Avrupa Komisyonu (EC), Apple'a karşı bundan iki yıl önce başlattığı vergi soruşturmasını dün yani 30 Ağustos'ta tamamladı. İrlanda'nın Apple'a sağladığı vergi ayrıcalıklarının yasadışı olduğuna karar veren Komisyon, Apple'a 2003'ten bu yana ödemediği vergiler için 13 milyar euro, yaklaşık 14,5 milyar dolarlık ceza verilmesi gerektiğini duyurdu.
Konuya aşina olmayanlar için 2016 son çeyrek itibariyle dünyanın en zengin şirketi Apple, 230 milyar dolardan fazla nakte sahip. Birçok şirketi hatta ülkeyi geride bırakan servetin gittikçe artan bir bölümünün ABD dışında tutuluyor olması, şirket zenginleştikçe daha da önemli bir sorun olarak görülüyor. Apple'ın tüm naktinin 215 milyar dolarlık bölümü bugün offshore tutuluyor.
"Vergi ayrıcalıkları"
Bu rekor bir meblağ ve göze batmaması imkansız ancak Apple, bu yönteme başvuran tek Amerikalı şirket değil. Amazon'dan Starbucks'a ABD merkezli çok uluslu şirketler, offshore'u tercih ediyor. Bunda temel etkense ABD'nin yüzde 35'lik oranla dünya çapında kurumlar vergisinin en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alması. Avrupa Komisyonu'nun açıklamasına göre Apple, İrlanda'da 2003 yılında yüzde 1 oranında kurumlar vergisi ödüyordu; 2014'te bu oran, sağlanan ayrıcaklıklar sayesinde, yüzde 0,005'e kadar düştü. Yani şirket ettiği her 1 milyon dolarlık kar için sadece 50 dolar vergi ödüyordu. Komisyon Apple'ın İrlanda'da ödediği vergileri 1991 yılından beri giderek düşürdüğünü ve bunun ancak kağıt üstünde kalan suni bir uygulama olduğunu; ekonomik gerçekliklere dayanmadığını söylüyor. Komisyon'a göre Apple'a sağlanan avantajlar adil değil ve vergi ödeyen diğer kurumları zor durumda bırakıyor.
"Onlara bugüne kadar ödediğimizden daha fazlasını borçlu değiliz"
Komisyon'un kararına Apple'ın nasıl yanıt vereceği merakla beklenirken, Apple, çok geçmeden Tim Cook imzalı bir mektupla resmi bir açıklama yayınladı. Apple'ın Avrupa'daki müşterilerine hitaben yazdığı mektupta Cook, Apple'ın Steve Jobs öncülüğünde İrlanda'da 1980'de, 60 çalışanla başlayan yolculuğunu anlatıyor. Bugüne kadar Apple'ın, geliştirici ekosistemiyle birlikte AB'de 1.5 milyon kişiye istihdam sağladığını söyleyen Cook, ABD'de olduğu gibi, İrlanda'da da vergi rekortmeni olduklarını hatırlatıyor. İrlanda'da ayrıcalık istemediklerini ve ayrıcalıklı bir muamele görmediklerini söyleyen Cook, "Onlara bugüne kadar ödediğimizden daha fazlasını borçlu değiliz" diyor. Cook, Apple'ın karara itiraz edeceğini ve İrlanda'nın da etmesi gerektiğini belirtiyor. Apple bugün İrlanda'da yaklaşık 6 bin kişiye istihdam sağlıyor.
13 milyar euro iyi para; özellikle nüfusu yaklaşık 5 milyon kişi olan İrlanda gibi bir ülke için. Ancak ülkenin bu konuda duruşu net zira İrlanda'nın 2008 küresel finansal krizi dahil, en zor günlerinde, şirketlere sağladığı vergi avantajlarından vazgeçmediğini biliyoruz. İrlanda'yı Apple dışında Facebook, Google, Twitter, LinkedIn ve diğer teknoloji şirketleri için cazip hale getiren en önemli faktör vergi avantajı. Diğer faktörler arasında sunucular için ideal sıcaklık/serinlik ve Avrupa-ABD arasındaki konumu gibi avantajlar yer alıyor ancak vergi avantajını denklemden kaldırdığınızda, İrlanda, bütün cazibesini kaybediyor. Apple'a verilecek cezanın yaratacağı itibar kaybı, ülke için uzun vadede 13 milyar euro'dan çok daha büyük bir maliyet yaratabilir. Apple, önümüzdeki birkaç yıl daha, bu cezayı ödemeyecek gibi görünüyor.
Apple'ın İrlanda ile yaşaması olası bir gerilim ise başta Türkiye olmak üzere diğer ülkeleri Apple'a kucak açmaya sevk etti. Kısa bir süre önce Birleşik Krallık, vergilerini ödemek koşuluyla Apple'ı ülkeye davet etti.
İlk Yorumu yazmak ister misiniz?
Yorum Yazmak için Giriş Yap