Alkollü araç kullanma, dur ihlali, park ücreti derken otonom araçlar hukuk kurallarını yeniden yazdıracak

Otomobil sektörü için devrim niteliğinde olan otonom araçlar hukuk kurallarını da baştan yazdıracak gibi görünüyor. Zira bugünlerde ABD ve Avustralya olmak üzere birçok ülkede hukukçular otonom araçlar üzerinde mevcut sistemlerini değiştirmek için yoğun bir biçimde çalışıyorlar. Son olarak Avustralya hükümetinin gerçekleştirdiği panel sonrasında hazırlanan raporda araç sürücü kurallarının otonom araçlara nasıl uyarlanabileceği tartışıldı.

Ulusal Nakliye Komisyonu (NTC),  2020'ye kadar otonom araçlar üzerindeki kuralları endüstrinin kilit oyuncularından alacağı geri bildirimler ile net bir biçimde belirlemek istiyor. Raporda otonom araç kazalarından, alkollü otonom araç kullanımına kadar netlik kazanılması bekleyen bir çok konu var.

Alkollü sürüş modu

NTC, otonom araçlarda alkollü araç kullanma modu olması gerektiğini düşünüyor. Alkol alan kişilerin bu sürüş modunda seyahat etmeleri bekleniyor. Öte yandan alkollü araç kullanmaya yönelik cezai yaptırımların aracı manuel kullanan kişileri kapsama gerektiği belirtiliyor. Bu noktada ise otonom aracın çok daha yüksek sürüş teknolojisine sahip olması ve alkollü yolcunun durumunu algılaması bekleniyor.

NTC'ye göre açıklık kazanması gereken diğer bir konu ise araç-paylaşımına yönelik. Aracın kaza yapması durumunda bu durumdan sorumlu kimin tutulacağı  kafaları karıştıran diğer bir konu. Kendi kendine sürüş modunda giden bir aracın kazaya karışması durumunda aracı geçici olarak ortak kiralayan kişilerin kazadan sorumlu olmaması bekleniyor.

NTC'nin otonom araç üreticilerinden bir diğer beklentisi ise kazaya neden olan aracın otonom kullanılıp, kullanılmadığının tespit edilebilmesi. Zira kaza yapan araç sürücüsünün aracını manuel kullanmadığını söylemesi durumunda, bu konunun açıklık kazanması gerekiyor.

Sürücünün sorumluluklarını kim alacak?

Arstecnica'ya göre NTC'nin raporunda yer alan ve açıklık kazanması gereken diğer konuların satır başları şöyle:

• Park parası ödeme: Park ücretine tabi tutulan yerlere otonom araçların park etmesi durumunda, otonom araçlarda şu anda bu görevi üstlenen hiç bir üçüncü parti yok. Park ücreti ödenmemesi durumunda kayıtlı sürücü şu an olduğu gibi ihlal uyarısı alacak.
• Üçgen reflektör kullanma: Her hangi bir kaza anında ya da kullanılması gereken bir durumda üçgen reflektörü yola kim koyacak?
• Kazaya karışan şoförün görevlerini yerine getirmesi: NTC'ye göre bazı ABD eyaletlerinde, aracın kaza mahallinde kalması  ve aracın sahibi veya işleticisinin emniyet yetkilisi ile iletişime geçmesi durumunda kazaya yönelik yükümlülükler yerine getirilmiş olunuyor.  Ancak  otonom araçlar yola çıktığında, kaza meydana getirme oranları belirgin bir şekilde düşmediği sürece bu uygun bir seçenek olarak görünmüyor.
• Güvenli olmayan veya araca asılı yüklerin emniyete alınması:  Araçta taşınan bir şey yerinden kayarsa ya da trafikteki güvenliği tehlikeye sokarsa bu durumu düzeltmek sürücünün sorumluğundadır. Ancak otonom bir araç, bu tehlikeli durumun oluştuğunu nasıl bilecek ve onu düzeltmek için ne yapacak?
• Yetkili bir kişiden ya da trafik polisinden talimat alma: Sürücüler yetkili bir kişiden ya da polis memurundan kolaylıkla talimat alabilirler. Ancak otonom araçlar dışarıdan talimatları nasıl alacak?

NTC'ye göre, yasal olarak otonom araçlar yapmaya kabiliyeti olmadığı görevleri yerine getirmekten sorumlu tutulamazlar.  Şu anki mevcut sistemde kişilerden beklenen bir çok sorumluğun ilerde otonom araçların yerine getirmesi bekleniyor. Sürecin sosyolojik, hukuki ve teknolojik açıdan değişimine hep birlikte tanık olacağız.