlar diye uğraşıyoruz. Bu taraftan baktığımızda bir taraftan dev teknoloji şirketlerine giren çok arkadaşımız var. Ama biz onları bunun için yetiştirmiyoruz. Sadece onları hızlandırıyoruz. Bir kısmı akademide kalıyor."

Hangi programlar yapılıyor?

Algoritma Programı'nda  21 haftalık başlangıç seviyesinden ileri seviye algoritmaların öğretildiği ve yapılan yarışmalarla pekiştiriliyor. Ortalama 30 kişilik, ön eleme ile alınan öğrenciler, her cumartesi buluşuyor. Program, Eylül dönemi başlayıp, Nisan’da bitiyor. Algo101 Programı ise fiziksel olarak kapasite nedeniyle, üniversitelerde eğitimlerin devam etmesi için öğrenci kulüpleri ile birlikte düzenleniyor. Algoritma Programının üniversitelerde uygulanan versiyonu...Hafta içi yapılıyor. 30 kişiden oluşan "Algoritma Çalışma Grubu"  ise lise ve üniversitede olimpiyat ve yarışmalara katılmış, algoritma teorik bilgisi olan, soru çözüp pratik yapmak isteyen tecrübeli öğrencilerden oluşuyor. Mentorluk ve içeriklerin konusunda uzman topluluk üyeleri tarafından sağlanıyor. Her hafta sonu yarışmalara katılan kişiler, çözümleri birlikte tartışıyor.

Kamplar ve yarışmalar...

inzva bünyesinde yaz ve kış mevsimlerinde iki kamp düzenleniyor. 2017'den beri yapılan kış kampına 50 kişi kabul ediliyor. Kampa katılacaklar ön eleme yarışması ile seçiliyor. Kamp bir hafta sürüyor. Kalma-yemek gibi tüm masrafların ücretsiz... 

Kış tatil döneminde öğrencilerin zamanlarını değerlendirmeleri için tasarlanmış bir kamp programı olarak ön plana çıkıyor. 2018'in yazından beri yapılan yaz kampına 100 kişi kabul ediliyor. Onlar da bir haftalık ön eleme yarışmasıyla buraya seçiliyor. Bu program ise yaz tatil döneminde öğrencilerin zamanlarını değerlendirmeleri için tasarlanmış bir kamp programıdır. İçerikler ve ders anlatımları topluluk tarafından gerçekleştiriliyor. Herkese açık olan Algoritma Ligi, iki saatlik beş sorudan oluşan 10 çevrim içi yarışmanın olduğu bir etkinlik. Bu 2,5 ay sürüyor algoritma pratiği yapma ligi olan tanımlanan etkinliğin yenisi 4 Temmuz’da başlayacak.

20 Gün Algoritma Yarışması ise daha çok başlangıç seviye lise ve üniversite öğrencilerine yönelik, üniversitelerin bilgisayar kulüpleriyle ortak yapılan, her gün yeni bir sorunun sorulduğu, 20 günlük çevrim içi bir soru maratonu... Bu, soru çözümü videoları ve çözüm paylaşımları ile destekleniyor. 10 Ağustos’ta başlayacak.

Algoritma Workshop'larında algoritmik düşünme, algoritma yarışmaları ve bu konulardaki üniversite eğitimlerini nasıl daha iyi hale getirebiliriz tartışılıyor. Konusunda uzman akademisyen, öğrenci ve şirket çalışanlarını bir araya getiriliyor. Buluşma, her sene aralık ayında yapılıyor. Yapay zeka konusunda yapılanlar ise çalışma ve proje grubu diye ikiye ayrılıyor. Çalışma grubu daha çok orta ve ileri seviye yapay zeka, matematik, algoritma ve programlama bilgisine sahip öğrenci ve profesyonellere yönelik... 12 hafta sürüyor. İçeriğin coursera.org’da bulunan Deep Learning dersinden alınıyor. Hafta içi video ve ödevlerin yapıldığı, cumartesi günleri ise inzva’da buluşuluyor. Konusunda uzman kişilerin eşliğinde ilerleniyor. Bu gruba 40 kişi alınsa da sadece 25 kişi mezun olabiliyor.

Eylül ayında ICPC (International Collegiate Programming Contest) işbirliğiyle her sene bir üniversite partnerliğinde gerçekleştiriliyor. Takım bazlı ulusal programlama yarışması olarak ön plana çıkıyor. Ön eleme olmadan her üniversite takımı bu yarışmaya katılabilir. 2019’da ODTÜ ile partnerlik yaparak düzenlenen yarışmaya toplam 54 takım 152 üniversite öğrenci katıldı. Bu öğrencilerin yüzde 80’ini bilgisayar bölümlerinden olmak üzere geri kalan bölümler elektrik-elektronik ve matematik mühendisliğindendi. İlk 10 takıma Birebir Eğitim Vakfı sponsorluğunda Bükreş'te grup elemelerine gitti. 2020’de Boğaziçi Üniversitesi ile birlikte yapılacak yarışma ise salgın nedeniyle 2021’e ertelendi.

Proje grupları dikkat çekiyor

Proje gruplarına (AI Projects) toplamda altı proje kabul ediliyor. 30 katılımcı üç ay süren, free research amaçlı, özellikle doğal dil işleme ve bilgisayar görüsü konularında yapay zeka projelerinde yer alıyor. Proje yönetimi ve gpu desteği sağlanıyor. Bu grup, lisans, yüksek lisans, doktor ve profesyonellere tecrübe kazandırıyor. Portfolyolarını geliştiriyorlar. Dönem sonunda projelerini sunuyorlar. Beşincisi Ağustos ayında başlayacak. 

Computer Vision Cohort, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinde yapay öğrenme laboratuvarlarında çalışan, konusunda uzman akademisyenlerin ve onların yüksek lisans/ doktora öğrencilerinin davet usulü katıldığı bir program. Üzerinde çalıştıkları projeleri sunma fırsatı veriliyor. Fikir alışverişlerinin yapıldığı hafta sonu inzva’da gerçekleşen iki günlük bir program...

Hedef: Hub olmak

Başka bir şehirde inzva şubesi açmayacak olan topluluk, 10 yıl içinde Türkiye'yi hub yapmak istiyor. Yarışmaları ve topluluğu büyütmeyi hedefliyor. Ahmet Utku Yavuz, "Dilimiz zaten İngilizce. Covid-19 ile online kaslarımızı geliştiriyoruz. Mekan sahibi olmanın yarattığı birçok avantajı yaşıyoruz. Ama salgın dolayısıyla mekanı kapattık. Bu tarafta işin sosyal bacağını nasıl geliştirebiliriz. Bu sadece content delivery olmasın diye kaslarımızı geliştiriyoruz. Kendi yazılımımızı geliştirmek gibi bir amacımız var. Bu Türkiye'de büyük bir eksiklik... Kendi yarışmamızı kendi platformumuzda yapıp topluluğunda bunun üstünden etkileşmesini istiyoruz. inzva bizim için bir dava..."