Yeni e-ticaret kanununun şirketlere getirdiği sorumluluk ve yükümlülükler [Rehber]

Konuk yazarımız Av. Şebnem Ahi, bilişim hukuku konusunda çalışmalar yapmaktadır ve HukukiWeb isimli programımızın da yapımcısıdır. 

İnternet üzerinden ticaret yapanları ve tüketicileri yakından ilgilendiren, Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 5 Kasım 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı ve 1 Mayıs 2015 tarihinde yürürlüğe girecek. Bu yazımda yeni kanuna göre e-ticaret şirketlerinde değişecek uygulamaları, rehber niteliğinde bir araya getirmeye çalıştım. Umarım faydalı olacaktır.

Asıl amacı elektronik ticarete ilişkin esas ve usulleri düzenlemek olan bu kanun, elektronik ticaret sürecinde yer alan kişilerin sorumluluklarını, aralarındaki sözleşmeleri ve bilgi verme yükümlülüklerini düzenliyor. Yeni yasa ile getirilen yükümlülükler ise şöyle;

Elektronik İleti göndermek için önceden onay almak zorunlu

Yeni yasa bu konuda opt-in sistemini öngörüyor. Yani, alıcılara elektronik ileti göndermek isteyen satıcılar, öncelikle alıcının bu konuda yazılı onayını almak zorunda. Ancak, alıcı eğer iletişim bilgilerini bu amaçla verdiyse, kullanım ve bakıma yönelik sonraki elektronik iletiler için tekrar onay alınmasına gerek yok. Diğer yandan ticaretin devamını sağlamak amacıyla esnaf ve tacirlere gönderilecek iletiler onaya tabi değil.

Alıcıdan elektronik iletişim amacıyla onay alındı ise, oluşturulacak veri tabanı bu kanun hükmüne tabi tutulmamıştır.

Ayrıca ‘Elektronik ileti’ kavramı, sadece tanıtım e-postalarını değil, aynı zamanda kısa mesaj, faks, otomatik aramalar, telefonla yapılan aramalar, çağrı merkezleri tarafından yapılan aramalar, ticari amaçla gönderilen veri, ses ve görüntü içeriklerini de kapsıyor.

Elektronik iletinin içeriği ile ilgili düzenlemeler

Alıcıya gönderilecek elektronik iletinin içeriği, alınan onaya uygun olmak zorunda. Ayrıca bu ileti, satıcının adı, ünvanı gibi tanınmasına yarayacak bilgileri ve telefon numarası, faks numarası, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi güncel iletişim bilgilerini de içermek zorunda.

Alıcıya gönderilecek içeriğin, pazarlama veya cinsel içerik iletimi gibi amaçlarla gönderilmesi, siyasi propaganda içermesi de kanunla yasaklanmıştır.

Gönderilecek ileti, indirim, hediye, promosyon, yarışma, oyun niteliğinde ise, mesajın içeriğinde bunların niteliği açıkça belirlenebilir olmalıdır. Alıcının katılmak veya faydalanmak için hangi şartlara tabi olduğu; açıkça ve şüpheye yer vermeyecek şekilde anlaşılır olmalıdır.

Gönderilen ileti, önceden onay almadan gönderilirse düzenlenen idari para cezası bin TL ile 5bin TL arasında değişmektedir. Eğer onay alınmadan gönderilen ileti, bir defada birden fazla kimseye gönderildi ise bu durumda on katına kadar ceza düzenlenir.

Alıcının ticari elektronik ileti almayı reddetme hakkı

Alıcılar, dilediği zaman, gerekçesiz olarak ticari elektronik ileti almayı reddedebilir. Bunun için alıcılar satıcıya ret bildiriminde bulunmak durumundadır.

Satıcı, ret bildiriminin, elektronik iletişim aracılığı ile kolay ve ücretsiz olarak yapılabilir olmasını sağlamak zorundadır. Ayrıca alıcıya gönderdiği elektronik iletide buna ilişkin gerekli bilgileri sunmak zorundadır.

Satıcı, ret talebi kendisine ulaştığından itibaren 3 iş günü içinde elektronik ileti göndermeyi durdurmak zorundadır.

Sipariş ile ilgili yükümlülükler

Elektronik iletişim araçlarıyla verilen siparişlerde aşağıdaki esaslar geçerlidir: Ancak elektronik posta yolu ile yapılan sözleşmeler bu kapsamda değildir. Diğer istisnası da, taraflar tüketici değilse bu şartları kendi aralarında anlaşıp değiştirebilirler.

Satıcı, ödeme gerçekleşmeden evvel, alıcıya ödenecek toplam bedeli, sözleşme şartlarını açıkça sunmak zorundadır. Sonrasında siparişi aldığını teyit etmek zorundadır. Ayrıca sipariş tamamlanmadan evvel, alıcının siparişle ilgili girdiği bilgileri görebilmesi ve değiştirebilmesi için gerekli teknik imkanları sunmak zorundadır.

Bilgi verme yükümlülüğü

Hizmet sağlayıcı yani elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişiler, elektronik iletişim araçları ile sözleşme yapmadan evvel aşağıdaki bilgileri sağlamak zorundadır. Yine elektronik posta yolu ile yapılan sözleşmeler bu kapsamda değildir. Diğer istisnası da, taraflar tüketici değilse bu şartları kendi aralarında anlaşıp değiştirebilirler.

Hizmet sağlayıcı; tanıtıcı bilgilerini, sözleşme ile ilgili teknik adımları, sözleşme satıcı tarafından saklanıp saklanmayacağı bilgisini, alıcının bu sözleşmeye ne kadar süre ile nasıl erişebileceğini, sözleşme tamamlanmadan evvel alıcının sözleşme için girdiği bilgi ve verileri nasıl düzelteceği, gizlilik kuralları ve alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına ilişkin bilgileri, varsa mensubu olduğu meslek odası ile ilgili davranış kurallarını ve bunlara elektronik ortamda nasıl ulaşılacağı bilgisini alıcıya sağlamak zorunda olduğu gibi, sözleşme hükümlerinin ve genel işlem şartlarının alıcı tarafından saklanmasına da imkan sağlamak zorundadır.

Aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülükleri

Aracı hizmet sağlayıcılar yani başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişiler, hizmet sundukları elektronik ortamı kullanan kişi veya kurumların sağladığı içeriklerin veya bu ortam aracılığı ile satılan mal veya hizmetlerin hukuka aykırılığını kontrol etmekle yükümlü değildir.

Kişisel verilerin korunması

Hizmet sağlayıcı ve aracılar, saydığımız işlemler sebebiyle alıcı veya kullanıcılara ilişkin kişisel verileri elde ettiyse bu verileri güvenli bir şekilde saklamaları zorunludur. Kişisel veriler eğer 3. Kişilere iletilecekse veya başka amaçlarla kullanılacaksa, kişisel veri sahibinin onayının alınması zorunludur.

Uyulmaması halinde denetim ve ceza

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ilgililerin bu kanuna uyup uymadığını denetlemek ve dilediğinde bilgi, belge ve defterleri istemeye, incelemeye yetkilidir. Talep edildiğinde yetkililere bu kolaylığı sağlamak da zorunludur. Kanunda sayılanlara uyulmazsa Bakanlık tarafından verilecek idari para cezaları 1000 TL ile 15000 bin TL arasında değişmektedir. Ayrıca kişilerin önceden onayı alınmadan gönderilen iletiler bir defada birden fazla kişiye gönderilmiş ise verilecek ceza on katı oranında artırılacaktır.

Görsel Kaynak: Dmitry_Tsvetkov / Shutterstock.com