Forbes Dergisi, dünyanın en zengin isimlerini belirlediği Forbes 100 listesini 21. kez açıkladı. Bill Gates, 21 yılda 16. kez dünyanın en zengini olmayı başardı. Servetini internet/yazılım işinden kazanan onlarca isim de ABD listesindeki yerini aldı.
Türkiye Forbes 100 listesinde ise servetini internetten kazanan tek bir isim bile yok ve hepimizin aklına aynı soru geliyor;
Türkiye internet sektörü ne zaman Forbes 100'e bir isim armağan edecek?
Bu soruya Forbes Dergisi'nin Mart ayı sayısında* Arda Kutsal, Hakan Baş ve Selçuk Saraç cevap bulmaya çalışmıştı; Biz de bu tartışmayı Webrazzi'ye taşıyalım istedik.
Girişimcilikten yatırımcılığa soyunan 3 tecrübeli ismin 3 soru altındaki cevaplarından bazı bölümleri aşağıda paylaşıyor ve son olarak sizden de yorumlarınızı bekliyoruz.
Forbes: Türkiye internet pazarında özellikle para girişi açısından bir duraklama dönemine girildiğinin emareleri var. Sizce 2015'te durum değişebilir mi?
S.S.: Küresel ve bölgesel siyasi-ekonomik gelişmelerin etkisi var. 2010'daki e-ticaretin yükselişi nedeniyle bugün yavaşlama var gibi görünüyor. Ama yeni girişimler bu ara dönemi geçebilirse önümüzdeki 2 yılda gelen para yükselebilir.
Altyapısı henüz emekleyen bir ekosistem olmamıza rağmen çok hızlı büyük paralardan konuşmaya başladık. Beş altı senede geldiğimiz nokta aslında gayet tatminkâr. SadeceHosting'i 85 milyon TL'ye sattığımda bunu az görenler oldu ama Türkiye'deyiz ve buranın gerçekleri var. Türkiye'de halka arz ve satın alma yapan çok az, fon sayısı yeterli değil.
A.K.: Pazar büyüklüğü önemli bir kriter. Bir iki katalizör hareket (Yemeksepeti'nin milyar TL'lik satışı gibi) gerçekleşirse kimse politik riske, bölgedeki gerilime bakmaz.
Türkiye'nin internet sektörünün kendi içinden yatırımcılar çıkarması lazım. Pazarın buna ihtiyacı var, dışardan gelecek yatırımcıya değil. Angel List'in sağladığı kolay yatırım sistemini Özel Pazar'ın da uygulaması lazım ki melek yatırımcılar daha aktif olabilsin.
Yabancı bir yatırımcı x3 beklentisi olduğunu söylerken Türkiye'deki yatırımcılar 1'e 10 koyup almak istiyor. Böyle olunca para bulmak kolay değil.
H.B.: E-ticarette artık büyüme değl kârlılık ana hedef. Türkiye dalgaları arkadan takip ettiği için son dönemde büyüme odaklı e-ticaret girişimleri yatırım almakta zorlandı.
Angel List sistemini kurduğun anda 10 kişi toplanıyor ve bir Hasan Aslanoba oluyor.
Forbes: Gayrimenkul önemli bir yatırım aracıyken neden bu sektöre yatırım yapmakta ısrar ediyorsunuz?
Her 3 isim de bu alanda tecrübeli oldukları ve sevdikleri için internete yatırım yapmakta olduğunu ifade ediyor. Selçuk Saraç, sektörde kendilerine yol gösterecek bir büyüğün olmadığını ve yeni oluşturdukları bu ekosistemin doğal olarak biraz yavaş gittiklerini ifade ediyor.
Forbes: Yatırımcı kimliğiyle sektörü nasıl görüyorsunuz? Türkiye internet sektörü ne zaman Forbes 100'e bir isim armağan edecek?
S.S.: Ben şirketi kurdum ve 5-6 sene annem kavga çıkardı; "adam gibi ayın sonunda kaç para alacağını bildiğin, SSK'lı bir işe girseydin." (Biz Stone da aynı sözü işitmişti.) Bizden önceki nesil hep memurdu. Bir kaç nesil geçecek ki bu alanda ticaret bünyemize işleyecek.
İşin büyümesi için bölgesel kurgular yapmak gerek. Türkiye'nin dışına çıkabilen, coğrafyaya hizmet edecek işler servet yaratabilir. Birileri para kazanacak ki diğerleri hedeflerini ileri taşıyabilsin. Yani sektörün bir tura ihtiyacı var.
H.B.: Üniversitelerde ilk 10'daki mezunların çoğu hala büyük şirketlere girmeye çalışıyor. Yurtdışındakilerinse bir planı vardı veya girişim sahibiydi. Girişim ekosistemimizi toplasan 100 kişi yoktur. Yeni girişimlerin çoğunun arkası boş, takımı zayıf. Başlıyorlar, 6 ay parayı harcıyorlar ve ölüyorlar. Bunlar girişimciliğin DNA'sını bozuyor.
Bence internet zengini çıkarmamız 10 seneyi bulmaz. Belki 1 sene sonra da olabilir.
A.K: Bu çapta bir internet zenginini 10 sene içinde göreceğimizi umuyorum. Bir şirket kurup onu satmakla olacak iş değil ama yine de çıkış yapmamız ve A sınıfı yabancı yatırımcıları (Accel Partners, Sequoia Capital) Türkiye'ye çekmemiz gerekiyor.
Türkiye Forbes 100'e girmek nasıl/ne zaman mümkün olur?
Şahsi kanaatim bu listeye girmek için 2,5-3 milyar dolar değerlemeyle bir çıkış yapılması gerektiği yönünde. Bunun da 2020'ye kadar gerçekleşeceğini, olmadı 2023'e mutlaka yetişeceğini tahmin ediyorum. Elbette öngörülemeyen gelişmeler, kurucusu sayısı ve hisse paylarına göre bu değerleme değişebilir. Ben normal bir rotada, 3 eşit paylı kurucu olduğunu düşünerek bir tahmin yapıyorum.
Diğer yandan Hasan Aslanoba'nın bu listeye girmesi durumunda kendisini 'internet zengini' sayıp saymayacağımız konusunda da şüpheliyim.
Son olarak sizin de tahminlerinizi daha iyi yapabilmeniz için Türkiye Forbes 100 listesindeki son sıranın 375 milyon dolarla kapandığını belirteyim.
*158. sayfada 'Benim Hala Umudum Var' başlıklı Eyyüp Karagüllü imzalı röportaj
