Türkiye'de telekom operatörlerinin neredeyse tümü, Turkcell CEO'su Kaan Terzioğlu'nun sözleriyle "altyapı rekabetinin ilkel olduğu" kanısında. Sektör, bir süredir konuşulan altyapı yatırımları için iş birliği yapma konusunda sonunda uzlaştı ve ilk adımın Ortak Altyapı Şirketi (OAŞ) adımıyla atılacağını duyurdu.
Turkcell CEO'su Kaan Terzioğlu, Vodafone CEO'su Gökhan Öğüt, Türksat Genel Müdürü Cenk Şen ve TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak’ın katıldığı basın toplantısıyla bugün duyurulan OAŞ, Türkiye'de internet altyapısını genişletmek ve var olan altyapının daha verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacını taşıyor. Türk Telekom'un davet edildiği ancak yer almak istemediği ortaklık, tahmin edebileceğiniz gibi, şirketlerin tek tek telekom deviyle rekabet etmek yerine, güçlerini birleştirerek hızlanmalarını sağlamayı amaçlıyor.
Neden?
Konuya aşina olmayanlar için, telekom sektöründeki bu önemli işbirliğini bir zorunluluk haline getiren faktörlerden ilki, operatörlerin, pazar koşulları, yerel yönetimler, mevzuat gibi nedenlerle hala altyapı yatırımları için rekabet ediyor olması. BTK verilerine göre, Türkiye'de fiber uzunluğu, 2016 yılı birinci çeyreğinde yüzde 9’un üzerinde artarak 272 bin 550 km’ye ulaştı. Bunun 214 bin 395 km'si Türk Telekom'a ait, geri kalan 58 bin 155 km'si ise Turkcell Superonline, Vodafone ve diğer operatörler tarafından paylaşılıyor. Yani Türk Telekom'un fiber altyapıdaki payı yüzde 78'i geçiyor.
Operatörlerin birbirleriyle rekabetinden, tek bir operatör dışında, kimse kazanmıyor. Sorun pazar payından ziyade kaynakların etkin kullanılması amacıyla altyapının paylaşılmasıyla çözülebilir ancak Türk Telekom'un altyapısını diğer operatörlere açmak istememesi, operatörlere iş birliğinden başka çözüm bırakmıyor. Zira operatörlerin kendi altyapılarını kurması her biri için ciddi maliyetler yaratıyor. Buna yatırım da denilebilir ancak, fiber altyapı kurma bedelinin yaklaşık yüzde 80’inin kazma, kapama gibi inşaat maliyetlerinden oluştuğu düşünüldüğünde şirketlerin bu yatırımı ayrı ayrı yapması gittikçe anlamsızlaşıyor. OAŞ, bu maliyetlerin tekrar etmesini önleyerek şirketler için ciddi bir maliyet avantajı sağlama potansiyeline sahip. Telkoder ve Eser Telekom'un Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Ata Arıak'ın bugün paylaştığı sunumda telaffuz ettiği yatırım miktarı, 30 milyar TL idi.
Artık üstyapıdan konuşabilir miyiz?
Operatörlerin Türk Telekom olsun ya da olmasın birleşme kararı, Türkiye'deki internet altyapı yatırımlarının hızlanması açısından olumlu bir gelişme. Zira, yatırım maliyetlerinin aşağı çekilmiş olması Türkiye'de internet erişimi olmayan bir sonraki bir milyon nüfusun, internetle daha hızlı buluşmasını sağlayabilir. Buna ek olarak birliktelik düzenlemelere rağmen henüz pratiğinde sorunlar yaşanan altyapı paylaşımı konusunda operatörlerin elini güçlendirebilir.
Ortak Altyapı Şirketi henüz resmileşmiş değil. Önümüzdeki aylarda pilot çalışmaların yapılması ve alınan sonuçlara göre somut adımların atılması planlanıyor. Şirketin başarıya ulaşması operatörler için deyim yerindeyse yeni bir çağın başlangıcına işaret ediyor. Bir sonraki çağ üstyapı ve bolca Nesnelerin İnterneti (IoT) gibi ufuk açıcı konuları konuşacağımız bir dönem olabilir.
