Türkiye online reklam pazarının en büyük oyuncusu konumundaki Google'a bugün 71 milyon TL vergi cezası kesildiğini Sabah Gazetesi'ndeki haberden öğrendik.
Konunun özü şöyle; Google Türkiye'de Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd Şti. ile konumlanmıştı. Ancak söz konusu durum Google AdWords reklam satışı olunca Google İrlanda üzerinden direkt işlem yapılıyordu ve faturalar oradan kesiliyordu. Her ne kadar Google Türkiye bu satışlarda direkt İrlanda üzerinden gidildiğini söylese de, vergi denetmenlerinin şirketin Türkiye'de aracı konumunda bulunduğunu tespit etmesinden dolayı Google İrlanda'nın vergi mükellefi olması gerekliliği gündeme geldi. Sonuç olarak kesilen ceza da bu sebebe dayalı olarak kesiliyor.
T.C. kanunlarına göre Türkiye'de temsilciliği bulunan bir şirket vergi mükellefi olarak kabul ediliyor ve sattığı hizmete karşılık vergisini ödemesi gerekiyor.
Konuyla ilgili Google Türkiye ile iletişime geçtik ve görüşlerini istedik. Google yetkililerinin yaptığı açıklama şöyle:
Google operasyonu olan her ülkede vergi kanunlarına uygun olarak hareket etmektedir. Türk yetkililer ile konu ile ilgili görüşmelerimiz sürmekte. Türk kanunlarına uygun hareket ettiğimize ilişkin inancımız tam.
Ayrıca cezanın hukuksal ve mali boyutunu da Ekşi Sözlük'ün ve Webrazzi'nin de avukatı olan Başak Purut'a danıştık ve kendisinden görüş istedik. Başak Purut'un konuyla ilgili görüşleri şu şekilde:
Konuya ilişkin medyadan edindiğim kısıtlı bilgi ışığında şunları söyleyebilirim.
Türkiye üzerinde gerçekleşmiş mal veya hizmet alım satım işlemlerinde gerek kurumlar veya gelirler vergisi, gerekse de KDV söz konusu olabilecektir.
Sorun bir kaç ayaklı gibi görünmekte:
Birincisi, Google, Türkiye'de yerleşik yabancı sermayeli bir reklam şirketi kurmuş durumda. (Bilgilerine ITO.org.tr kayıtlarından ulaşabilirsiniz.)
Ve haberlerden anladığıma ve uygulamalardan bildiğime göre de, bu şirket ya aktif faaliyet göstermemekte, ya da aktif faaliyet gösterdiği konularda dahi fatura kesmemekte veya hacminin çok az kısmını Türkiye üzerinden faturalamakta. (Bu haber ve vergi cezasından dolayı vardığım ve zaten uygulamadan da kısmen bildiğim bir durum.)
Türkiye'de bizzat faaliyet gösteren bir GOOGLE REKLAMCILIK VE PAZARLAMA LİMİTED ŞİRKETİ olmasına rağmen, Google aracılığıyla reklam verenler ve Google reklam alanlarına sitelerinde yer verenlere ilişkin tüm tahsilat, faturalama ve ödeme işlemlerinin tamamı yurt dışından yapılmakta.
O nedenle, bu vakada Google'ın yurt dışında kurulu bir şirket olması nedeniyle olayımızda KDV ve sair vergi muafiyetlerinin bulunup, bulunmadığı dahi tartışılacak durumda değil. Anladığım kadarıyla Türkiye'de yerleşik yabancı sermayeli bir şirketin Türkiye'den elde ettiği geliri vergi vermemek açısından yurt dışındaki şirketine doğrudan aktarması fiili cezaya konu olmuş durumda. Mevcut vergi mevzuatımız açısından bu pek şaşırtıcı değil.
Google Türkiye'de sadece irtibat bürosu (liason office) seviyesinde varlık gösteriyor olsaydı durum belki biraz farklı olacaktı ama bazı açılardan yine KDV ve dar vergi mükellefiyeti konu olabilirdi, olacaktı.
Tabi bu konunun bir diğer yönü var. Google'a reklam veren şahıs ve şirketler ile Google reklam alanlarını sitelerinde barındıran şahıs ve şirketler.
Google'a reklam veren şahıs ve şirketler ödemelerini bildiğim kadarıyla sadece kredi kartıyla yapmaktalar ve bu ödemenin Türkiye'de faaliyet gösteren Google'ın eline geçip geçmediğini dahi bildikleri söylenemez. Ancak Türkiye'de yerleşik şirket üzerinden işlem yapılması gerektiği varsayımında, bu kişilerin giderlerine ilişkin belge almış olmaları gerekmekte. Buradan bir sıkıntı doğması ihtimali mümkün.
Cezanın uygulanması, bundan sonra Google'ın Türkiye operasyonlarında yaratacağı etki gibi konuları şimdilik bir kenara bırakıyorum. Ancak merak ettiğim önümüzdeki günlerde Google yayıncısı olan web sitesi sahipleri için de herhangi bir tarafa, Google ya da yayıncıya, benzer bir ceza söz konusu olabilir mi? Bu konuda da Başak Purut şunları söyledi:
Google reklam alanlarına sitelerinde yer vererek gelir elde edenlerin bu geliri beyan etmeleri gerekmekte. Bu gelir beyan edilmesi gereken miktara ulaştığı halde beyan edilmiyorsa, Google'ın mevcut durumundan bağımsız olarak zaten bir yasaya aykırılık söz konusu kazanç sahibi açısından.
Bunun haricinde, bildiğim kadarıyla Google şu an reklamlarını yayınlayan kişilere ödemeleri yurt dışından yapmakta, aynı şekilde fatura düzenlemek isteyenler için de faturayı California/ABD adresine keşide ettirmekte ve fakat faturaların İrlanda'ya gönderilmesini istemekte. Şahsi kanaatim, Türkiye'de aktif bir Google şirketinin varlığına rağmen bu şekilde belge düzenleyenlerin herhangi bir sorun yaşamayacağı yönünde. Tabi şöyle bir sorun var, uygulamada faturalar yurt dışında yerleşik bir şirkete keşide edildiğinden site sahipleri KDV muafiyeti olduğu yönünde kanaate sahip oluyorlar ancak aslında bu durum biraz tartışmalı. Mevcut KDV mevzuatına göre hizmetin Türkiye'de kullanılmış olması bedele KDV uygulanmasını gerektiriyor zira "Türkiye'de yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hizmetler Türkiye'de ifa edilmiş sayılacaktır" açık hükmü bulunmakta.
Sadece Türkiye değil dünyanın da ilgi duyduğu konuyla ilgili TechCrunch da bizimle iletişime geçti ve detayları istedi. Sanıyorum ki, gün içinde onların da Google'ın cezası ile ilgili bir haberleri olacak ve konu dünya gündemindeki yerini alacak.
TechCrunch ile de görüşürken ortak bir nokta da takıldık. Dünyada Google'ın reklam operasyonunu sürdürdüğü başka ülkelerde de benzer vergi sorunları ve cezaları söz konusu olmuş muydu? Bizim ve onların bildiği böyle bir durum yok. Ayrıca Avrupada'da, mesela Belçika'da, Google Belçika devletine herhangi bir yerel vergi ödemiyormuş. Konuyla ilgili global örneklere hakim okuyucularımız varsa ve paylaşırlarsa memnun oluruz.
Şu aşamada Google açıklamasında da belirtildiği gibi görüşmeler sürmekte olduğundan, şimdilik süreci takip etmek gerekiyor. Gelişmeler olması durumunda elbette güncellemeleri yapıyor olacağız.
GÜNCELLEME: TechCrunch konuyla ilgili yazıyı yayınladı ve gündemine taşıdı.
