Konuk yazarımız Efe Aras, Visilabs'de yönetici ortak olarak çalışıyor.
Çerezler, web sitelerinin size iliskin bilgisayarınızda tuttuğu verilerdir. Bu verilerin büyüklüğü biricinci taraf çerezler için 4 kilobyte üçüncü taraf çerezler için 2 kilobyte ile sınırlıdır. Bir web sitesi, daha doğrusu bir alan adı bilgisayarınıza maksimum 4 kliobyte veri yazabilir.
Birinci taraf alan adları bilgisayarınızdan talepte(request) bulunduğunuz her bir web sayfası için her defasında sadece ilgili siteye gönderilir. Böylece web sitesi hem ziyaret sırasında, hem de sonraki ziyaretlerinizde sizi tanıyabilir. Zaten kullanıcı adı ve parola ile giriş yaptığınız web siteleri de(facebook, gmail vb.) arka planda çerezleri kullanarak oturum yönetimi yaparlar. Bu nedenle birinci taraf çerezleri kapalı bir tarayıcı ile pratik olarak Internet’ten yararlanmanız çok mümkün değildir. Ayrıca web sitesi yöneticilerinin sıklıkla başvurduğu tekil ziyaretçi veya yeni gelen ziyaretçi gibi web analizi metrikleri de yine birinci taraf çerezler sayesinde olanlaklı olur.
Üçüncü taraf çerezler ise bir web sitesini görüntülerken, bir başka web sitesine gönderilen istekler ile gönderilen çerezlerdir. Bir örnek ile anlatırsak; eğer google arama sonuç sayfasında dönüş oranı takip edilen bir reklama (bu özelliğin reklam veren tarafından aktif hale getirilmesi gerekir) kliklersek, google önce bizi www.googleadservices.com isimli web sitesine yönlendirir, ardından tekrar asıl amaçladığınız siteye yönlendirirsiniz. Bu yönlendirmeler sırasında googleadservices sitesi bilgisayarınıza bir cookie yerleştirir. Tabiri caizse sizi damgalar. Akabinde siz sitede üye olduğunuzda veya bir satın alma yaptığınızda site üzerinden yine googleadservices.com’a bir istek gönderilir. Bu istek ile birlikte bilgisayarınıza google tarafından yerleştirilmiş olan üçüncü taraf çereziniz de gönderilir. Böylece google kliklenen reklam ile satın alınan ürün arasındaki ilişkiyi kurar.
Üçüncü taraf çerezler diğer yandan siteler arası (cross domain) davranışsal hedeflemenin olmazsa olmazıdır. Reklam sunucuları sizin bir sitede yaptığınız bir davranış bilgisini bir başka sitede size gösterebileceği reklam için kullanır. Çoğumuz youtube’da bir video izlerken, daha önce girmiş olduğumuz bir sitenin reklamını gördüğümüzde şaşırmadan edemeyiz.
Web analizi de yine siteler arası analiz için üçüncü taraf çerezlerden yararlanır. Örneğin birden fazla sitenizi sanki tek bir site gibi analiz edip bütün sitelerdeki toplam tekil ziyaretçi sayınızı bulmak istiyoranız veya mikro sitenize girenlerin kaçının kurumsal sitenizde satın alma yaptığını merak ediyorsanız yine bütün bunlar üçüncü taraf çerezler ile mümkün olur.
Üçüncü taraf çerezlerin virüs yazılımları veya kullanıcılar tarafından silindiği yönünde bir şehir efsanesi vardır. Biz de dönem dönem yaptığımız testler ile bu hipotezin ne oranda doğru olduğunu kontrol ederiz. Sizinle geçen hafta yaptığımız böyle bir testin sonuçlarını paylaşmak istiyorum. Test için istatiksel örnekleme kurallarına riayet edilerek 84.925 Internet kullanıcısının verisinden yararlanıldı. Test sonucunda bu ziyeretçilerden 6.932 tanesinin üçüncü taraf çerezleri kabul etmediği saptandı. Şu anda rahatlıkla söyleyebileceğimiz Türkiye İnternet kullanıcılarında üçüncü taraf çerezlerin silinme (veya kabul edilmeme) oranı yüzde 10’un altındadır.
Sonuç olarak daha nitelikli bir dijital pazarlama için şu anda üçüncü taraf çerezler en iyi çözümdür ve alternatifi yoktur. Pazarlama gibi her ne kadar dijital de olsa beşeri olan bir disiplinde yüzde 10’un altında bir kayıp gayet göze alınabilir büyüklüktür. En azında bir süre daha üçüncü taraf çerezler ile ilgili çekincelerimizi bir yana bırakıp, ziyaretçilerimiz ile daha ilintili (relevant) bir iletişim için onlardan nasıl fayadalanabileceğimize kafa yormak akıllıca olacaktır diye düşünüyorum.