2013 yılının Aralık ayı sonları, Ankara'nın soğuk kış gecelerinden biri... Ceidot'un ODTÜ Teknokent'teki ofisinin ışığı hala yanıyor. Ekipten birkaçı battaniyelere sarılmış bilgisayarının başında, parmak uçları kesik eldivenlerle çalışıyor, ellerini hissetmediklerinde bir fincan çayla ısıtıp tekrar devam ediyorlar işlerine..
Teknokent'te teknik bir arıza nedeniyle ısıtıcılar çalışmıyor ama kimse ofisi bırakıp sıcak yatağına gitmiyor. "Sanırım evren bize ısrarla aynı mesajı veriyordu ama biz bir türlü yaşadığımız illüzyondan çıkamıyorduk" diyor Ceidot'un kurucusu Erkan Bayol.
Geçtiğimiz hafta yayımladığımız veda mektubuyla kapanışını duyuran Ceidot, Türkiye'nin en büyük oyun stüdyolarından biriydi. Ve belki birkaç yıl önce kimse onları bir illüzyon gördüklerine inandıramazdı. Peki ne oldu da oyunları milyonlarca kişiye ulaşan Ceidot, sektörden çekilme kararı aldı? Bu soruyu cevaplamak için Ceidot'un sektörde geçirdiği 10 yıla Erkan'la birlikte baktık.
Hükümran Senfoni: Gerçekleştirmek için fazla zor hedefler
Ceidot'un hikayesi 2004 yılında, Bilkent Üniversitesi Teknokenti'nde kendi 3 boyutlu oyununu yapma hayaliyle başladı. Sayısı bir elin parmağını geçmese de ekip yeterince hevesliydi, gençlerin de ufukları genişti. Kendi fragmanlarını hazırlayacak hatta kendi oyun motorları olacaktı. Etraflıca araştırdıktan sonra, bu planlarını biraz esnetmeleri gerektiğini gördüler, 2006 yılında San Jose'deki Game Developers Conference'ta ise ufak çaplı bir aydınlanma yaşadılar.
"Amatörler liginde oynayıp, bir anda şampiyonlar liginde maça çıkmış bir takım gibi hissettik" diyor Erkan. Konuştukları ve aralarında Microsoft ve Sony gibi markaların olduğu yaklaşık 25 yayıncı illüstrasyonlarından ve hikayelerini beğenmişler ama Ceidot'tan iki talepleri olmuş. Oyunun bir prototipini görmek. İkincisi ise daha temel bir soru: "Oyunun tutması halinde, Türkiye'de işi sürdürmek için yeterince donanımlı insan kaynağını bulabilecek misiniz?"
Erkan, "Adamlar haklılardı zira, onların parasıyla aslında bir tür inkübasyon merkezine dönecekti kurduğumuz oluşum, onlar da bu öğretme masrafına girmek istemiyorlardı" diyor. Buna rağmen Hükümran Senfoni'den vazgeçmeyen ekip, 2007 yılında bir demoyla katıldı GDC'ye ve buradan iyi geri dönüşler aldılar. Buna karşın Avrupalı ve Amerikalı yayıncılar aynı sebeplerle çekimser yaklaştılar oyuna.
Gelir modeli, gelir modeli, gelir modeli...
Ceidot ekibinin hayallerindeki oyunun aslında kendileri için fazla büyük bir hedef olduğunu anlamasıyla, Hükümran Senfoni Online olarak bir tarayıcı oyunu haline geldi. Türkiye'nin ilk free to play oyunlarından biri olmasıyla Mynet'in desteğiyle popülerlik kazandı ancak şöyle önemli bir detay atlanmıştı hazırlanırken: Gelir modeli yoktu! Şunu da belki eklemekte fayda var, o dönemde oyuncular da oyun içinde para harcamaya bugünkü kadar aşina değildiler. Ceidot'a finansal anlamda ilk krizi yaşatan bu durumun üzerine ekip para kazanabilecekleri bir oyun kurgulamaları gerektiğini anladı.Facebook oyunlarının Türkiye'de popülerleşmesiyle birçoğumuzun yakından tanıdığı Umaykut böyle doğdu.
Ceidot'un en popüler oyunu Umaykut, oyuncuları agresif bir biçimde satın almaya zorlamıyordu ve birçoklarının beğenisini kazandı. Umaykut 3 yıl için yaklaşık 3,5 milyon oyuncuya ulaştı. Ancak bu defa Ceidot'u biraz hazırlıksız yakaladı bu başarı. Kitle büyüdükçe, arka plandaki bakım maliyeti artıyordu ve ekip enerjisinin büyük bir kısmını odakladığı yeni bir oyun hazırlığındaydı: Ceiron Wars.
Konumlandırma ve hedefleme hataları...
Bir yandan düşüşe geçen Umaykut diğer yandan büyük umutlarla gelen Ceiron Wars, Ceidot'u bir karar vermeye zorluyordu. Ekibin düzenli olarak yaptığı haftalık toplantılarından birinde konunun bu olması planlanıyordu ama sabah aldıkları bir haberle bir anda herşey değişti. Facebook'un Credits'i tanıttığı o sabah, Erkan, yaptıkları hesaplara göre yüzde 50'lik bir kayıp ön gördüklerini söylüyor. Zira Facebook Credits ödemelerinde aldığı komisyon, mobildeki oranların yüksekliği ve PTT ödemelerinin artık yapılamaycak olması gibi sorunlar vardı. Ciddi rakiplerinin de belirmesiyle Umaykut'un düşüşü sürerken, Türkiye'de Peak Games'in yükselişi başlamıştı.
Ve Peak Games Umaykut'u satın aldı ancak bu, düşüşü engelleyemedi. Erkan'ın anlattığına göre, Umaykut hiçbir zaman dibe vurmadı, oyuna bağlı bir kitle oyunu oynamayı hiç bırakmadı. Ama oyun tek başına hızlı büyüyen bir Peak Games için fazla küçük kalmış olabilir. Bu nedenle de kapatıldı. Umaykut'un atışının ardından Ceidot ekibi, kendilerini ilk kez Hükümran Senfoni kadar heyecanlandıran projeleri Ceiron Wars üzerinde çalışmaya başladı. 3D kökenli ekibin, bir tarayıcı oyunu için teknolojik sınırları zorlağını söylüyor Erkan. 2012'de Amerika'ya ve ardından Moskova'ya giden ekip, aldığı geri dönüşlere göre oyunu geliştirip 2013 başında yayınladı.
Ceiron Wars, hikayesinden grafiklerine, deneyiminden kurgusuna oldukça detaylı tasarlanmıştı. Oyunun en keyifli kısmı ise yaklaşık 10 dakika süren gerçek zamanlı savaşlardı. Ama sorun şuydu ki, Ceiron Wars, bir tarayıcı oyunu için fazla karmaşıktı. Günlük hayatın temposu içinse fazla adanmışlık gerektiriyordu. Örneğin ofisinizde bir toplantıdayken, birileri ordularınıza saldırabiliyordu. Ceiron Wars bu hata nedeniyle bekleneni bir türlü veremedi, ekip için bu büyük hayal kırıklığıydı zira oyuna gerçekten inanıyorlardu. Oyunda bir takım teknik değişiklikler yapılsa da istenilen kitleye asla ulaşılamadı. 2013'ün ikinci yarısından itibaren finansal güçlükler nedeniyle Ceidot ekibinden ilk kopmalar başladı. Aralık ayında ise yaklaşık 15 kişilik ekipten sadece 5 kişi kalmıştı.
Ankara'nın soğuk kışına direnen Ceidot, Şubat ayında sunucularına yapılan bir saldırıyla birlikte birçok oyuncusunu kaybetti. Erkan da bunun üzerine daha fazla direnmenin anlamsız olduğuna karar verdi ve veda mektubunu yazdı.
Ceidot'un sonunu, burada tek tek incelediğimiz vakaların her birindeki farklı hatalar getirmiş olabilir. Ancak bir adım geriden baktığımızda her vakada, sağlam bir iş planının eksik olduğunu görüyorum. Her ne kadar alanında çok iyi olan insanlar bir araya gelse de biraz daha ticari odaklı düşünen, sektörün iş dinamiklerini anlayabilen belki birkaç kişi, Ceidot'un kaderini değiştirebilirdi...
Ceidot kapandı, ancak bir başarı öyküsü olarak kalacak, denemekten ve hata yapmaktan çekinmeyen her girişimci doğru dersleri çıkardığı sürece mutlaka başarıya ulaşır çünkü.