Açıklama: Ersan Özer itiraf.com, istanbul.net, uzmantv.com sitelerinin kurucusudur. Konuk yazar olarak bu yazısı Webrazzi’de yayınlanmıştır.
Amerikan risk sermayesi dünyasını takip ediyorsanız Y Combinator'ı duymuş olabilirsiniz. Ama Techcrunch'ı takip ediyorsanız Y Combinator'ı kesin biliyorsunuzdur. Gün geçmiyor ki Y Combinator'ın sermaye verdiği bir web girişimine Techcrunch'da yer verilmesin. (Bu cümleyi yazdığım esnada da bunu yayınladılar.)
2005 yılında kurulan Y Combinator, web girişimlerine çok cüzi miktarda başlangıç sermayesi veriyor: 5 bin dolar artı kurucu başına 5 bin dolar. Bunun karşılığında da yüzde 2 ile 10 arası hisse alıyorlar. (Genelde yüzde 6.)
Y Combinator'ın sembolik denilecek miktarda sermaye vermesinin nedeni, girişimcilerin en son paraya ihtiyacı olduğunu düşünmeleri. Projeye ortak olmaları karşılığında sağladıkları asıl faydalar; yol gösterme, her yıl düzenledikleri girişimcilik okuluna katılım ve tabii Silikon Vadisi'ndeki iş bağlantıları.
Firma son derece geniş bir portföye sahip. Bunlar arasında sonradan yüklü miktarda sermaye bulanlar (Loopt - 13 milyon dolar, Scribd - 3.5 milyon dolar, Xobni - 4 milyon dolar) ve çıkış yapmayı başaranlar (TextPayMe - Amazon, Reddit - Wired, Zenter ve Omnisio - Google) oldu.
Y Combinator'ı yazı konusu yapmamın asıl nedeni, bu modelin Türkiye'ye son derece uygun olduğunu düşünmem.
Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de internet şaha kalkmış durumda. Herkesin bir projesi var. Ve ne mutlu ki, cebinde para olanların da sermaye verecek proje arayışları var. (Çünkü proje başarılı olduğu takdirde internet kadar kısa vadede büyük paralar kazandıran bir yatırım enstrümanı daha yok.)
Ancak bizde bu meseleler henüz oturmadığı için çok az risk sermayesi şirketine sahibiz ve bunlar da büyük (olduğunu düşündükleri) az sayıda projeyle ilgileniyorlar.
Oysa Y Combinator modelinde (sağlam) bir Türk VC firması olsa...
- Proje arayışında olan para sahiplerinden 50 bin, 100 bin YTL toplayarak bir fon oluşturabilir ve böylece girişimci ile sermayeyi buluşturabilir.
- Sermayesizlikten yakınan proje sahiplerine başlamalarına yetecek kadar finansman sağlayabilir ve sonrasında başarının paradan değil, doğru projeden ve "tırmalamaktan" geçtiğini gösterebilir.
- Sermaye koydukları projeler ile diğer girişimcilerin doğru yerel projelere yönelmelerini sağlayabilir.
Yatırım yapılabilecek projeler, başarılı olabilecek iş modelleri, start up kurulması, yönetilmesi gibi konularda Y Combinator'ın geniş bir kütüphanesi var. Bunların çoğunu okudum. Önümüzdeki günlerde bir dizi yazıyla aldığım notları sizlerle paylaşmaya çalışacağım.
