Google'ın arama sonuçlarını ırkçılık ve ayrımcılıkla itham edebilir misiniz? Beyaz erkeklerin hakim bakış açısıyla yönetilen bir dünyada bu, pek de sürpriz olmazdı. Zaten emoji klavyelerimiz bile çeşitlilikten nasibini almaya daha yeni başladı. Google'ın arama sonuçlarının da benzer bir dönüşümden geçmesi gerektiğini düşünen çok sayıda insan var.
Bir araştırma niteliğinde olmasa da el yordamıyla edinilen bulgulardan en yenisi İsveçli grafik tasarımcı Johana Burai'ye ait. Buzzfeed'in gündeme getirdiği internet kullanıcısı Google'ın ayrımcı sonuçlarını dengeye getirmek için World White Web'i kurmuş...
Burai'nin ve daha birçok internet kullanıcısının el yordamıyla yaptığı aramalar Google sonuçlarının da ırkçı önyargıları besler nitelikte olduğunu gösteriyor. Rastgele yapılan "el" , "burun", "ayak" gibi basit görsel aramalarda, çoğunluğu oluşturan görsellerin beyazlara ait olması ilk sorun. Buna ek olarak, siyahi insanlara ait az sayıdaki görselin negatif duygularla özdeşleşmiş olması daha da ciddi bir soruna işaret ediyor.
Görsel arama sonuçları yontma taş devrini yaşıyor
Sonuçlar bunlarla ya da Burai'nin bulgularıyla sınırlı değil. Google aramalarının bilhassa görseller özelinde ayrımcı söylemleri desteklediği sık sık konuşuluyor. Google görsellerde "kadın" kelimesini aradığınızda karşınıza çıkanlar toplumsal cinsiyet açısından neredeyse yontma taş devrinde olduğumuzu doğruluyor.
Benzer şekilde "üç genç" şeklindeki bir aramada gençlerin iç açıcı görselleri sizi karşılarken, "üç siyahi genç" araması yalnızca polis ve şiddet görüntülerine marız kalıyorsunuz. Örnekleri dilediğiniz kadar çeşitlendirip, "siyahi" kelimesini azınlıklar için kullanılan niteleyicilerle değiştirebilirsiniz. Sonuç farklı görselleri getirse de mantalite aynı.
Ayrımcı arama sonuçlarından kim sorumlu?
Google görsellerin içeriğine yön veren bir arama motoru değil. Arama sonuçlarında önceliğin neye verileceğini içeriğe tıklayan ve paylaşan internet kullanıcılarının tercihi önemli bir paya sahip. Peki bu durumda, ayrımcı da olsa "arama sonuçları büyük ölçüde hakim bakış açısını yansıtıyor" deyip, bir kenara çekilmek doğru mu?
Diğer bir şekilde sorarsak: "Gerçekleri yansıtmayan ve türlü önyargılarla bezenmiş bu temsilleri görmeye mahkum muyuz?" Cevabı Google'dan beklememek gerekiyor. Trafik biziz ve çabalarımız çok daha hızlı sonuç veriyor. World White Web gibi oluşumların dünya çapında yaygınlaşmasının Google'ı harekete geçirebileceğini düşünmek zor değil.
