Türkiye, reklam engelleyici yazılımlara en çok başvurulan ülkelerden biri. Aralarında ABD, Kanada, Avrupa ülkeleri, Japonya ve Güney Kore'nin olduğu toplam 29 ülkeyi kapsayan Reuters Institute for the Study of Journalism imzalı Digital News Report'un 2016 sonuçlarına göre Türkiye'de bu yazılımları kullanan internet nüfusunun oranı yüzde 31.
29 ülke arasında en yüksek üçüncü reklam engelleme oranına sahip Türkiye için bu yazılımların yaygınlıkla kullanımı, reklam kullanan haber sitelerinin çokluğu, metin ve video reklamlarının izleyiciyi zorlayan kurgusu, reklamların çoğunlukla mobil uyumlu olmaması ve linklerinin sosyal medyada çalışmaması gibi sorunlara bağlanıyor.
Geçtiğimiz yıl ilk kez sonuçlarına yer verdiğimiz Digital News Report'ta öne çıkan ana tema sosyal medya. Facebook'un haber dağıtımında ana kanal haline gelmesinin etkilerini okuyabileceğiniz raporda, 26 ülke genelinde internet kullanıcılarının yüzde 50'den fazlasının haberleri sosyal medyadan aldığı not ediliyor. AB için ortalama yüzde 45 civarında iken Türkiye'de bu oran yaklaşık yüzde 51.
Türkiye için ilginç bir not, haberlerin alındığı en popüler sosyal ağın yüzde 64'le Facebook'un ardından yüzde 31'lik oranla YouTube olması.
Yeni sayılabilecek, haberleri sosyal medyadan okuma alışkanlığıysa, yayıncılar açısından istenmeyen sonuçlara yol açabiliyor. Kullanıcıların haberleri sosyal medyadan okumaları durumunda haberi veren yayıncı organizasyonu net bir şekilde fark etme oranlarının yüzde 50'nin hatta bazı durumlarda yüzde 25'in altına inebildiği not ediliyor.
Türkiye özelinde dijital yayıncılık açısından trendlere yer veren raporda, internetten haber okumanın yaygınlaşmasına karşılık yayınların baskı, TV ve haber ajansları için hazırlanan haberleri bir araya getirmekle sınırlı kaldığına değiniliyor. Dijitalde her geçen gün artan sayıda yeni bir yayın görüyor olsak da bunların kullanımları henüz istenilen düzeyde değil. Yine de bu yayınlar işinden ayrılan gazeteci ve köşe yazarları için düşük maaşlara rağmen gelir kaynağı olmayı sürdürüyor deniliyor.
Cihaz ve erişim açısındansa Türkiye'de internet kullanıcılarının haberleri okuma alışkanlığında önemli bir kırılım yaşanıyor. Cihaz başına haftalık erişimde akıllı telefonlar bir önceki yıla göre yüzde 11 artış göstererek yüzde 68'le ilk sırada yer alıyor. Onu bir önceki yıla göre yüzde 3 azalarak yüzde 62'ye inen masaüstü izliyor. Tabletler durağan bir seyirle yüzde 24'te.
Kaynağa göre haber erişiminde yüzde 90'la online (sosyal medya dahil) ilk sırada. Sosyal medyanın yüzde 80'lik erişime sahip TV'yi geride bırakması büyük haber. Sosyal medyanın bir başına erişiminin yüzde 73 olduğunu hesaba kattığımızda Facebook'un yeni TV olduğunu düşünmekte haklı olabiliriz.
Türkiye, biraz ilginç bir biçimde, haberlere en çok ödeme yapan ülkeler arasında ilk sırada, rapora göre. Son bir yılda en az bir kez online bir haber için para ödediğini söyleyenlerin oranı yüzde 27; yıllık ortalama ödeme tutarı 14 İngiliz sterlini. Türkiye geçtiğimiz yıl da bu sıralamada en tepedeydi.
Raporun tamamını aşağıda görebilirsiniz:
