Türkiye girişimcilik ekosisteminin 4-5 yıl önce yaşadığı evrelerin bir benzerinin komşu ülkelerde yaşandığını görüyoruz. Bu ülkelerden biri Azerbaycan, bir diğeri ise ülkemize denk bir nüfusa sahip olan İran.
Tam adıyla İran İslam Cumhuriyeti, komşu Ortadoğu ülkelerine göre daha huzurlu ve bu durum girişimcilik ekosisteminin yeşermesine olanak veriyor. İran Girişimcilik Birliği (Iran Entrepreneurship Association) Başkan Yardımcısı Hamidreza Ahmadi ve Acamedium'un kurucusu Hadi Farnoud'dan aldığımız bilgiler de bu gelişimi daha net görmemizi sağlıyor.
Startup Weekend ile ateşlenen girişimcilik ekosistemi
Hamidreza Ahmadi, IEA'de görevinin yanında İran'da Uluslararası Girişimcilik Haftası, Startup Weekend, Iran Web and Mobile Festival etkinliklerini organize ediyor. Iran Web and Mobile Festival, 6 yıldır düzenlenen bir etkinlikmiş ama Hamidreza, İran'da girişimciliğin 2 önce Tahran'da düzenlenmeye başlayan Startup Weekend etkinlikleriyle hareketlendiğini söylüyor.
Hadi de Startup Weekend etkinliklerinin bir kıvılcımı ateşlediğini ve Tahran dışındaki şehirlere de sıçradığını söylüyor. Dahası bu değişim Hadi'nin de Birleşik Krallık'tan İran'a geri dönmesinin yolunu açmış. Haftalık bir etkinlik olan Hamfekr'i düzenlemeye diğer etkinliklere destek olmaya başlamış.
İranlıların girişimcilik konusunda tutkulu olup olmadığını sorduğumuzda ise Hamidreza girişimciliğin kanlarında ve kültürlerinde olduğunun, Hadi ise girişimciliğe aç olduklarının altını çiziyor. Aldığımız bilgilere göre İran'ın nüfusunun yüzde 60'ı 30 yaşın altında, eğitimli İranlı gençler iş bulmakta zorlanınca küçük sermayelerle kendi işlerini kurmayı tercih etmeye başlamış.
İran'ın 1. nesil girişimleri
İran'ın en büyük e-ticaret girişimi Digikala.com, popüler video sitesi Aparat.com, Android uygulama mağazası CafeBazaar.ir gibi önde gelen girişimlerin yanında dijital reklam platformu Anetwork.ir ile Netbarg.net ve Takhfifan.com gibi Groupon benzeri girişimler İran'ın girişimcilik ekosisteminin 1. nesil girişimleri arasında gösteriliyor.
Hadi, İran'da blogların girişimlerden ziyade teknoloji habelerine yer verdiğini ve kendisinin Medium'daki blogunda İran'lı girişimleri tanıtmaya başladığını söylüyor. Hamidreza ise IEA'nın bir parçası olan Webna.ir'in 6 yıldır web ve mobil konularında haberler yayınladığını aktarıyor. IEA, her yılın Mart ayında da Webnar'ın içeriğine uygun bir konferans düzenliyor.
Türkiye - İran arası ilişkiler
Hamidreza ve Hadi'nin hemfikir olduğu bir diğer nokta ise Türkiye ile İran'ın kültürel ve coğrafi yakınlığı dolayısıyla birbirinden faydalanabileceği gerçeği. İki ülke arasındaki ticari ilişkilerin ve seyahat imkanının kolaylıkları yetenek ve sermaye parçalarının birbirini tamamlaması için bir fırsat ve etkinlikler vasıtasıyla bu ilişkilerin başlaması mümkün.
Hadi Farnoud'a göre bu alanda erken davrananlar daha çok kazanacak ve atılacak ilk adımların ardından her şey kendiliğinden gelişecek. Ben de Türkiye'nin Avrupa ve Ortadoğu arasındaki konumu itibariyle her iki yönde de ilişkilerini geliştirmesi gerektiğini düşünüyorum. MENA bölgesinde erken kapacağımız köşelerin gelecek için faydalı olacağına inanıyorum.
