Türkiye'de ikinci el piyasası Covid-19'dan nasıl etkilendi?

Geçen yılın son aylarında corona virüsten enfekte olan ilk kişi Çin'in Wuhan kentinden çıktı. Dünyaya yayılması iki aydan daha kısa sürdü. Güncel rakamlara göre 4 milyondan fazla kişi hastalıktan etkilendi. Alınan üst düzey önlemler yüzünden birçok sektör durma noktasına gelirken bazıları daha az etkilendi.

Uzmanlar pek çok sektörün geleceğinin değişeceğini öngörüyor. Hatta bazı sektörlerin salgından kazançlı çıkacağı iddia ediliyor. Özellikle ikinci el pazar yerlerine, hem satıcı hem de alıcı açısından bir artış olması bekleniyor. Çünkü evlere sıkışan tüketici ya işsiz kaldı ya da geliri tehlikeye girdi. Ya kendi eşyalarını satarak para kazanmak ya da fiyatları makul olan ikinci el eşyaları almaya yönlendi.

Fikir nasıl ortaya çıktı?

İkinci el fikri, Y kuşağı ve onlarla birlikte ortaya çıktı. Daha çok ikinci el ürünlere rağbet gösterenlerin büyük kısmını oluşturuyor. Bu ürünlere ilgi Vintage akımıyla başladı. Tabii ki sektör içinde aksesuar ve giysi en çok talep edilen kategori...

Hatta yapılan araştırmalara göre 15 yıl öncesine oranla tüketicilerin yüzde 60 daha fazla kıyafet aldığı ortaya çıktı. Hatta Global Data tahminine göre ikinci el moda pazarı 2028'de moda sektöründen yüzde 50 daha fazla hacim üreteceği ve sadece ABD'de beş yıl içinde 51 milyar dolar büyüklüğe ulaşacağı tahmin ediliyor. ABD pazarının en büyük oyuncularından ThredUp raporuna göre, ikinci el pazarının geçen üç yılda perakende sektöründen 21 kat hızlı büyüdü. Türkiye'de de otomobilden sonra ikinci el giysi satan platformlar bir adım öne çıktı.

Ürünler dezenfekte ediliyor

İkinci el lüks eşyaların satışa sunulduğu Modacruz, daha önceden kurgulanan dezenfeksiyon sistemine göre ürünlerin hijyenini sağlıyor. Şimdiye kadar 6 milyon dolar yatırım alan platform üzerinden alınan bir ürün, talep olursa sertifikalı dezenfeksiyon sağlama yetkisi olan bir iş ortağı tarafından temizleniyor. 

"Satışlar normale dönmeye başladı"

Salgın döneminde Modacruz'un yeni açılan ev ve yaşam kategorisi oldukça hareketli... En çok ilgi gören şeyler ise dekoratif ürünler, mutfak araç gereçleri, evde spor gereçleri... Bunun yanı sıra kadın tüketiciler daha çok evde rahat edebilecekleri, şık günlük elbiseleri tercih ediyor. Corona virüs salgınının ikinci elden ziyade moda tüketimini etkilediğini düşününen şirketin kurucusu Melis Güçtaş sözlerine şöyle devam ediyor:

Moda özellikle kadınlar için moral işi, hayatta kalmayı tehdit eden bir durum ortaya çıktığında doğal olarak 'ne giysem?' sorusunun yerini bambaşka sorular alıyor. Bununla birlikte ikinci el modanın ekonomik nedenlerden ötürü daha az etkilendiğini de düşünüyorum. Bize olan etkisi, sektörde paylaşılan moda alışverişlerinin düşüşü kadar olmadığı gibi, recovery de bir o kadar hızlı oldu.  Hatta son 10 gündür salgın öncesi rakamlarımıza döndük diyebilirim.

Talepler değişmedi

İkinci el online mobilya satan Dekopasaj, salgının başladığı dönemde satışları düştü. Ama Nisan ayıyla birlikte önceki senelerdeki grafiği yakalayarak normale dönmeye başladı. Salgın nedeniyle nakliye ekibi ve tüketicilerin sağlığı için maske, eldiven, dezenfektan gibi koruyucular kullanıyor. Aynı zamanda depomuzda bulunan ürünleri de periyodik olarak dezenfekte ediyor. Platformda bu süreçte en çok satılan ürün -her zamanki gibi- kanepe ve yemek masası olmuş. Satılan şeylerin hepsi dekorasyonla ilgili olduğu için hepsi eşit derecede talep görmüş. Bu yüzden belli bir ürün öne çıkmamış

"İş modeli nedeniyle etkilenmedik"

Salgın ile tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarının değiştiğini söyleyen şirketin kurucusu Emir Tümen şöyle konuşuyor: Pandemiyle birlikte insanların alışveriş alışkanlıkları çok değişti. Herkes internet alışverişine yöneldi. Bazı online ikinci el pazar yerlerinde insanlar buluşup alışveriş yapmaları gerektiği için çekinceler olacaktır. Ancak bizde yabancı biriyle görüşmene gerek kalmadan alışveriş yapabiliyorsun. Nakliye ekibimiz ürünü satıcıdan alıp alıcıya götürüyor. İş modelimiz dolayısıyla Dekopasaj, pazarın kalanı kadar etkilenmedi.

Güvenli e-ticaret sistemine ilgi arttı

Gayrimenkul, vasıta, alışveriş ürünleri ve hizmetler gibi birçok kategoride ilan ve e-ticaret işlemlerinin yapıldığı online bir platform Sahibinden, evde kalınan süreçte kullanıcıların hayatlarını kolaylaştırmak amacıyla çeşitli online teknolojileri hayata geçirdi. Emlak ve vasıta kategorisindeki ilanlarda kullanıcıların detayları görmesini sağlayan videolu ilan özelliğini getirdi. Bunun kullanım oranı yüzde 100’e yakın arttı. Buna ek olarak “Görüntülü Arama İle Gezilebilir” özelliği eklendi. Bu seçenek işaretlendiğinde, ilanlara bakan kullanıcılar arama esnasında bu filtreyi kullanarak uzaktan görebilecekleri konut ve vasıtaları listeleyebiliyor ve böylece ilan veren kullanıcılar da evden çıkmak istemeyen müşterilerine hizmet verebiliyor. Bu dönemde Güvenli e-Ticaret (GeT) olarak tanımlanan sistemin de kullanımı arttı. Bu taraflar yüzyüze ve elden para alışverişi yerine, alıcılar ödemelerini sahibinden'in havuz hesabına yapıyor ve ürün alıcıların eline sorunsuz şekilde ulaştıktan sonra satıcıların hesaplarına yatırılıyor. Satıcı tarafından gönderilen ürün için 3 günlük kontrol süresinde süreç uçtan uca sahibinden.com’un güvencesi altında gerçekleşiyor.

Satılık karavan ilanları öne çıkıyor

Şirketin pazarlamadan sorumlu genel müdür yardımcısı Nazım Erdoğan kullanıcıların ev içi yaşam alışkanlıklarının değiştiğini gözlemlediklerini söyleyerek geçtiğimiz ayın verilerini paylaşıyor:

Geçen yıla göre geçen yılın aynı dönemine oranla satılık karavan ilanları yüzde 117, puzzle’lar yüzde 531, oyun konsolları yüzde 286, fitness ve kondisyon aletleri yüzde 388, baskül ilanları yüzde 112 ve ekmek yapma makinesi ilanları yüzde 497 daha fazla ilgi gördü. Açık havayı özleyenlerin arayışı Satılık Müstakil Ev kategorisine yöneldi ve bu dönemde ilanlar yüzde 118 oranında artış gösterdi. Bunun dışında “bahçeli ev”, “bahçeli daire” aramalarının %228, “balkonlu daire” ve “balkonlu ev” aramalarının %91 oranında yükseldiğini gördük. Önümüzdeki dönemde de içinde bulunduğumuz koşullara göre bu yönde tercihlerin artmasını ve çeşitlenmesini bekliyoruz.