Microsoft Nokia’yı 5,44 milyar Euro karşılığında satın aldı. Haber duyulduğu andan itibaren ise çok farklı tepkiler gelmeye başladı. Bazıları bunun çok kötü bir fikir olduğunu söylemeye, diğerleri ise her iki firma için de son derece mantıklı bir karar olduğu yönünde görüş bildiriyor.
Bu tip durumlarda borsaların anlık tepkileri de çok dikkat çeker. Satın almanın açıklanmasının ardından Microsoft’un hisselerinin düşmesi ve Nokia’nın hisselerinin ise yükselmesi Wall Street’in bu satın almanın Microsoft’tan çok Nokia için daha iyi olduğunu düşündüğünü gösteriyor.
Peki ama gerçekten durum öyle mi? İşte bu soruya yanıt vermenizi kolaylaştıracak, satın almayı yorumlarken gözden kaçırılmaması gereken 5 detay…
Microsoft’un seçimi…
Microsoft’un akıllı telefon konusunda güç kazanmak istediğini biliyoruz. Bu durumda yapabileceği şeylerden biri Apple’ın yolundan giderek kendi akıllı telefonunu üretmek. Bu hem zaman, hem de yüksek maliyet anlamına geliyor. İçerisinde bulunduğumuz noktada nedeni ne olursa olsun Microsoft böyle bir kararı verebilmek için çok geç kalmış durumda.
Akıllı telefon pazarından vazgeçmesi de mümkün değil. Bu durum pazarı en büyük iki rakibi olan Apple ve Google’a teslim etmesi anlamına gelir ki, Microsoft için en azından pazarda yer edinmeyi denemek, pazardan çekilmekten çok daha mantıklı bir karar.
Pazardan çekilmeyeceği ve kendi telefonunu üretmeyeceğine göre geriye tek bir seçenek kalıyor: Satın alma. Microsoft’un bu satın almayı gerçekleştirebilecek ekonomik imkanı olduğu ortada. Satın alma için seçeneklerinin de çok çeşitli olmadığını belirtmekte fayda var. Bu seçenekler arasında da uzun süredir stratejik iş birlikleri yaptığı, geçmişinden bugüne taşımayı başardığı dünya çapında tanınan bir markası olan ve şirket değerinin düşmesi ile birlikte ucuza alınabilecek seviyeye inmiş olan Nokia’dan daha iyisini bulması da zor.
Microsoft ve Nokia’nın var olan anlaşması sona ermek üzereydi
Microsoft ve Nokia’nın 2011’de başlayan stratejik iş birliği anlaşması önümüzdeki yıl içerisinde sona erecekti. Sonrası ise Microsoft’un anlaşmayı uzatıp uzatmamaya karar vermesi gerekecekti.
Her ne kadar 2007’de 110 milyar Euro’luk değere sahip olsa da Nokia’nın değeri 10 milyar Euro’nun altına düşmüştü bile. Eğer çok büyük bir sürpriz olmadığı taktirde de birkaç yıl içerisinde Nokia için kepenk kapatmak seçeneklerden biri haline gelecekti.
Microsoft telefon işinde güç kazanmak istiyor ve bunun için 2011’den bu yana Nokia ile yakın çalışıyor. 2014’te anlaşmayı uzatmamak Nokia’yı kaderine terk etmek ve bugüne kadar yaptığı yatırımlardan da vazgeçmek anlamına gelecekti.
Anlaşmayı uzatmaksa bir yandan yeni yatırımlar yaparken, diğer yandan Nokia’nın kendi başının çaresine bakabilmesi için dua etmesi anlamına gelecekti. Bu satın almayla beraber Microsoft’un kendi mobil geleceğini Nokia’ya bağlaması ama kontrolü de kendi üzerine alması anlamına geliyor.
Vergi ödemek yerine satın alma yapmak
Uluslar arası iş yapan dev firmalar için önemli konulardan biri de vergiler. Pek çok büyük ABD’li firma ülkelerinin dışından elde ettikleri gelirleri ABD’ye soktukları taktirde ciddi oranlardan vergi ödemek zorunda kalıyorlar. Bu yüzden de çoğunlukla bu paraların büyük kısmını dünyada vergi avantajı sunan (hatta vergi cenneti olarak adlandırılan) ülkelerde tutmayı tercih ediyorlar.
Hatırlayacak olursanız bu konuya daha önce Apple’dan bahsederken de değinmiştik. 145 milyar doları olmasına rağmen Apple’ın, kendi parasını kullanmak yerine faiz ödemeyi göze alarak 17 milyar dolar borç almasının arkasında yatan neden de yine bu vergi hesaplarıydı. Yani özetle Apple için borçlanmak, vergi ödemekten daha karlıydı.
Aynı Apple gibi Microsoft’un da ABD’ye sokmadığı ciddi miktarda nakit parası var. Bunları ABD’ye sokmadan, yani çok daha düşük oranda vergi ödeyerek Nokia’yı satın almak için kullanması aslında Microsoft için oldukça karlı bir durum.
Nokia, Microsoft’a gelişmekte olan ülkelerin kapısını açıyor
Mobil cihazlar yaygınlaşıyor. Özellikle de gelişmekte olan ülkelerde mobilin önemi her geçen gün artıyor. Üstelik bu pazarlar Apple’ı son derece radikal bir karar ile piyasaya ucuz bir iPhone modeli sürmeye ikna edecek kadar büyük.
Her ne kadar Nokia eski güzel günlerini mumla arıyor olsa da halen en önemli gücü bu pazarlarda kendine yer bulabiliyor olması. Hatırlayabileceğiniz gibi Foursquare de daha önce daha geniş bir pazara ulaşabilmek için Nokia’nın bugüne kadar 1,5 milyar adet satmış olan Asha serisine özel bir çalışma yapmıştı.
Microsoft, Nokia ile birlikte işte bu son derece popüler ve gelişmekte olan pazarlarda çok ciddi satış rakamlarına ulaşmış olan Asha serisinin de sahibi oldu ve muhtemelen bu pazarlarda Windows Phone’a da yer açmaya çalışacak.
Satın almanın yan faydaları
Microsoft Nokia’yı satın aldı ama gerçek anlamda satın aldığı tek şey bir cep telefonu üreticisi değil. Nokia’ya ödenecek olan 5,44 milyar Euro’nun 1,6 milyar Euro’sunun Finlandiyalı firmanın elinde bulundurduğu patentlerin karşılığı olduğunu unutmamak gerekiyor. Microsoft bu satın alma ile birlikte toplamda 40 bine yakın patentin de yeni sahibi oldu.
Nokia 2007 yılında bugün satıldığı rakamdan fazlasını Navteq’i satın almak için harcamıştı. Her ne kadar Nokia o zaman harcadığı 8,1 milyar doların karşılığını bugüne kadar tam olarak alamamış olsa da, hali hazırda bu GPS teknolojisinin özellikle otomotiv alanında pek çok büyük firma tarafından kullanıyor olması Microsoft için işi daha da ilginç hale getiriyor. Bu konum bazlı GPS servisinin Bing ve Azure ile birleşmesi Microsoft için farklı sektörlerde çok ilginç açılımlar sağlayabilir.
Sonuç
Microsoft’un Nokia’yı satın almasının aslında er ya da geç gerçekleşeceğini hepimiz tahmin ediyorduk. Hatta Microsoft’un sonunda Nokia’yı satın almaması bence daha büyük sürpriz olurdu. Fakat bunun nedeni Nokia satın almasının Microsoft için en doğru karar olması değil, Microsoft’un konuda seçeneklerinin çok kısıtlı olması.
Microsoft bu satın almayla doğru olanı mı yaptı, yoksa Nokia satın alması bir hata mıydı? Bunu ancak Microsoft’un Nokia gibi köklü bir markayı nasıl kullanacağını gördükten sonra söyleyebiliriz. Şu an için tek söyleyebileceğimiz Microsoft’un elinde mobil alandaki rekabette kendine yer açmak için ciddi bir potansiyele kavuştuğu.
Bu sırada son bir not, söylentilere göre Microsoft’un Nokia’yı satın almış olması artık BlackBerry ile ilgilenmediği anlamına da gelmiyor. Yani aslında bu satın alma Microsoft’un mobile yaptığı yatırımın sadece bir kısmı olabilir…
